Пытанні нацыянальнай бяспекі сёння абмеркавалі ў Прэзідэнта

13 февраля 2018

У Палацы Незалежнасці адбылося пасяджэнне Савета Бяспекі. Аляксандр Лукашэнка адразу вызначае найболей складаныя і вострыя кірункі: заходні - за яго як раз адказвае Беларусь - і паўднёвы - Афганістан, адкуль зыходзіць сталая тэрарыстычная пагроза і наркатрафік. І тут, вядома, важная зладжанасць дзеянняў і каардынацыя ў АДКБ. А з гэтым пакуль ёсць пытанні. Кіраўнік дзяржавы ставіць задачы: распрацоўка новага пакалення ўзбраенняў, беспілотных комплексаў і робататэхнікі для абароны. На такія крокі Беларусь падштурхоўваюць знешнія фактары і выклікі: мілітарызацыя, агрэсіўная рыторыка палітыкаў і ўсё новыя формы ціску на суверэнныя краіны. Як падсумаваў Прэзідэнт, знешняя бяспека дзяржавы, абарона грамадзян і забеспячэнне ўнутранага правапарадку - галоўная адказнасць улады. Падрабязнасці - у Андрэя Крывашэева.

Свет на грані тэмпературнай анамаліі - гарачай або халоднай вайны. Усё, як 100 гадоў таму, толькі прылады забойстваў больш дасканалыя, рыторыка больш безразважная і пунктаў лакальных канфліктаў больш. Як геаграфічны цэнтр Еўропы, як маладая дзяржава і як адказны партнёр ігнараваць пагрозы Беларусь не можа. Адгэтуль унутраная сабранасць - здароўе грамадства, адгэтуль рэгулярная мадэрнізацыя ўсяго сілавога блока і адгэтуль жа цвярозыя і пэўныя задачы на аглядную перспектыву ў сферы бяспекі, ад АДКБ да дысцыпліны ў войсках. Прыярытэты сёння расставіў Прэзідэнт на пасяджэнні Савета Бяспекі.

Свет не стаў больш бяспечным, але лжывае пачуццё самазаспакаення ў беларусаў выпрацавалася. Мы прывыклі, што выбухвае, гарыць, штурмуюцца межы або ваююць са зброяй у руках не ў нас. У горшым выпадку ў суседзяў. У лепшым - дзесьці далёка, па тэлевізары. Часта не задумваемся, якіх клопатаў і сродкаў патрабуе падтрыманне статусу вострава стабільнасці. Асабліва ў рэгіёне, дзе не сціх ні адзін марудны канфлікт. І наадварот, узніклі новыя гарачыя. Не супакойвацца - гэтае патрабаванне Прэзідэнта ў першую чаргу да сілавікоў гучыць рэфрэнам на кожным пасяджэнні Савета Бяспекі. Цяперашні - не выключэнне.

У адзіночку ў сучасным свеце не выдужаць. Адгэтуль уклад Беларусі ў бяспеку рэгіёна ва ўсіх фарматах. Ад АБСЕ - памятаем заклік да новага Хельсінскага працэсу - да саюзных абавязацельстваў у Саюзнай дзяржаве, Еўразійскім праекце, СНД, ШАС і АДКБ.

Бенефіцыярам мілітарызму, а прасцей - тым, хто нажываецца на войнах і канфліктах, пазіцыя і стратэгія афіцыйнага Мінска, вядома, не даспадобы. Але той жа мінскі фармат па Украіне - ужо ваенна-палітычная дадзенасць. Зацягваць міратворчы працэс можна, спыніць - не.

АДКБ Беларусь узначальвала год, пераконваючы саюзнікаў укладваць у армейскую эліту - калектыўныя сілы. Зроблена шмат, уключаючы "Захад-2017" і ўсе фазы вучэнняў еўразійскага шчыта. Пры гэтым аб'ектыўна атрымалася не ўсё, падсумоўвае галоўнакамандуючы.

На заходнім кірунку еўразійскай бяспекі галоўная сіла, якая стрымлівае агрэсію, - беларуская армія. Прайшла мадэрнізацыю, стабільна фінансуецца. На 40 % абсталяваная сучасным узбраеннем. Для невялікай краіны, якая не хоча ўцягвацца ў сусветнае шаленства новай гонкі ўзбраенняў, дастаткова. Але пытанне падтрымкі з боку саюзнікаў па АДКБ - вырашальнае для бяспекі, занадта няроўныя сілы і вялікі патэнцыял пагроз на заходнім кірунку.

А вось наколькі эфектыўна інвестуюцца сродкі, высветліць праверка. Пачалася 6 лютага. Правераць і выкананне прэзідэнцкага патрабавання не размазваць грошы, а ўкладваць у самае эфектыўнае і па-гаспадарску берагчы маёмасць. Уключаючы добрыя ўзоры мадэрнізаванай савецкай абаронкі.

