Прэзідэнт сустрэўся з кіраўніком Камітэта рэгіёнаў Еўрасаюза

23 мая 2017

Беларусь і Еўрасаюз знаходзяць усё новыя пункты судакранання. І сведчаннем нармалізацыі дыялогу паміж партнёрамі з'яўляюцца мерапрыемствы Камітэта рэгіёнаў Еўрасаюза і Мінская канферэнцыя рэгіянальных і мясцовых органаў улады "Усходняга партнёрства". Сёння пра гэта заявіў Прэзідэнт на сустрэчы з кіраўніком Камітэта - фінам Марку Маркулам. Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што Беларусь - надзейны і паслядоўны партнёр усіх, хто клапоціцца аб гарманічным развіцці правінцыі. Ці варта гаварыць, што развіццё рэгіёнаў на асаблівым рахунку ў нас, на гэта пытанне Кіраўнік дзяржавы звярнуў самую пільную ўвагу і падчас нядаўняга Паслання народу і парламенту. Прэзідэнт пастаянна наведвае малыя гарады і мястэчкі беларускай глыбінкі, выяўляе цікавасць да таго, як і чым жывуць людзі там. У сваю чаргу вялізная ўвага развіццю малых населеных пунктаў і павышэнню якасці жыцця людзей надаецца і Камітэтам рэгіёнаў Еўрасаюза. Гэта структура гатовая дзяліцца з Беларуссю перадавым вопытам і актуальнымі напрацоўкамі ў сферы рэгіянальнага развіцця і мясцовага самакіравання. З падрабязнасцямі ўзаемавыгаднага дыялогу - Андрэй Крывашэеў.

Еўропа рэгіёнаў, яшчэ гадоў 10 таму гэтай звышідэяй захапілася большасць палітыкаў і бізнесу нашага агульнага кантынента. Сэнс такі - дзяржавы раствараюцца ў агульным "катле" Еўрасаюза і на першы план выходзяць раёны, муніцыпалітэты, вобласці і правінцыі. У іх канцэнтруецца бізнес, сацыяльная сфера, улада, а ў выніку і якасць жыцця людзей. Нешта накшталт швейцарскіх кантонаў толькі для ўсёй Еўропы.

Час, а больш дакладна, сусветны крызіс, міграцыйны калапс, лакальныя войны і сеткавы тэрор мару аб Еўропе рэгіёнаў падправілі. Дзяржавы нікуды не сыдуць - ім адказваць за эканоміку, бяспеку і сацыяльную справядлівасць у першую чаргу. Але ключавая думка для правінцыі засталася - без яе самадастатковасці і развіцця паспяховая дзяржава і шырэй Еўропа немагчымыя. І менавіта ў гэтым сыходзяцца сёння і Беларусь, і партнёры з Еўрасаюза. Адгэтуль лёгкасць, з якой Прэзідэнт Беларусі знайшоў агульную мову са старшынёй Камітэта рэгіёнаў ЕС.

Фін Марку Маркула далёка не выпадковы кіраўнік Камітэта рэгіёнаў ЕС. Спецыяліст менавіта па развіцці правінцыі.

15 гадоў адпрацаваў у савеце фінскага Эспаа - гэта горад-спадарожнік Хельсінкі. Усяго 260 тысяч гараджан, заўсёды трохі ў сталічным цені, але адзін з самых добраўпарадкаваных у Еўропе. Вылучаецца нават на фоне фінскага парадку. І галоўнае Эспаа - самадастатковы. Развіваецца за свае, не выцягваючы дзярждатацыі. Ёсць універсітэт, кластар IT-эканомікі, турызм і вельмі высокая якасць жыцця. Менавіта такая самадастатковасць - галоўны прыярытэт рэгіянальнага супрацоўніцтва Беларусі і Еўрасаюза. Тут мы супадаем цалкам.

Плюс Эспаа і Скандынавія ў цэлым - выдатны прыклад для беларускіх малых гарадоў і глыбінкі, дзе дзяржава ўжо ўклалася ў дарогі, сеткі, транспарт, жыллё і падцягвае эканоміку. Для старту адносін з Фінляндыяй патрэбныя некалькі паспяховых пілотных праектаў, гэта працуе як імпульс для ўсяго спектру - ад палітыкі да бяспекі.

