Сітуацыя ў беларускім хакеі сёння стала галоўнай тэмай нарады ў Прэзідэнта. Пытанні ў літаральным сэнсе набалелыя. І справа не толькі ў тым, што спорт ужо даўно стаў вялікай палітыкай. Хакеем па-сапраўднаму захапляюцца мільёны чалавек па ўсім свеце, яго любяць беларускія балельшчыкі. Але народ, перш за ўсё, ідзе глядзець на пераможцаў. Адгэтуль і галоўнае патрабаванне Прэзідэнта - у літаральным сэнсе змагацца за вынік. Мінулы чэмпіянат свету паказаў, што праблем па-ранейшаму нямала - гэта і адсутнасць каманднай гульні, належнага ўзроўню канкурэнцыі, праца трэнерскага штаба. Добрым выступленнем пахваліцца не могуць і вядучыя клубы краіны. Відавочна, што не дае жаданай аддачы стаўка на легіянераў - як трэнераў, так і гульцоў. Cярод важных пытанняў - развіццё нацыянальнага чэмпіянату і падрыхтоўка рэзерву. Што асабліва актуальна, улічваючы, што Беларусь сумесна з Латвіяй атрымала права правядзення чэмпіянату свету па хакеі ў 2021 годзе. Да гэтага яшчэ 4 гады, зрэшты, часу на разварушванне няма. Мікалай Стула пра падрабязнасці нарады.
Яны мараць пра вялікі хакей. Выступаць у НХЛ або, хоць бы, у КХЛ. На пляцоўцы лядовага палаца ў Баранавічах займаюцца 14 груп, больш за 200 хлопцаў. Праўда, прафесійнай каманды ў горадзе няма, а на ўсю вобласць клуб адзін - "Брэст".
Сяргей Кіслы, трэнер-выкладчык ДЮСШ па хакеі і фігурным катанні г. Баранавічы: "Вельмі шмат хлопцаў, яны праз год, праз два нікуды не праб'юцца і застануцца на вуліцы. У нас ужо зараз шматлікія едуць у Салігорск, Мінск. Яны там не на вядучых ролях, але ёсць магчымасць і яны едуць, таму што ведаюць, што там ёсць будучыня".
З перыферыі едуць юныя таленты, не жадаюць сюды ехаць дзіцячыя трэнеры. Асабліва вострая праблема ў гарадах, дзе лядовыя пляцоўкі з'явіліся нядаўна. Сяргей Кіслы выступаў за "Нёман", "Гомель", "Шыннік", але ў 2010 прафесійную кар'еру завяршыў, пасля чаго трэніраваў дзяцей у Лідзе. За два гады працы ў Баранавічах яго дзве каманды выбіліся ў лідары першынства краіны. Хоць фармальна Кіслы футбольны трэнер. Калі заканчваў гродзенскі ўніверсітэт, хакейнай спецыялізацыі не было.
Сяргей Кіслы, трэнер-выкладчык ДЮСШ па хакеі і фігурным катанні г. Баранавічы: “Калі ўзяць малыя гарады, то тут у нас не хапае трэнераў, кадраў. Усё тоіцца ў фінансах. У нас хапае трэнераў у Беларусі. Але ніхто сюды не паедзе за 500 рублёў працаваць, таму што ў шматлікіх жонкі, сем'і, трэба кватэру здымаць".
Іна Тарасюк, намеснік дырэктара ДЮСШ па хакеі і фігурныму катанні г. Баранавічы: "Кожны год мы падаём заяўкі ўніверсітэту, прысутнічаем пры размеркаванні маладых спецыялістаў. Але пакуль універсітэты не могуць у поўнай меры забяспечыць кваліфікаванымі кадрамі".
У баранавіцкай школе працуюць 10 трэнераў, толькі 4 з іх маюць дыплом па профілі. Астатнія ў лепшым выпадку самі ў маладосці гулялі ў хакей. І такая сітуацыя па перыферыі не рэдкасць.
