Ніцая вішня стала свайго роду міжнацыянальным сімвалам 70-годдзя заснавання Арганізацыі Аб'яднаных Нацый і заканчэння Другой сусветнай вайны. Такое ж дрэва было пасаджана па ініцыятыве нашай краіны ў маі гэтага года ў штаб-кватэры ААН у Нью-Ёрку. Сёння ж у цырымоніі прыняў удзел Кіраўнік беларускай дзяржавы, а таксама прадстаўнікі ААН і замежныя дыпламаты. Месца абранае невыпадкова - знакавае для двух бакоў: менавіта тут у старажытнай сядзібе ўшанаваная памяць аб узаемадапамозе, падтрымцы, якую аказала нам у пасляваенныя гады спецыяльная місія ААН. І тут жа гісторыя была зафіксаваная і на паперы - у прысутнасці Кіраўніка дзяржавы была падпісаная рамачная праграма ААН па тэхнічнай дапамозе Беларусі ў мэтах развіцця на найбліжэйшыя 5 гадоў. Падрабязнасці - у рэпартажы Вольгі Макей.
Гісторыю свайго жыцця Рані Хонг распавядае нашай здымачнай групе яшчэ ў Нью-Ёрку падчас Генасамблеі ААН. Быўшы сямігадовай дзяўчынкай яна становіцца ахвярай гандлю людзьмі і трапляе ў рабства ў Індыі. Ратуе шчаслівы выпадак - яе удачарае сям'я з ЗША. Пасталеўшы, Рані Хонг стала дапамагаць тым, хто апынуўся ў такой жа бядзе. А высунутая Беларуссю ў 2005-м ініцыятыва па барацьбе з сучасным рабствам дапамагла тысячам такіх ахвяраў быць пачутымі.
Рані Хонг, спецыяльны саветнік ААН: "Беларусь сапраўды актыўна працуе па пытанні прадухілення гандлю людзьмі. Тут у ААН створаная група сяброў, якая аб'ядноўвае розныя краіны і дапамагае змагацца з агульным злом. Тым самым вы даказваеце, што і невялікія дзяржавы неверагодна моцныя ў прасоўванні глабальных ініцыятыў. І мне хочацца вам апладзіраваць, таму што, выкарыстоўваючы ААН як магутную платформу, Беларусь сапраўды змяняе свет да лепшага".
За сваю суверэнную гісторыю Беларусь у ААН прадэманстравала статус зусім не статыста. Рэспубліка актыўна падтрымлівае глабальныя стратэгіі і высоўвае свае ініцыятывы. Яшчэ з сярэдзіны 90-х Мінск паказвае прынцыповасць у пытаннях ядзернага раззбраення. Пачатак нулявых - упор на праблему расавай дыскрымінацыі. 2005-ы - Аляксандр Лукашэнка ўпершыню агучвае ініцыятыву па барацьбе з гандлем людзьмі. Зараз Мінск у гэтым пытанні каардынуе 22 краіны.
Год 2015-ы - з галоўнай трыбуны планеты Беларусь ізноў гучыць гучна: без міру, бяспекі і дыялогу няма будучыні. А ААН, нягледзячы на крытыку, застаецца лепшай пляцоўкай, дзе любая краіна можа звярнуцца да свету і яе пазіцыя будзе пачутая.
У гэтым невялікім кабінеце ў офісе ў цэнтры Мінска Санака Самарасінха працуе ўжо тры гады. Журналіст у далёкім мінулым, у сучаснасці - каардынатар ААН у нашай краіне. Выхадзец са Шры-Ланкі прызнаецца: Беларусь за гэты час стала для яго роднай, хоць да гэтага працаваў па ўсім свеце: і ў Сінгапуры, і ў Іране, і ў Косаве. У інтэрв'ю Санака Самарасінха тлумачыць: на сусветнай арэне Беларусь дамаглася аўтарытэту рэальнымі справамі. Да меркавання Мінска прыслухваюцца не толькі на пляцоўцы ААН.
Санака Самарасінха, каардынатар ААН, прадстаўнік ПРААН у Беларусі: "Беларусь дапамагла зрабіць так, што ў свеце зараз не адбылася трэцяя сусветная вайна. Мы разумеем, які акцэнт робіць ваша краіна на міры і стабільнасці. І менавіта гэтыя каштоўнасці Беларусь спрабуе прасоўваць і развіваць і на ўзроўні ААН, і ў сваіх двухбаковых адносінах. Акрамя таго, Беларусь удзельнічала ў выпрацоўцы 17 мэт устойлівага развіцця, якія мы плануем дасягнуць у 2030-м годзе. Была створаная спецыяльная працоўная група, праводзіліся нацыянальныя кансультацыі, у тым ліку тут, у Беларусі. І я вельмі рады, што ў верасні на саміце сусветных лідараў пад імі падпісаліся ўсе кіраўнікі дзяржаў. Зараз застаецца 15 гадоў на іх рэалізацыю".
