Кастрычнік падыходзіць да канца, і на змену цёпламу надвор'ю прыйшло прыкметнае пахаладанне. Але гэтыя дні ва ўсіх сэнсах гарачая пара для аграрыяў. Засталося зусім мала часу, каб убраць з палёў ураджай. Гэта бурак, кукуруза, іншыя асеннія культуры. Сёння Прэзідэнт паставіў жорсткую задачу - да 7 лістапада завяршыць уборачныя працы. Ніводнага гектара прапасці не павінна. У сельскую гаспадарку ўкладзена не мала і сродкаў, і намаганняў. Наша краіна па праве ганарыцца сваім харчаваннем - ад вырашчанага на зямлі да вырабленага на фермах. Ганарымся і тым, што кожны дзень на нашым стале сваё - беларускае.
Дарэчы, святочныя застоллі, будзем адкрытыя, рэдка абыходзяцца без алкаголю. Што ўжо гаварыць - гэта частка нашай культуры. Але тут асаблівая задача дзяржавы - кантраляваць, каб у бакалах беларусаў не апынулася падробак і кантрафакту. Вытворчасць алкаголю для краіны з аднаго боку пытанне прыбытковае, з другога - тонкае. Карысным такі прадукт не назавеш, але ж і не забароніш Тым больш, што заўсёды знойдуцца ўмельцы падзарабіць на нізкасортным тавары. Як раз-такі абараніць ад такіх шэрых схем - задача дзяржавы.
Будучыню лікёра-гарэлачнай галіны сёння абмяркоўвалі на нарадзе ў Прэзідэнта. Якія праблемы ёсць у гэтай сферы? Як павялічыць экспарт алкагольнай прадукцыі? І што будзе з цэнамі на ўнутраным рынку? Аб усім па парадку Наталля Брэвус.
Першыя начныя замаразкі - званочак для аграрыяў. Застаецца зусім няшмат часу, каб давесці палі да розуму. У гаспадарцы "Крутагор’е-Петкавічы" імкнуцца паспець з кукурузай. Гавораць: будзем з кармамі, значыць будзем з мясам і малаком. А значыць з грошамі - магутны стымул! Увага і падрыхтоўцы глебы, гэта зачын на будучы год.
Менавіта з пытанняў сельскай гаспадаркі пачынае Аляксандр Лукашэнка сёння нараду. Прысутнічаюць усе губернатары, так што можна аператыўна пачуць расклад па абласцях. Прэзідэнт ставіць пытанне рубам: уборачныя работы завяршыць да 7 лістапада.
Аграрыі пастараюцца справіцца крыху раней. Як гаворыцца, да святаў з поўнымі засекамі і чыстым сумленнем. Не павінна прапасці ні гектара ўраджаю. Сіл і сродкаў для сяла не шкадуюць, так што справядліва разлічваюць на адчувальную аддачу. Зараз усё залежыць ад дысцыпліны і адказнасці.
Што да вытворчасці алкаголю, то тэма педантычная. Усё-такі асаблівы тавар. Толькі ханжа скажа: трэба поўнае табу! Хіба забароніш? Таго і глядзі абарот алкаголю сыдзе ў цень. Лепш ужо сваё і якаснае. Спіртное - тавар падакцызны. Яго абарот ва ўсім свеце рэгулюецца дзяржавай. Беларусь не выключэнне. Дзяржманаполія на прадукцыю з градусам дазваляе трымаць абарот алкаголю пад сур'ёзным кантролем.
Тэму вытворчасці алкагольнай прадукцыі глабальна ўзнімалі тры гады таму. Тады Прэзідэнт запатрабаваў навесці жорсткі парадак у галіне. Што на практыцы і чаго сёння не хапае для таго, каб яна нармальна працавала? Пытанне ўраду. Важна (гэта гучала і раней, актуальнасці не страчвае і сёння) абараніць унутраны рынак - не дапусціць кантрафакту і шэрага імпарту. Гэта не толькі страты дзяржказны, але ў першую чаргу пагроза здароўю людзей.
Вось літаральна нядаўна застолле з напоямі сумніўнага паходжання стала смяротным для трох магіляўчан.
За тры гады стала зразумела: рашэнні для галіны далі станоўчы эфект. Удасканалены парадак кватавання вытворчасці алкаголю, вырашаны пытанні па стварэнні новых магутнасцяў. Пастаўлены заслон кантрафактнаму алкаголю і шэраму імпарту.
У 2015 годзе было прынята рашэнне аб'яднаць вытворчасці, што выпускаюць алкаголь, у адзіны холдынг. На чале з мінскім "Крышталём". Звышідэя простая - разам, з адзінай стратэгіяй прасоўвання прасцей канкурыраваць і за мяжой, і на ўнутраным рынку. Дарэчы, спажыванне алкаголю ў нас за апошнія гады скарачаецца. Магутнасці вытворчасці растуць, экспарт таксама, але пакуль павольна.
Вытворцы ламаюць галаву над варыянтамі пашырэння геаграфіі экспарту.
Сярод агульных праблем прадпрыемстваў холдынгу сёння даўгі. Аналіз сітуацыі ад кантралёраў паказаў, што дзяржвытворцы страчваюць пазіцыі на ўнутраным рынку. На іх часта цяжар мадэрнізацыі і сацыяльных праектаў, у адрозненне ад прыватнікаў. Гэта таксама адбіваецца на канкурэнтаздольнасці. На рынку алкагольнай прадукцыі павінны быць дакладныя правілы гульні - роўныя для ўсіх. Дзяржаве важная аддача. Што прапаноўваецца. Рычагом у руках урада застаюцца квоты на ўнутраным рынку для вытворцаў. Яна прывязаная да экспарту. Каб вытворцы не забываліся варушыцца і зараблялі валюту. Але разглядаюць прывязку квоты не толькі да экспарту. І наогул размова не толькі аб гэтым механізме.
Пакуль вузкае месца - пытанні рэгулявання алкагольнага рынку. У нас гэтым займаюцца пяць органаў плюс аблвыканкамы. Хто адказвае за пытанні ліцэнзавання, хто за квоты, хто вызначае якасць. На рынку алкагольнай прадукцыі патрэбны адзіны рэгулятар. Па прапанове Савета Міністраў, такім адзіным цэнтрам можа стаць Белдзяржхарчпрам. Пазначыць дакладныя правілы гульні на рынку алкагольнай прадукцыі Прэзідэнт даручыў да канца года. Да ўдзелу ў размове запросяць і гандлёвыя сеткі, і буйных дылераў. Каб бок аб бок і на роўных умовах працавалі і дзяржзаводы, і прыватныя вытворцы. І каб без крыўд. І галоўнае - з карысцю для краіны.
Рашэнні ў сферы вытворчасці і абарачэння алкаголю павінны быць вельмі выверанымі. Не выпадкова ж любая непрадуманая мера - а менавіта такой была спроба ўвесці начны сухі закон - выклікае вялікі рэзананс. Змагацца з п'янствам і алкагалізмам, бясспрэчна, трэба! Але не аднабокімі забаронамі. Жыццё ўжо не раз даказвала - забароны ні да чаго добрага не прыводзяць. Так што ва ўсім - і ў вытворчасці, і ў піцці, і ў рашэннях - патрэбна мера. Ва ўсіх сэнсах.
