Сёння ў цэнтры ўвагі адносіны па лініі Мінск - Баку. У беларускую сталіцу з афіцыйным візітам прыбыў прэзідэнт Азербайджана. Для Ільхама Аліева гэта ўжо пяты візіт у гісторыі двухбаковых адносін. Яны развіваюцца як у палітычнай, так і эканамічнай плоскасцях. Значны фактар і даўняе сяброўства паміж беларусамі і азербайджанцамі. Зараз трэба рухацца далей. Прыйшоў час выхаду на новы якасны ўзровень. Гэта стала лейтматывам сустрэчы прэзідэнтаў дзвюх краін у Палацы Незалежнасці. Аляксандр Лукашэнка адразу робіць акцэнт, што менавіта для дабрабыту народаў і працуюць палітыкі над развіццём супрацоўніцтва. Бакі зацікаўленыя ў паглыбленні партнёрства па ўсіх кірунках - ад транспарту і лагістыкі да IT-сферы. Размова пра гандлёва-эканамічнае і інвестыцыйнае супрацоўніцтва, а таксама рэалізацыю сумесных праектаў, якія прынясуць узаемную выгаду дзвюм краінам. Як падкрэсліць наш Прэзідэнт, Беларусь настроена на сістэмнае і доўгатэрміновае супрацоўніцтва з Азербайджанам. Наталля Брэвус - пра новыя ініцыятывы Мінска і Баку.
Панядзелак выдаўся марозным. Яшчэ добра і не развіднела. А Ільхам Аліеў, які прыляцеў напярэдадні вечарам, з самой раніцы ў цэнтры амаль зімовага Мінска. Вялікаму перагаворнаму марафону ў Палацы Незалежнасці папярэднічае цырымонія на плошчы Перамогі. Даніна памяці і знак павагі да агульнай гісторыі і перамогі.
Маленькія перамогі кожны год. Менавіта на гэта скіраваны Мінск і Баку. Таму і асабістыя сустрэчы лідараў такія важныя.
Прэзідэнты не толькі звяраюць пазіцыі з двухбаковым парадкам дня, з рэгіянальнымі і міжнароднымі пытаннямі, так яны падтрымліваюць тэмп супрацоўніцтва паміж дзяржавамі. Цікава, пачынаючы з 2006, дакладна трымаюць рытм - імкнуцца бачыцца рэгулярна то ў Баку, то ў Мінску. Аліеў - кіраўнік дзяржавы з 2003 года. На прэзідэнцкіх выбарах у гэтым красавіку азербайджанскі народ даручыў вышэйшую пасаду у краіне чацвёрты раз. Палітыка ў краіне вельмі паважаюць. Не менш, чым яго бацьку Гейдара Аліева, пры якім ішлі на збліжэнне суверэнныя Беларусь і Азербайджан.
Нечаканасць для пратакола - невялікая затрымка па шляху на перамовы. Аліева зацікавіла фотавыстава беларускіх славутасцяў - чапляе погляд і душу. Не ўсе сярод прадэманстраваных аб'ектаў азербайджанскаму лідару добра знаёмыя, але калі ў цэлым, то Беларусь у асаблівым прадстаўленні не мае патрэбы. За вынікі чвэрцьвекавой гісторыі дыпадносін дзяржавам сёння не сорамна. Праўда, заўсёды ёсць да чаго імкнуцца. Пра гэта гавораць прэзідэнты сам-насам. Прыкметны і добры настрой лідараў, і пазітыў паміж краінамі. Нават нягледзячы на тое, што фон абвастралі з боку.
Эканоміка Азербайджана залежыць ад нафтавага сектара. Ён робіць прыкладна палову ВУП краіны. Высокі кошт барэля дазваляў нарошчваць "нафтавыя мускулы", развіваць інфраструктуру. Крызіс 2015 года - зніжэнне цэн на энергарэсурсы, дэвальвацыя валюты - усё гэта адбілася не лепшым чынам на закаўказскай рэспубліцы. І адразу адрыкашэціла па эканоміцы - яна паказвала мінімальны рост. Усё гэта прымусіла з патроенай сілай узяцца за так званыя ненафтавыя сектары. Супрацоўніцтва з Беларуссю аказалася як нельга дарэчы - гэта магчымасць з дапамогай сяброў умацаваць свой прамысловы патэнцыял, стварыць не проста рабочыя месцы, а новую галіну.
У гэтым красавіку з канвеера Гянджынскага аўтамабільнага завода сышоў 10-тысячны трактар. "Беларусаў" ведаюць і паважаюць. Пляцоўка ў Гянджы стала сапраўдным вытворчым кластарам. Бо не толькі трактары, тут выпускаюць аўтамабілі, аўтобусы, прычэпы. Лакалізацыя значная - лічы 50 %. Наступны крок - разам працаваць, напрыклад, у Турцыі. Атрымліваецца, што гэта адзін праект на тры краіны. Зборку запусцяць ужо ў першым квартале 2019. Кожны год з канвеера будзе сыходзіць тысяча трактароў. Вось такая перспектыва.
Вось так крок за крокам прасоўвацца не толькі на двухбаковым трэку, але і на рынках трэціх краін. Выгадна і Азербайджану, і Беларусі. Той выпадак, калі рэальны эфект ад кааперацыі ўсім на карысць. Як скажа наш Прэзідэнт, за такімі ініцыятывамі будучыня.
