Прэзідэнт Беларусі прыняў удзел у саміце Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва ў Бішкеку

14 июня 2019
Выразныя ініцыятывы для глабальнай бяспекі і збліжэння Еўра-Атлантыкі і Еўразіі,  сапраўдны марафон двухбаковых сустрэч і перамоў. Беларусь максімальна выкарыстала пляцоўку Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва ў Бішкеку  для ўмацавання міру і стабільнасці, а таксама прасоўвання ўласных інтарэсаў. 

У нашай краіны  статус назіральніка, але афіцыйны Мінск не мае намеру пасіўна сузіраць несправядлівасць. За гэтую пазіцыю  Беларусь шануюць калегі. У прыватнасці, для фармату арганізацыі Аляксандр Лукашэнка прапанаваў і некалькі навацый. Напрыклад, сустрэчу генеральных сакратароў ААН, АБСЕ, ШАС, НАТА і АДКБ - гэта важны крок да даверу. Або яшчэ эканамічныя праекты, якія аб'яднаюць гігантаў і сярэднія па габарытах краіны  шанхайскай сям'і. Гэта не толькі пра грошы, такія сувязі выводзяць партнёраў з-пад знешняга націску і ўмацоўваюць суверэнныя пазіцыі.

Вялікі спектр двухбаковых сустрэч беларускага лідара  на саміце  варты асобнай увагі. Менш чым за 8 гадзін ахоплена геаграфія, палітыка і эканоміка большай часткі Еўразіі. А калі браць чалавечы патэнцыял, то і ўсёй планеты. Індыя, Расія, Кітай, Афганістан, Таджыкістан, Узбекістан, Кыргызстан і Пакістан - на вышэйшым узроўні аб ключавым для кожнай дзяржавы. 

З улікам маштабу перамоў  падводзіць канчатковыя вынікі саміту і сустрэч, вядома, рана. Але галоўныя вехі вялікага дня ў Бішкеку  сабрала  Ілона Красуцкая.

Дзяржаўная рэзідэнцыя лідара Кыргызстана выбрана ў якасці пляцоўкі саміту Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва. Ала-Арча. У перакладзе з кыргызскай "рознакаляровы ядловец". Разнастайнасць тутэйшай прыроды - гэта тысяча рэдкіх раслін і дрэў. Амаль 800 метраў над узроўнем мора. Від на горы адсюль адкрываецца  ўражальны.

Картэжы пад'язджаюць да будынка кангрэс-хола, але кожны з лідараў перш чым паціснуць руку гаспадару саміту Сааранбаю Жээнбекаву, абавязкова аглядаўся па баках. З-за антуражаў спачатку складана сканцэнтравацца. 

Тут усё падкрэслівае нацыянальны каларыт, нават прэс-цэнтр стылізавалі пад кыргызскую юрту. Мерапрыемства асвятляюць паўтысячы журналістаў, кожны з нас сочыць за любым перамяшчэннем палітыкаў. Тут, на тэрыторыі дзяржрэзідэнцыі, размешчаны 15 гасцявых домікаў, у якіх і спыніліся палітыкі, у тым ліку Аляксандр Лукашэнка. А вось лідары Манголіі і Індыі  аддалі перавагу  гасцініцы.

Наогул формула Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва 8+4+6. Менавіта столькі краін з'яўляюцца ўдзельнікамі, назіральнікамі і партнёрамі па дыялогу. Улічваючы склад, некаторыя дагэтуль называюць Шанхайскую арганізацыю супрацоўніцтва клубам прэзідэнтаў, які збіраецца, каб абмеркаваць бягучыя пытанні. Але задачы куды больш глабальныя - трымаць адказ за міжнародную бяспеку ў Вялікай Еўразіі. Усё ж у  краінах-удзельніцах пражывае больш за палову насельніцтва планеты. 

У арганізацыі ў Беларусі вось ужо  4 гады статус назіральніка. Пляцоўка стала значнай для правядзення палітыкі бяспекі афіцыйнага Мінска. 