Дарэчы, офіс ААН першым сярод постсавецкіх рэспублік адкрываецца менавіта ў Мінску. У 1992-м. Але за 46 гадоў да гэтага місія арганізацыі ўжо працуе зусім у іншым месцы беларускай сталіцы.
Гэтая сядзіба ў Лошыцы - знакавае месца ў гісторыі ўзаемаадносін Беларусі і ААН. Менавіта тут у першыя пасляваенныя гады размяшчаецца місія ЮНРРА. У перакладзе з англійскай абрэвіятура расшыфроўваецца як "адміністрацыя дапамогі і аднаўлення аб'яднаных нацый". Спачатку тыдня тут адкрылі мемарыяльную дошку не толькі ў памяць аб працы місіі, але і як напамінак аб салідарнасці і ўзаемадапамозе.
Яшчэ да афіцыйнага ўзнікнення ААН 44 дзяржавы антыгітлераўскай кааліцыі падпісваюць пагадненне аб стварэнні адміністрацыі дапамогі і аднаўлення. У 45-м у арганізацыю ўступае і Беларусь. У складаныя пасляваенныя гады, калі не хапала ні харчавання, ні тэхнікі для апрацоўкі зямлі, плячо падстаўляе ЮНРРА. Для дапамогі рэспубліцы вылучаюць 61 мільён долараў. Прадукты, медыкаменты, тэхніка… Каб каардынаваць дапамогу, ужо ў 46-м адміністрацыя дапамогі накіроўвае ў Беларусь пастаянную місію. Прадстаўнікоў арганізацыі размяшчаюць у Лошыцкай сядзібе.
Сённяшняе мерапрыемства тут, хутчэй, неафіцыйнае. Нягледзячы на дажджлівае надвор'е, абстаноўка гасцінная і цёплая. Прывітаючы прадстаўнікоў ААН і паслоў розных краін, Прэзідэнт прапаноўвае ў Лошыцкім парку, адным з самых прыгожых месцаў сталіцы, стварыць дыпламатычную пляцоўку.
Сёння на тэрыторыі Лошыцкай сядзібы - старт акцыі, прымеркаванай да 70-годдзя Арганізацыі Аб'яднаных Нацый. Прэзідэнт Беларусі разам з прадстаўнікамі ААН саджае дрэва. Ніцая белая вішня - зараз сімвал міру і ўстойлівага развіцця. А яшчэ гэта сімвал сяброўства - да агульнай справы далучаюцца і паслы розных краін.
Такое ж дрэва з ініцыятывы Беларусі ў маі з'явілася і ля штаб-кватэры Арганізацыі Аб'яднаных Нацый у Нью-Ёрку. У цырымоніі пасадкі Дрэва міру і адзінства ўдзельнічаў і Генсак ААН Пан Гі Мун. Беларускую ідэю падтрымалі 46 дзяржаў з усіх частак планеты: сярод іх прадстаўнікі Аргенціны, Егіпта, Іспаніі, Кітая, Расіі і Эквадора.
Пан Гі Мун, Генеральны сакратар ААН: "Я дзякую Беларусі і іншым дзяржавам - членам ААН, якія аб'ядналіся для такой цырымоніі. Саджаючы гэтае дрэва, мы ўспамінаем усіх тых, хто памёр і ахвяраваў сабою ў імя ажыццяўлення місіі, змешчанай у Статуце ААН. І мы зноў заяўляем пра сваю адданасць асноватворным мэтам і ідэалам Арганізацыі Аб'яднаных Нацый".
У якасці Дрэва міру і адзінства выбраная ніцая вішня. Гэта не толькі сімвал жалобы па загінуўшых. Белыя кветкі гэтага дрэва ў розных культурах увасабляюць чысціню і адраджэнне, зычлівасць і заклік да прымірэння.
Андрэй Дапкюнас, пастаянны прадстаўнік Беларусі пры ААН: "Пра наша дрэва падбае сонца, дождж і садоўнікі ААН. Але як сімвал яно будзе квітнець толькі ў тым выпадку, калі мы напоўнім мір надзеяй, усёдараваннем і ўзаемным даверам. А яшчэ - любоўю. На жаль, гэтае слова не часта гучыць у ААН".
У Лошыцкім парку ўпэўненыя: Дрэва міру, пасаджанае сёння, стане яшчэ адной мясцовай адметнасцю. Хоць і сам садова-паркавы комплекс - славутасць. Тут пусцілі карані прадстаўнікі трох эпох - расце больш за 36 000 дрэў. Ёсць нават паляны манчжурскіх арэхаў і абрыкосаў. У красавіку гэтага года пасля рэстаўрацыі для наведвальнікаў адкрылі Лошыцкую сядзібу. Сёння экскурсію правялі і для Прэзідэнта. Сядзіба поўная антыкварных прадметаў. Захавалася нават старажытная ванна.