Дзмітрый Баскаў, дырэктар СДЮШАР БФСТ "Дынама": "У рэгіёнах трэба на месцах падумаць, калі мы прывозім кваліфікаванага трэнера з абласнога цэнтра, трэба забяспечыць арэндным жыллём, каб ён не думаў, дзе жыць".
А бывае адваротная сітуацыя. Прыязджае былы хакеіст з дыпломам, але на заняткі ва ўніверсітэт хадзіў рэдка - адны вызваленні ў сувязі са спаборніцтвамі. Для такіх распрацуюць праграму дыстанцыйнай адукацыі, але іспыт будзе па ўсёй строгасці і на агульных падставах. Новы рэктар БДУФК Сяргей Рэпкін пайшоў з канкрэтным даручэннем.
Але наогул на нарадзе па развіцці хакея ў Прэзідэнта праблемы дзіцяча-юнацкіх школ разглядаліся першарадна. У краіне навучыліся рыхтаваць кваліфікаваных гульцоў, гаворыць Прэзідэнт. Такая ўвага Аляксандра Лукашэнкі да асобна ўзятай гульні выклікана вялізным грамадскім рэзанансам, які выклікаюць і перамогі, і паражэнні. Апошні час, на жаль, паражэнні і вельмі адчувальныя. На чэмпіянатах свету нацыянальная зборная змагаецца за выжыванне, другі алімпійскі цыкл запар пралятае паблізу галоўных гульняў чатырохгоддзя.
Арыенціры ў дзіцячым хакеі ёсць, гаворыць Прэзідэнт. Дынамаўская школа са сталіцы апошнія гады рэзка змяніла расклад сіл у падрыхтоўцы рэзерву. 450 дзяцей, 14 трэнераў. У спаборніцтвах шасці ўзростаў з васьмі дынамаўцам роўных няма. Нават "Юнацтва", што спрадвеку лічылася галоўнай кузняй хакейных кадраў, мае толькі адно золата па выніках сезона.
Дзмітрый Баскаў, дырэктар СДЮШАР БФСТ "Дынама": "Зарплата вар'іруецца ад 400 да 1000 рублёў у школе "Дынама". Я думаю, што сёння трэба ўводзіць гэту зарплату на ўсіх трэнераў хакейных школ у рэгіёнах, каб яны разумелі, за што яны працуюць. Тады з'явіцца селекцыя паміж трэнерамі.
У нас ёсць дзеці, якія могуць стаць і Грабоўскімі, і Касціцынамі, і нават лепш за іх, але яны не могуць выйсці са школы ў 17 гадоў і адразу стаць такімі хакеістамі. Пасля выхаду са школы іх трэба яшчэ шліфаваць, гадаваць, падводзіць, каб яны сталі Грабоўскімі".
І калі тут мяркуюць пра тое, як з выпускнікоў зрабіць касціцыных і грабоўскіх, то якая карысць ад астатніх школ, вы можаце бачыць на графіку. Нацыянальная зборная і яе малодшыя сёстры - моладзь і юніёры - у асноўным складаюцца з выпускнікоў сталіцы і Гомельскага рэгіёна. Дапамагае наваполацкая школа з багатымі традыцыямі. Астатнія працуюць у асноўным ухаластую.
Аляксандр Лукашэнка дае наказы новаму кіраўніку хакейнай федэрацыі Сямёну Шапіру менавіта даручэннямі аб развіцці хакея ў рэгіёнах. Для гэтага клубам павінны быць дадзеныя роўныя ўмовы.
Хакеем у краіне займаюцца 25 спецыялізаваных навучальных устаноў. На сёння гэта 5444 спартсмены. Палова з іх - у дзіцячых школах, палова - на этапах удасканалення. Менавіта тут і губляецца напрацаваны патэнцыял, хлопцы становяцца пасродкавымі выканаўцамі. Даўняя праблема беларускага спорту ў шматлікіх відах - трэнеры не ўмеюць падводзіць юнакоў на новы ўзровень. Нацыянальную зборную трэба набраць усяго з 60 чалавек. Няма канкурэнцыі, - перажывае Сямён Шапіра. Даступнасць хакея павысіць, у тым ліку, і дзякуючы імпартазамяшчэнню. Даручана экіпіроўку для дзяцей вырабляць на магутнасцях беларускіх прадпрыемстваў.
