Прэзідэнт Беларусі ўручыў навукоўцам дыпломы дактароў навук і атэстаты прафесараў

24 января 2014

Увесь гэты тыдзень праходзіць пад знакам інтэлектуальнай эліты. Нацыянальнай акадэміі навук спаўняецца 85. Сёння асаблівы дзень для навукоўцаў. Прэзідэнт Беларусі ўручыў ім дыпломы дактароў навук і атэстаты прафесараў. Аляксандр Лукашэнка не першы раз падкрэсліў: навука павінна працаваць на эканоміку. І галоўны крытэрый эфектыўнасці даследаванняў - укараненне ў практыку, ККД. Менавіта з мэтай паказаць гэта - сёння мы не проста пабывалі на цырымоніі. Мы пакажам шэраг сур'ёзных распрацовак.


Рэпартаж Ілоны Красуцкай. Дзесяцігоддзямі прывіваў любоў да нацыянальнага набытку і гісторыі. І сам не падазраваў, што стане яе часткай. У 1975 (яшчэ малады настаўнік Уладзімір Слабодчыкаў) у напаўразваленай царкве-магільным склепе ў Міры знайшоў драўляны крыж. 37 гадоў беражліва захоўваў аўтэнтычную рэліквію для адрэстаўраванай царквы-магільнага склепа Святаполк-Мірскіх. Асабістыя якасці - дабрачыннасць і духоўнасць - штодня адлюстроўвае ў мастацтве. Адна з апошніх творчых прац - помнік Алексію Другому ля Усіхсвяцкага храма ў Мінску. Зараз натхненне знайшлося і для юбілейнага - 200-га - твора.


Аўтар дзясяткаў манументальных твораў. Яны ўпрыгожылі не толькі Траццякоўскую, але і вядучыя галерэі Італіі, Кітая і ЗША. За тое, што амаль чатыры дзесяцігоддзі прысвяціў нязменнаму служэнню мастацтву - удастоены навуковай ступені прафесара.


Загадчыца лабараторыі Інстытута агульнай і неарганічнай хіміі Акадэміі навук як сапраўдная чараўніца, геалагічны праклён палескіх нетр - гліну - здолела ператварыць ва ўгнаенне. Гэты ж кампанент выкарыстала ў стварэнні наватарскай тэхналогіі абязводжвання і поўнай перапрацоўкі адыходаў сільвінітавай руды. Самыя сучасныя вынікі навуковых распрацовак у горнай справе ўжо прымяняюцца ў рабоце Беларуськалія.


Алена Вараб'ёва, доктар хімічных навук, загадчык лабараторыі дзяржаўнай навуковай установы Інстытут агульнай і неарганічнай хіміі Нацыянальнай акадэміі навук: Шмат гадоў мы ўжо займаемся гэтай тэхналогіяй і ў цесным супрацоўніцтве з Беларуськаліем давялі гэтую тэхналогію да выпрабаванняў. Выпрабавалі яе і не адзін раз, і ўжо пачалі яе выкарыстоўваць. Тэхналогія вельмі перспектыўная і для эканомікі важная для краіны, і ў плане зберажэння рэсурсаў, і для экалогіі.


Тэхналогія, якой няма аналагаў у сусветнай калійнай вытворчасці, дапамагла здабыць Алене Вараб'ёвай званне доктара хімічных навук.


Ушаноўванне інтэлектуальнай эліты ў Беларусі стала добрай традыцыяй. У пярэдадзень прафесійнага свята - Дня беларускай навукі - цяперашняе ўрачыстае ўручэнне ўпершыню праходзіць у Палацы Незалежнасці. Гэта сімвал асаблівай павагі і прызнання важнай ролі навукоўцаў у жыцці грамадства. Звяртаючыся з прывітальнай прамовай да гасцей, Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў: толькі далейшая мадэрнізацыя навуковай сферы забяспечыць гарант для рэалізацыі прагрэсіўных даследаванняў. Адзін з ключоў поспеху ў гэтай справе - высокакваліфікаваныя кадры.


Сапраўды, абараніць дысертацыю стала значна складаней, чым раней. І гэта заканамерна. Як не раз падкрэсліваў у сваім выступленні Прэзідэнт, на навуковай ніве не павінна быць выпадковых людзей. Адказнасць за практычную значнасць даследаванняў павінна стаць прыярытэтам для навуковых кіраўнікоў і навукоўцаў саветаў арганізацый. Бесстаронняя ж рэвізія на сумленні Вышэйшай атэстацыйнай камісіі.


