VI Форум рэгіёнаў Беларусі і Расіі прайшоў у Санкт-Пецярбургу

Першую частку праграмы прысвяцім саюзнай палітыцы. 8 снежня далёкага 1999 года ў Маскве ва Уладзімірскай зале Вялікага Крамлёўскага палаца два прэзідэнты - Аляксандр Лукашэнка і Барыс Ельцын - падпісалі Дагавор аб стварэнні Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі. І як бы хто сёння ні ставіўся да гэтага дакумента, абсалютная большасць зыходзіцца на думцы: ён стаў стратэгічным і, шчыра кажучы, эпахальным.

У тым сэнсе, што вызначыў цэлую эпоху - 20 гадоў - адносін не толькі дзвюх краін і народаў, але і ўсю канфігурацыю Вялікай Еўразіі. Ад ваеннага альянсу АДКБ і эканамічнага Еўразійскага саюза да энергетычных і лагістычных галін праз кантынент, уключаючы найноўшы Шаўковы шлях ад Кітая да Заходняй Еўропы і назад. 

Цікава, што ад Расіі падпісваў дагавор Барыс Ельцын, а вось яго ратыфікацыя прайшла пры маладым Уладзіміру Пуціну. Гэта значыць, у палітычным класе заўсёды быў кансенсус: Беларусь - гэта не імгненны геапалітычны выйгрыш, гэта стратэгічны, а ў шэрагу пытанняў і апошні саюзнік Масквы. Чаму мы загаварылі пра дату 8 снежня і саюзны дагавор сёння? 

Справа ў тым, што ў чацвер не ў афіцыйнай сталіцы, а ў паўночнай культурнай - у Санкт-Пецярбургу, і не ў Крамлёўскім палацы, а ў Таўрычаскім - тым самым, што прымаў першыя чатыры Думы і Устаноўчы сход, - словам, у гэтым знакавым для гісторыі і асабіста Уладзіміра Пуціна месцы два прэзідэнты вызначылі 8 снежня і 20-гадовы юбілей дагавора ключавым пунктам інтэграцыі. Пунктам адліку яе новай якасці. 

Час і месца - гэта таксама сімвалы. Заявы прагучалі на VI Форуме рэгіёнаў Беларусі і Расіі. Гэта значыць, у прысутнасці ключавога пулу ўрадаў, дэпутатаў, губернатараў, экспертаў і творчай эліты дзвюх краін. І нават калі б лідары і хацелі заявіць пра гэта яшчэ больш дакладна, ці наўрад бы знайшлі больш зацікаўленую і шырокую аўдыторыю. Вось як гэта было.

Уладзімір Пуцін, Прэзідэнт Расійскай Федэрацыі: "Сёлета ў нас юбілей у снежні. Таму мы з Аляксандрам Рыгоравічам вырашылі прааналізаваць усё, што зроблена ў рамках саюзнага дагавора, што не зроблена, па якіх прычынах. І выпрацаваць прымальныя для нашых краін шляхі далейшага развіцця інтэграцыі. Беларусь, безумоўна, з'яўляецца самым блізкім стратэгічным партнёрам і саюзнікам Расіі. Мы працуем ва ўсіх кірунках. І ў сферы бяспекі, і ваеннай справы, у абаронцы, у эканоміцы. У нас расце тавараабарот, што не можа не радаваць. Расія з'яўляецца найбуйнейшым інвестарам у эканоміку Беларусі".

Звярніце ўвагу на словы: прэзідэнты свой шлях прайшлі. Павінны папрацаваць урады. І без цяганіны. Людзі чакаюць, даўно чакаюць. Стаміліся ад арэляў у не самых буйных, але ў самых раздражняльных пытаннях. Інтэграцыйнае дэжавю пераследвае нас усе 20 гадоў дагавора. 

Напрыклад, успомніце "роўныя ўмовы гаспадарання". Прынцып, на якім трымаецца ўвесь саюз. Дэ-юрэ. А фактычна? Нам спачатку выставілі розныя цэны за нафту і газ, а потым рэгулярна пераносілі светлы момант раўнапраўя - да продажу Белтрансгаза, потым да запуску Еўразійскага саюза, зараз вось да 2025 года. Або наша харчаванне. Памятаеце, пэўна, з якім незайздросным пастаянствам, паводле слоў Расспажыў- і Рассельгаснагляда, псаваліся нашы прадукты, перасякаючы мяжу. Або правы грамадзян. Дайшлі да таго, што пасля беларускага бязвізу на мяжы, якой паводле дагавора няма, сталі пашпарты пытаць, прычым не мы, а ў нас. Вядома, стомленасць і крыўды назапашваюцца.

У тым ліку для таго каб здымаць супярэчнасці, сустракаюцца прэзідэнты і праходзяць форумы рэгіёнаў. Летась сустрэч на вышэйшым узроўні (фармальных і нефармальных) было аж 13 - ішла інтэнсіўная праца над абрысамі дагавора, і прэзідэнты асабіста шукалі неканфліктныя галіны, дзе яшчэ можна супрацоўнічаць. У Сочы, напрыклад, паглядзелі цэнтр "Сірыус" - зараз на гэты ўзор будуем моладзевы тэхнапарк у Магілёве. 

З той жа мэтай запусцілі Форум рэгіёнаў. У нулявыя гады прамыя кантакты выратавалі Саюзную дзяржаву. Сёння місія - удыхнуць новае жыццё. Проста таму, што і ў нас, і ў Расіі з месцаў, з узроўню рэальных людзей і рэальных прадпрыемстваў лепш відаць, дзе павінны працаваць саюзныя праграмы. 

Што паказаў VI Форум рэгіёнаў, чаму саюзнаму дагавору неабходна абнаўленне і якую канспіралогію абверглі лідары? Спытаем у нашага палітычнага аглядальніка Андрэя Крывашэева. Ён толькі вярнуўся з паўночнай сталіцы і сапраўды прачуў атмасферу дыялогу на ўсіх узроўнях.