Прэзідэнт ставіць задачу - годна выступіць на хатнім чэмпіянаце свету, права на які мы заваявалі тыдзень таму. Тады ва ўпартай барацьбе з фінамі кангрэс большасцю галасоў усё ж аддаў перавагу Беларусі і Латвіі. Гэта перамога беларускага народа першым чынам - заключае Аляксандр Лукашэнка.
Сямён Шапіра дакладвае, што тры беларускія зборныя - нацыянальная, моладзевая і юніёрская худа-бедна, але трымаюцца ў элітных дывізіёнах сусветных чэмпіянатаў. Гэта значыць - усё не так дрэнна. Іншая справа - дынамікі не хапае. Тыя, каго мы раней абгульвалі на адным каньку, сёння ўжо нават абышлі беларусаў. Не дапамагае і стаўка на "Дынама" як на базавы клуб зборнай. Прэзідэнт крытыкуе падыход з замежнікамі-трэнерамі, якія працуюць і ў "Дынама", і ў зборнай. І нацэльвае прысутных: са зборнай Беларусі павінны працаваць беларусы. З-за мяжы да нас не прыедуць вялікія трэнеры - яны там самі запатрабаваныя. Легіянеры ў "зуброў" - таксама хворае пытанне. З аднаго боку яны робяць гульню, і дзякуючы ім збіраецца поўная "Мінск-Арэна". А з другога - прыезджыя саліруюць у першых звёнах, а беларусы толькі цягаюць піяніна ў КХЛ - займаюцца чарнавой працай, а калі прыходзіць час прэм'ерстваваць у зборнай, - губляюцца, таму што зніклі навыкі тварэння. Таму формулу легіянераў сёння вырашылі мяняць у бок скарачэння замежнікаў.
Аляксандр Лукашэнка на нарадзе зноў многа гаварыў аб суадносінах вынік - заработная плата. Прэзідэнт не верыць у папярэджванні. Маўляў, калі гульцу першапачаткова не пакласці вялікае жалаванне, ён з'едзе ў іншую краіну. Маўляў, гэта звязана з перагрэтым рынкам хакейных зарплат. Кіраўнік дзяржавы падкрэслівае: заахвочваць трэба прэміяй за дасягнуты вынік. У гэтым і ёсць сутнасць спорту. І пад вынік грошай дзяржава не пашкадуе.
У няўдалым выступленні зборнай вінаватыя, першым чынам, клубы, - сышліся ў меркаванні ўдзельнікі нарады. Мала таго, што чэмпіянат не з'яўляецца вялізнай біржай, дзе можна выбраць лепшых, так яшчэ і з маральна-валявымі якасцямі ў нашых каманд ёсць праблемы. Часам здаюцца без бою, не могуць уперціся - адгэтуль і разгромы. Хоць гэта быць можа следствам няважнай фізічнай падрыхтоўкі і цягавітасці.
Чэмпіянат Беларусі па хакеі ў яго сённяшнім стане і на нарадзе, і сярод балельшчыкаў прызналі слабым і не здольным генераваць годныя кадры ў галоўную каманду краіны. Таму яго чакае рэарганізацыя. Колькасць легіянераў паменшаць, а вечным сераднякам жыццё ўскладняць. Паміж лігамі прапанавалі ратацыю 4 каманды.
Прымусіць гульцоў выйсці з зоны камфорту - вось задача для ўсіх. Бо з курсу анатоміі ў школе ўсе ведаюць - цягліцы растуць, калі баліць цела, калі напярэдадні ўзятая магчымая вага.
Удзельнікі нарады разыходзіліся ў думах аб карэкціроўцы дзяржпраграмы развіцця хакея да 2021 года. Яна не запатрабуе фінансавых выдаткаў. Хутчэй, арганізацыйна-метадычных. На мінулым тыдні наш хакей атрымаў новы маяк. На хатнім чэмпіянаце свету трэба даваць вынік.