Навукоўца Наталлю Стракаль знаёмыя і сябры завуць архітэктарам. Хоць у рэаліі яе дасягненні ў галіне фізіка-матэматычных навук. Двайную прафесію забяспечыў падручны будматэрыял - наначасцінкі. Дэталёва вывучыла ўзаемадзеянне святла з нанаструктурамі. Вынік - ашаламляльны. Прымяненне распрацовак у біямедыцыне дазволіць ажыццявіць раннюю дыягностыку анкалагічных захворванняў.


Дыплом доктара і атэстат прафесара ў Беларусі - сведчанні сапраўды высокай навуковай кваліфікацыі, прызнаныя ва ўсім свеце. Летась 39 чалавек сталі дактарамі і звыш 500 - кандыдатамі навук. Сёння гэтыя ганаровыя званні здабылі яшчэ 24 чалавекі. Прафесійная мара ў іх агульная: перадаць уменні і веды тым, хто зможа прадоўжыць справу. І нават лепш за настаўнікаў.


Аляксандр Субоцін, прафесар, першы прарэктар УА Віцебская ордэна Знак пашаны Дзяржаўная акадэмія ветэрынарнай медыцыны: Дзяржава наша ўсяляк падтрымлівае навуку. І любыя пачынанні. І ёсць усе магчымасці займацца навукай на самых разнастайных прыборах, на самых дасканалых, сучасных. Таму цікава і моладзь ідзе ў навуку. І заўсёды на курсе або на патоку заўсёды знаходзіцца два-тры чалавекі, якія потым становяцца фанатамі навукі і потым ператвараюцца ў дактароў і прафесараў.


Пасля ўручэння высокіх узнагарод Прэзідэнт просіць пакінуць правілы цырыманіялу - запрашае да максімальна адкрытага дыялогу. Сярод першых пытанняў - развіццё сістэмы аховы здароўя. У прыватнасці рашэнне анкалагічнай праблемы. Факт бясспрэчны. Сучаснае абсталяванне сёння дазваляе не толькі дыягнаставаць захворванне на ранняй стадыі, але і праводзіць перадавыя клінічныя даследаванні ў Беларусі.


Яшчэ адна галіна навуковай дзейнасці, якую не маглі пакінуць без увагі, - сфера лёгкай прамысловасці. Па сутнасці, нацыянальны брэнд - лён - сёння востра патрабуецца ва ўдасканаленні тэхналагічных працэсаў перапрацоўкі.


Гутарка даверная. Таму Прэзідэнт просіць не крыўдзіцца часам за жорсткую крытыку. Дзяржава чакае рашучых дзеянняў і ад саміх навукоўцаў. Канстатацыя факта - прапаноў з эканамічнай аддачай - адзінкі.


Гаворачы аб сельскай гаспадарцы, Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што за апошнія гады дзяржава нямала зрабіла для гэтай сферы. Высокая якасць беларускіх прадуктаў прызнана не толькі на традыцыйных рынках збыту, але і ў Еўрасаюзе. Аднак далейшае павышэнне эфектыўнасці ў АПК, паніжэнне выдаткаў вытворчасці шмат у чым залежыць і ад укладу навукоўцаў.


Захаванне магутнага сельскагаспадарчага сектара надзвычай важна і для развіцця краіны ў цэлым. Адпаведна, патрэбны кваліфікаваныя кадры, якія будуць працаваць на вёсцы. І тут у навукоўцаў ёсць пэўныя прапановы.


Рашэнне наяўных праблем у розных галінах навукі і перспектывы яе развіцця з Прэзідэнтам краіны навукоўцы абмяркоўвалі на працягу гадзіны. Крыху ўсхваляваныя з залы Палаца Незалежнасці яны выходзілі з цвёрдай упэўненасцю. Праблемы навуковага фонду сапраўды не застануцца без увагі і падтрымкі на вышэйшым узроўні.


Сёння нават такія прагматычныя па абавязку службы матэматыкі не хавалі эмоцый пасля сустрэчы з Прэзідэнтам. Хоць часам іх складана было выказаць перад камерай - ком падступаў да горла.


І пасля зносін у Кіраўніка дзяржавы навукоўцы працягнулі нефармальную гутарку. Дзяліліся планамі, у тым ліку, аб новых распрацоўках. Сышліся ў меркаванні: дзяржаўная падтрымка навукі - гэта не толькі вялікі стымул, але, у тым ліку, і вялікая адказнасць для маладых навукоўцаў, якія поўныя сіл і жадання прынесці карысць сваёй краіне.