Аб гэтым Кіраўнік Беларусі на перамовах з кіраўніком Камітэта рэгіёнаў ЕС:

Зацікаўлены ў гэтым і Камітэт рэгіёнаў ЕС. Альянс муніцыпалітэтаў, правінцый і мэрый Еўропы. Усяго больш за 3,5 сотні ўдзельнікаў.

Прытым, што частка правінцый па аб'ёме ВУП, насельніцтве і патэнцыяле часам перасягае малыя дзяржавы Старога Свету. Менавіта таму з Камітэтам лічацца і ў Бруселі, і ва ўсіх афіцыйных сталіцах ЕС. Напрыклад, будуюць агульнаеўрапейскую магістраль - аўтадарожную, газавую або ЛЭП - кансультуюцца, каб вытрымаць экалагічны стандарт. Або занятасць: дзе неабходны новы прамысловы цэнтр, а дзе лепш развіваць IT або зялёную эканоміку. Або міграцыя - як не страціць сціплую чароўнасць, напрыклад, аўстрыйскай правінцыі хваляй бежанцаў або лагерам для перасяленцаў.

Марку Маркула, старшыня Камітэта рэгіёнаў Еўрапейскага саюза: "Мы, як і ўлады Беларусі, надаём асаблівую ўвагу жыхарам невялікіх гарадоў, населеных пунктаў, вёсак для таго, каб мабілізаваць іх для мэт развіцця, каб даць грамадзянам належны ўзровень сацыяльнай забяспечанасці і павысіць якасць жыцця. Наша стратэгічная задача - стабільнае сацыяльнае становішча жыхароў глыбінкі ў грамадстве. Гэта наша галоўная мэта.

Гэта менавіта тое, чым заняты і Еўрапейскі саюз. Еўракамісія рэгулярна звяртаецца да нас з просьбай мабілізаваць грамадзян, арганізаваць шырокі дыялог у грамадстве, наладзіць супрацоўніцтва паміж мясцовымі жыхарамі і мясцовымі вытворцамі, універсітэтамі, бізнесам, стварыць новую інфраструктуру. Нарасціць тэмпы развіцця краіны ў цэлым".

Камітэт рэгіёнаў ЕС зацікаўлены ў Беларусі як у сувязным звяне эканамічных, энергетычных і фінансавых ланцужкоў. Бо на ўзроўні рэгіёнаў няма палітызацыі і мараляў, няма асадку мінулых няўдач, а значыць ёсць прагматыка ў эканоміцы і сацыяльным развіцці. Заўсёды лепш, калі сусед у дастатку і паспяховы. Дарэчы, Беларусь у гэтым плане эксперты Еўрасаюза параўноўваюць менавіта з Фінляндыяй часоў Савецкага Саюза.

З савецкіх часоў і Беларусь сістэмна ўкладвае ў правінцыю паэтапна, вырашаючы яе праблемы. Спачатку - выратаваць вёску і малыя гарады, дзе адна ферма, цэх або камбінат і той горадаўтваральны. Затым - маштабная праграма аграгарадкоў - якасць жыцця, каб не пусцелі рэгіёны. Затым комплекс указаў аб льготах для бізнесу ў правінцыі. Нулявыя падаткі, нерухомасць за адну базавую, крэдыты, агратурызм і сядзібная забудова. А былі ж яшчэ асобныя праграмы - тое ж Беларускае палессе або Белавежская пушча. У найбліжэйшыя пяць гадоў прыярытэты - гарады-спадарожнікі і сетка якасных раённых дарог.

Георгій Грыц, намдырэктара цэнтра сістэмнага аналізу і стратэгічных даследаванняў НАН Беларусі, прафесар: "Успомнім нашы аграгарадкі. Прэзідэнт іх ініцыяваў яшчэ больш як 10 гадоў назад. Фактычна гэтыя аграгарадкі, дзе ў аснове ляжаць агульнанацыянальныя стандарты, стварэнне рабочых месцаў - гэта і ёсць той трэнд, які рэалізуецца ў Еўропе. Але мы яго пачалі рэалізоўваць, аўтаномна, нягледзячы ні на якія саветы. Гэта наш праект. Больш за тое, у шматлікіх расійскіх рэгіёнах яго зараз спрабуюць тыражыраваць. Аграгарадкі. Стварэнне сацыяльнай інфраструктуры, стварэнне дарожнага сэрвісу, атрыманне адукацыі для дзяцей - гэта тая дарога, па якой мы ўжо даўно ідзём".