За апошняе дзесяцігоддзе беларуска-азербайджанскі тавараабарот вырас з 30 мільёнаў долараў да 300. Вынік няпоўнага 2018-га нават большы - гандаль ізноў набірае абароты. У ім задзейнічана 6 дзясяткаў прадпрыемстваў з азербайджанскім капіталам у нас, крыху больш беларускіх прадстаўніцтваў працуе ў Закаўказзі.
Гэта не толькі гандаль і машынпрам, але сфера харчавання, напрыклад. Пастаўкі выраслі ў некалькі разоў, гаворыць профільны віцэ-прэм'ер і кіраўнік міжурадавай камісіі з беларускага боку. Не адмаўляюцца ад ідэі стварэння фермаў па беларускім узоры ў прыкаспійскай дзяржаве. Праз тыдзень сустрэча, на якой абгавораць усе падрабязнасці, як замацаваць спецыялістаў.
За апошнія некалькі гадоў у Баку пачаўся сапраўдны бум на беларускае. Ужо 7 магазінаў з выключна нашымі мяснымі і малочнымі далікатэсамі. Бакінцы ўспрымаюць іх менавіта так.
Не хочам адставаць - прыкладна так выказаўся Аліеў на мінулай сустрэчы з нашым Прэзідэнтам. І гандлёвы дом Азербайджана - першы за мяжой - з'явіўся за Нацыянальнай бібліятэкай паўтара года таму. Сапраўдны азербайджанскі куток на беларускай зямлі. Як гаворыцца, чым багатыя!
Такая рэклама ўжо сапраўды стане рухавіком гандлю. На паліцах усё, чым славіцца закаўказская краіна: ад віна і алею да тэкстылю. Буйныя сеткі ўжо прадаюць многае з таго, што ёсць у гандлёвым доме. Але Ільхам Аліеў прапаноўвае на гэтай пляцоўцы адкрыць доступ да азербайджанскай прадукцыі для звычайнага пакупніка.
За год працы з невялікім гандлёвы дом прывёз у Беларусь прадукцыі на мільён долараў. Але ў планах нарасціць аб'ёмы ў дзясяткі разоў! Падтрымаць азербайджанскіх вытворцаў маюць намер філіялы гандлёвага дома. Іх перш за ўсё адкрыюць у Віцебску і Магілёве.
Разам з Аліевым прыбыла вялікая каманда ўрада. Напярэдадні ў Мінску працавала сумесная камісія краін па эканамічным супрацоўніцтве, дзе цвёрда гучала пытанне: дзе яшчэ дзяржавы могуць зарабіць? Сёння гавораць аб тым, што можа быць перспектыўным. Ад інфраструктурных праектаў і сумесных фармацэўтычных вытворчасцяў да інвестыцый і новых ніш у гандлі.
Мы гатовыя ўдзельнічаць у інфраструктурных праектах у Азербайджане: будаўніцтве новых чыгунак, марскіх партоў, лагістычных цэнтраў. Ну а калі б Беларусь і Азербайджан змаглі лепш упісацца ў транснацыянальныя калідоры, гэта быў бы сапраўдны падарунак для краін.
Дарэчы, прэзентамі абмяняліся лідары ў знак сімпатыі і, як гаворыцца, для памяці.
Вынік беларуска-азербайджанскіх перамоў - вялікі пакет дакументаў, аснова для таго, каб супрацоўнічаць было прасцей. Дамовіліся ўзаемадзейнічаць у галіне міграцыі і судмедэкспертызы, адно з пагадненняў падпісана генпракуратурамі. Супрацоўнічаць будуць у сферы сельскай гаспадаркі і занятасці. Зараз у ратавальнікаў дзвюх дзяржаў ёсць план супрацоўніцтва на найбліжэйшыя тры гады. Беларусь і Азербайджан рыхтуюць кантракт на пастаўку чарговай партыі беларускай ваеннай тэхнікі - падпісаны мемарандум аб паразуменні ў гэтай частцы. Важны сектар высокіх тэхналогій - тут таксама замацавалі подпісамі агульны пратакол намераў развіваць кантакты.
Прэзідэнты ў сумеснай заяве пацвердзілі: краіны будуць усяляк нарошчваць высокі ўзровень беларуска-азербайджанскіх адносін. Мінск і Баку выходзяць на новы ўзровень сяброўства і супрацоўніцтва.
Усё гэта - праекты і пагадненні - у першую чаргу на карысць людзям. Дарэчы, у тым ліку і азербайджанцы, якія жывуць у Беларусі, змогуць адправіць лісты на радзіму з маркай у гонар 25-годдзя наладжвання дыпадносінаў паміж краінамі. З сённяшняга дня такая выпушчана ў абарот.
Ад Баку да Мінска пераходзіць эстафета па правядзенні маштабнага спартыўнага спаборніцтва - II Еўрапейскіх гульняў. Ужо будучым летам рыхтуемся прымаць спартсменаў і балельшчыкаў з усяго свету. Чым не нагода яшчэ раз прыехаць у Беларусь?
Еўрапейскія гульні - гэта яшчэ адна нітачка, якая злучае Беларусь і Азербайджан. Нягледзячы на адлегласць і такі розны менталітэт, Мінск і Баку не чужыя. Размаўляць лёгка, ну а сяброўства лідараў (добрыя адносіны прэзідэнты сёння падкрэслівалі неаднаразова) - залог паспяховага супрацоўніцтва па ўсіх напрамках.
