Сербія адзначае 20 гадоў мірнага жыцця. 10 чэрвеня 1999 года завяршылася аперацыя НАТА "Саюзная сіла". Яна забрала жыцці 1 700 чалавек (паводле звестак тады яшчэ Саюзнай Рэспублікі Югаславіі). І з таго часу гэтая вялікая краіна перастала існаваць на карце.
Вікторыя Сянкевіч адправілася ў Бялград і гаворыць, што беларусаў у Сербіі сёння добра ведаюць. Памятаюць і візіт нашага Прэзідэнта. Журналісты назвалі яго "візітам пад бомбамі НАТА". Памятаюць таксама гуманітарную дапамогу і нашу падтрымку.
Паміж мной і студыяй "Панарамы" 1,5 тысячы кіламетраў. Гэта крыху менш чым дзве гадзіны пералёту. Праз гэтую адлегласць Мінск і Бялград будуюць мост сяброўства і паразумення. Але так ціха, мірна і шматлюдна на гэтых вуліцах было не заўсёды.
Яны не здолелі дамовіцца ў сваім доме, і супакойваць іх пачалі зверху. Выццём паветранай трывогі абазначылі 78 дзён і начэй. Аперацыя НАТА "Саюзная сіла" ставіла мэтай абарону насельніцтва Косава ад этнічных чыстак. Але ў выніку бамбардзіроўкі "з мірнымі мэтамі" забралі 1 700 жыццяў (паводле звестак Саюзнай Рэспублікі Югаславіі). Разбурылі дарогі, фабрыкі, аэрапорты, інфраструктуру. Аднялі дом у тысяч людзей.
Пустыя паўразбураныя будынкі. Разбітыя вокны. Правалы ў сценах. Іх захоўваюць тут, каб памяталі. Урокі гісторыі ў Бялградзе вывучылі вельмі добра.
Памятаюць тут і нашага Прэзідэнта. Чалавека, які ў цяжкую хвіліну не паслухаў папярэджанняў генералаў НАТА ("гарантый бяспекі няма", гаварылі яны), не слухаў выцця паветранай трывогі, а чуў людзей. І гаварыў дзеля міру.
Беларусы вельмі добра ведаюць цану мірнага жыцця. І не прыйсці на дапамогу не маглі. 14 красавіка 1999 года ў Бялград прыляцеў Аляксандр Лукашэнка. Адзіны Прэзідэнт, які ступіў тады на гэтую зямлю. А 28 красавіка з Мінска выйшаў гуманітарны груз - 500 тон дапамогі.
Міраслаў Лазанскі дэпутат Народнай скупшчыны Рэспублікі Сербіі, журналіст, ваенны аналітык, пасол Сербіі ў Расіі: "Гэта была вялізная маральная падтрымка сербскай дзяржаве, тады Саюзнай Рэспубліцы Югаславіі і грамадзянам Саюзнай Рэспублікі Югаславіі, асабліва грамадзянам Сербіі. І мы Прэзідэнта Лукашэнку сустрэлі як вялікага сябра сербскага народа і Сербіі, і мы ніколі не забудзем яго вельмі смелы візіт, тое, што падчас бамбардзіровак ён прыляцеў на самалёце і спрабаваў усяляк дапамагчы Сербіі любым спосабам".
Гэта быў учынак палітыка і чалавека. А яшчэ гэта быў сігнал свету, як адна невялікая краіна можа і павінна выказваць сваю пазіцыю. Маладая Беларусь ужо тады выступала донарам стабільнасці ў рэгіёне. Сёння мінская пляцоўка працягвае міратворчую місію.
Беларусь заўсёды была побач з Сербіяй у цяжкія часы. Ну а зараз час будаваць мірнае жыццё. Разам. Прамыя авіязносіны, падпісаная дарожная карта супрацоўніцтва, сумесныя вытворчасці аўтобусаў МАЗ, тралейбусы Белкамунмаша на вуліцах гэтага горада. І планы па тавараабароце на 500 мільёнаў долараў за год. Беларусі і Сербіі па дарозе. Пацвярджэнне таму - зваротны адлік да II Еўрапейскіх гульняў у Мінску тут, у сэрцы Бялграда.
10 чэрвеня 1999 года завяршылася аперацыя НАТА "Саюзная сіла"
10 июня 2019