Стратэгія абароны ў Беларусі не змянялася. Насупраць, яе ўмацавалі новай ваеннай дактрынай - дактрынай міру, як яе завуць спецыялісты. Зрэшты, дабро павінна быць з кулакамі. Адгэтуль - распрацоўкі беларускага ВПК, уключаючы "Паланезы", СПА, беспілотнікі і ўсю лінейку браніраваных армейскіх аўто для сучаснай мабільнай тактыкі бою.

Эксперты нашу абаронку ацэньваюць высока: бюджэт не дзіравіць і падставы ўсумніцца ў абароназдольнасці не дае.

Пытаем у міністра абароны, ці ёсць у айчынных сілавікоў жаданне ўцягнуцца ў гонку ўзбраенняў і на якім этапе наша праграма ўкаранення беспілотнікаў. Бо ўсе апошнія канфлікты, уключаючы Афганістан, Украіну і Сірыю, шмат у чым ужо баталіі высокіх тэхналогій.

Але не тэхнікай адзінай Прэзідэнт і грамадства ацэньвае сілавы блок. Не менш важныя дысцыпліна і рэпутацыя арміі. Адгэтуль даручэнне Прэзідэнта Міністэрству абароны і органам пракуратуры навесці парадак і выключыць надзвычайныя здарэнні, а не біць па хвастах. Фармалізм і пасіўнасць у ідэалагічнай і інфармацыйнай працы каштуюць грамадству і дзяржаве занадта дорага.

Звесткі аб законапаслухмянасці беларусаў за апошнія 10 гадоў выклікаюць стрыманы аптымізм. Агульная крыміналізацыя - гэта злачынстваў усяго - скарочана ўдвая. На добрапрыстойнасць працуе высокая занятасць, адукацыя, работа праваахоўнікаў, і што ўжо тут утойваць - ідэалогія прававога грамадства.

Утрая за дзве пяцігодкі паніжаны лік нецвярозых ліхачоў. Напрыклад, летась такіх было крыху больш за 25 тысяч. З іх амаль 1,5 - рэцыдывісты нецвярозага кіравання. Дапамаглі суровыя законы і агульнае непрыманне грамадствам п'янага бязмежжа на дарогах.

Захавана ў Беларусі ахова працы і мадэрнізацыя МНС, плюс агульная культура вытворчасці таксама працуюць на паніжэнне колькасці НЗ і пацярпелых. За тыя ж 10 гадоў ахвяр пажараў стала ўдвая менш, што важна, лік дзіцячых смерцяў скараціўся ў 15 разоў.

Лік загінуўшых на вытворчасці скараціўся ўдвая - прамы вынік комплекснага пятага Дэкрэта аб ахове працы і работа прафсаюзаў, якія манітораць умовы працы, нягледзячы на форму ўласнасці, памеры бізнесу або ведамасную падпарадкаванасць.

Зрэшты, і тут дарэчны прэзідэнцкі тэзіс - самазаспакаенне недапушчальна. Без апоры ўнутранай бяспекі ніякая знешняя немагчымая. Тым больш, калі ад злачыннай халатнасці, п'янства і карупцыі ў мірны час, у мірнай Беларусі шкода, часам, большая, чым у іншым лакальным канфлікце.

Змагацца з ліхачамі на квадрацыклах сістэмна МУС пачалі яшчэ летась, пасля аналагічных рэзанансных заездаў. Больш за ўсё ў Мінскім раёне. Рэйд у мінулыя выхадныя дазволіў затрымаць адразу 7 парушальнікаў. Тэхніка - на штрафстаянцы. Квартэт вадзіцеляў ужо пакараны. Яшчэ па трох эпізодах лёс уладальнікаў і вадзіцеляў вырашаецца. Добра, калі адкараскаюцца толькі пакрыццём шкоды. Каб іншым непанадна было. Магчыма, на квадрацыклы і снегаходы ўвядуць рэгістрацыю - прасцей прадухіляць, лавіць і караць.

Не менш жорская пазіцыя Прэзідэнта і па найвострым пытанні хатняга гвалту і яго першапрычын - п'янства, наркаманіі, хранічнага дармаедства. Пэўныя даручэнні атрымаў увесь праваахоўны блок, персанальныя - Генпракурору і Міністру ўнутраных спраў.

Сістэмным адказам на праблему ўжо стаў Дэкрэт №1 аб працы. Мера неабходная, але, хутчэй за ўсё, не цалкам дастатковая. Да праблемы ўнутранай бяспекі і абароны правоў грамадзян на вышэйшым узроўні вернуцца зусім хутка. Кіраўнік дзяржавы асабіста анансіраваў працяг сённяшняй нарады. Нагадаўшы сілавікам, што як гарант па Канстытуцыі трымае на кантролі не толькі макрасітуацыю, але і кожны рэзанансны выпадак - ад буйнога хабару да інфармацыйнага суправаджэння вялікіх дзяржпраектаў, напрыклад атамнай станцыі.