Менавіта такі сістэмны падыход Прэзідэнт прапаноўвае кіраўніку Камітэта рэгіёнаў ЕС.

Напярэдадні ў Мінску - канферэнцыя рэгіянальных і мясцовых органаў улады. "Усходняе партнёрства" (мы як паўнапраўны член) і Еўрасаюз на ўзроўні рэгіёнаў. Вядзе кірунак Савет Рэспублікі. Дакладней профільная камісія па рэгіянальнай палітыцы.

У бюро канферэнцыі Беларусь - сустаршыня і вылучае новыя ініцыятывы. У прыватнасці, па энергаэфектыўнасці, навучанні мясцовай улады і перадавым вопыце ў кіраванні, у сферах занятасці і экалогіі.

Аляксандр Папкоў, старшыня Пастаяннай камісіі Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Беларусі, сустаршыня бюро канферэнцыі мясцовых і рэгіянальных улад краін "Усходняга партнёрства" (КАРЛІП): "Велізарная роля ў гэтай справе адводзіцца мясцовым органам улады, здольным змяняць правілы і нормы працы за кошт азначэння новых тэндэнцый і ўкаранення інавацыйных тэхналогій, скарачаючы выкіды вуглякіслага газу ў сваіх рэгіёнах. Таму неабходна імкнуцца да больш цеснага супрацоўніцтва рэгіянальных і мясцовых улад з дзяржаўным сектарам для забеспячэння большага ўплыву на грамадую думку, а таксама мабілізацыі прыватных і дзяржаўных рэсурсаў для рашэння пытанняў клімату, экалогіі і энергаэфектыўнасці".

Дарэчы, прэзідэнцкі тэзіс аб тым, што праца ў разрэзе рэгіёнаў збліжае пазіцыі Беларусі з Еўрасаюзам у цэлым, прагаварыла і кіраўнік місіі ЕС у нашай краіне.

Андрэа Віктарын, кіраўнік прадстаўніцтва ЕС у Беларусі: "У супрацоўніцтве Еўрапейскага Саюза і Беларусі назіраецца значны прагрэс, мы крок за крокам паляпшаем адносіны. Так у пытанні спрашчэння візавага рэжыму работа вядзецца, і ўсё ідзе добра. Першы раўнд перамоў прайшоў у Бруселі, другі запланаваны ў Мінску. Упэўненая, мы зможам вырашыць усе пытанні".

Адштурхваючыся ад сфер, дзе Беларусь атрымала поспех у рэгіянальным разрэзе - адукацыя, медыцына, шырэй сацыяльныя стандарты, трэба выходзіць на новы ўзровень. Кааперацыю ў вялікіх і малых інавацыйных праектах. Бо гэта пытанне не толькі эканомікі, але і занятасці, прыбыткаў і асабістага росту жыхароў правінцыі.

Георгій Грыц, намдырэктара Цэнтра сістэмнага аналізу і стратэгічных даследаванняў НАН Беларусі, прафесар: "Калі глядзець у будучыню, то наступны трэнд - інавацыі. Неабходна такі кірунак, як разняволенне дзелавой ініцыятывы. Як сказаў Кіраўнік дзяржавы, фактычна ўказ з дзелавой супольнасцю падрыхтаваны. Мне здаецца, што мы не тое, што ідзём у рэчышчы, у нагу з краінамі Усходняй Еўропы. Гэты трэнд на стварэнне ўмоў для дзелавой ініцыятывы Беларусь з'яўляецца лідарам на постсавецкай прасторы".

Пры гэтым, па меркаванні Прэзідэнта, ёсць і яшчэ адзін прыкладны інтарэс у развіцці рэгіянальнага дыялогу і эканомікі. Чым больш сустрэч і праектаў - тым менш міфаў аб Беларусі лунае на прасторы ад Лісабона да Брэста.

На партнёрстве з Еўрасаюзам наш рэгіянальны вектар не замыкаецца. Інвестыцыі - добра, але ў Беларусі распрацавана і дзейнічае свая нацыянальная палітыка развіцця глыбінкі. Пад асаблівым кантролем сёння Баранавічы, Ліда і Орша. Але і ў маштабах краіны - стварэнне індустрыі, сэрвісу, малога інавацыйнага бізнесу і павышэнне сацыяльных стандартаў. Гэтым у найбліжэйшы час будзе "дыхаць" айчынная правінцыя.