Сапраўдныя артэфакты - шэсць печак. Гэтыя помнікі мастацтва на працягу стагоддзяў сагравалі сваіх гаспадароў, якіх за час існавання Лошыцы змянілася 14.
Сядзіба ўжо стала папулярнай сярод турыстаў. Сюды прыходзяць, каб паглядзець на адзіную ў Беларусі залу ў стылі арт-нува, пакланіцца заручальнаму дубу і сустрэцца з вядомым сталічным прывідам - Белай Пані. Каб вярнуць інтэр'ерам выгляд XIX стагоддзя, рэстаўратарам прыйшлося са скальпелем прайсці літаральна кожны сантыметр. Фрагмент з дзесяці пластоў фарбаў і шпалер нават пакінулі на памяць. Будавалі ў той час кампактна і эфектыўна, робіць выснову Прэзідэнт.
Тут жа, у старажытных інтэр'ерах, Аляксандр Лукашэнка прысутнічае і пры падпісанні важнага дакумента. Гэта рамачная праграма ААН па тэхнічнай дапамозе ў мэтах развіцця на 2016-2020 гады. Дакумент прадугледжвае ўкараненне электроннага ўрада, пашырэнне ўдзелу жанчын у палітыцы, эфектыўнае выкарыстанне электраэнергіі і распаўсюджванне здаровага ладу жыцця. Словам, гэта своеасаблівы план дзеянняў дзяржавы на наступныя гады. На яго рэалізацыю вылучаць больш за 80 мільёнаў долараў. І, вядома, сёння ў цёплай атмасферы гучаць віншаванні. ААН заўтра афіцыйна святкуе сваё 70-годдзе.
Падпісаны сёння дакумент у тым ліку будзе спрыяць рэалізацыі Мэт устойлівага развіцця. Месяц таму ў Нью-Ёрку сусветная супольнасць паставіла перад сабою 17 арыентыраў на перыяд да 2030 года.
Першыя сем мэт адлюстроўваюць сацыяльныя аспекты: гэта ліквідацыя галечы і голаду, здароўе, якасная адукацыя і гендарная роўнасць, чыстая вада і недарагая энергія.
Наступныя пяць накіраваныя на развіццё эканомікі: годная праца, індустрыялізацыя, развіццё гарадоў і адказная вытворчасць.
Яшчэ тры пункты зважаюць на праблемы планеты. 16-я мэта заклікае да міру і справядлівасці. 17-я - пра партнёрства ў рэалізацыі гэтых арыентыраў. І Беларусі ўжо ёсць што паказаць свету ў дасягненні многіх з гэтых планетарных прыярытэтаў.
Ахмад Альхендаві, пасланец генеральнага сакратара ААН па справах моладзі: "Беларусь назапасіла багаты вопыт. Напрыклад, тэма гендарнай роўнасці. У ёй Ваша краіна дасягнула значнага поспеху. На аснове свайго вопыту Беларусь можа многае прапанаваць для рэалізацыі наступнага сусветнага парадку дня - Мэт устойлівага развіцця да 2030 года".
Джыхан Султаноглу, намеснік адміністратара праграмы развіцця ААН, рэгіянальны дырэктар па краінах Еўропы, СНД і Балтыі: "Сумеснымі высілкамі ААН і Беларусь змогуць выкарыстаць Мэты ўстойлівага развіцця, для таго каб адкрыць новыя магчымасці для партнёрства Беларусі, забяспечваць абарону навакольнага асяроддзя, выкарыстоўваць аднаўляльныя крыніцы энергіі, забяспечваць належнае дзяржаўнае кіраванне ў імя росквіту кожнага грамадзяніна. Мы, рэалізуючы Мэты ўстойлівага развіцця, вітаем, калі краіны, такія, як Беларусь, дзеляцца з іншымі партнёрамі інфармацыяй, сваімі напрацоўкамі і вопытам".
Тым часам з перона мінскага вакзала адпраўляецца "Экспрэс ААН - 70". Менавіта ён і распавядзе беларусам пра ўзаемадзеянне нашай краіны з Арганізацыяй Аб'яднаных Нацый. Цягнік пройдзе праз Гродна, Брэст, Баранавічы, Гомель, Магілёў і Віцебск. Сёння яго праводзілі прадстаўнікі дыпкорпусу, вышэйшыя службовыя асобы краіны, пасол добрай волі ААН Дар'я Домрачава. Цягнік прывязе з сабою ў рэгіёны 250 мерапрыемстваў. У кожнай вобласці пасадзяць і сімвалічныя Дрэвы міру. Вагоны саставу на некалькі дзён ператворацца ў кіназалы і пляцоўкі для дыскусій, дзе абмяркуюць, як зрабіць планету лепшай. Зрэшты, сёння відавочна: мір - гэта галоўная інвестыцыя ў будучыню.