Часта можна пачуць такі выраз - шанхайская сям'я. Але ўсё як у звычайным жыцці: не заўсёды ў сям'і ўсё бывае гладка. Ёсць краіны, якія не так, як хацелася  б, дружныя між сабой. Напрыклад, прэм'ер Індыі на шляху ў Бішкек не пралятаў над тэрыторыяй Пакістана, хоць Ісламабад паведаміў, што гатовы адкрыць паветраную прастору. Але той факт, што сёння лідары (хай і воддаль), знаходзяцца побач,  гаворыць пра тое, што асабістыя канфлікты пакінутыя за перыметрам пляцоўкі. Аналагічна і ў іншых краін  не без праблем у двухбаковых адносінах. Аднак усе без выключэння гатовыя супрацоўнічаць у розных плоскасцях у арганізацыі. 

Улічваючы тэматыку, (бяспека) па зразумелых прычынах перамовы ў вузкім складзе краін-удзельніц па традыцыі прайшлі без прэсы. Сустрэчу ў пашыраным фармаце, у тым ліку з назіральнікамі  - Беларуссю, Афганістанам, Іранам і Манголіяй  - адкрывае лідар Кыргызстана. Усё ж краіна год старшынствавала ў арганізацыі. І гэта добрая падстава назваць некаторыя вынікі. 

Ад саміту да саміту з улікам актуалізацыі задач беларускі Прэзідэнт прадстаўляе канкрэтныя ініцыятывы. Прычым паралельна краіна практычна развівае ўзаемадзеянне з арганізацыяй у ваеннай сферы, а таксама па лініі выканкама рэгіянальнай антытэрарыстычнай структуры. Сучасныя выклікі і пагрозы патрабуюць пастаяннай рэвізіі дзеянняў, супрацьстаяць у адзіночку - гэта як змагацца з ветракамі, патрэбна каардынаваная праца ўсіх удзельнікаў і партнёраў. 

Спакайней у свеце не становіцца, праблем маса - ад незаконнай міграцыі да наркатрафіку. Знаходзячыся паміж Усходам і Захадам, наша краіна нібыта паміж двума агнямі. Стратэгія забеспячэння стабільнасці на знешніх контурах мае патрэбу ў пастаянным маніторынгу і прыняцці аператыўных рашэнняў. У гэтым выпадку эфектыўна толькі поўнафарматнае супрацоўніцтва. Усім разам час шукаць прынцыпова новыя рашэнні. Аляксандр Лукашэнка адкрыта гаворыць аб праблемах сучаснага свету. Наш Прэзідэнт прынцыпова выказваецца аб тым, як важны сёння глабальны дыялог па бяспецы, які крок за крокам прасоўвае Беларусь.

Па-першае, Прэзідэнт прапанаваў падумаць аб новых формах дзейнасці ШАС на міжнароднай арэне. Напрыклад, шляхам прыняцця сумесных заяў па актуальных пытаннях на парадку дня ААН. "Па-другое, на фоне дэфіцыту даверу, што паглыбляецца,  лічым вельмі важным дабіцца таго, каб не тэма канфрантацыі, а тэма шматбаковага дыялогу па праблематыцы бяспекі стала дамінуючай у сучасным міжнародным жыцці. Пра гэта, дарэчы, гаварыў Прэзідэнт Расіі", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Беларусь з'яўляецца актыўнай прыхільніцай перазапуску Хельсінкскага працэсу, мэтай чаго з'яўляецца адаптацыя наяўнага сусветнага парадку да новых геапалітычных рэалій і неардынарных выклікаў. Дзіўна, што ў тым ліку і кіраўнікі буйных дзяржаў у гэты найскладанейшы час (пра гэта усе сёння гаварылі), сыходзяць ад тэмы абмеркавання хоць бы гэтай глабальнай тэмы, гэтага глабальнага выкліку на самым высокім узроўні. Хоць бы ў рамках АБСЕ з прыцягненнем кіраўнікоў найбуйнейшых дзяржаў свету, у тым ліку Азіі,  звярнуў увагу беларускі лідар. Што тычыцца "Хельсінкі", то такая дыскусія ўжо вядзецца на экспертным узроўні, у тым ліку на мінскай пляцоўцы. Ідэю падзяляюць шматлікія палітыкі, грамадскія дзеячы, дыпламаты. У свеце нямала прыхільнікаў навядзення мастоў дзеля разрадкі напружанасці.

Вялізная пагроза для ўдзельнікаў арганізацыі - дзейнасць радыкальных груповак. Тэрарысты ў першую чаргу разглядаюць яе краіны ў якасці вербавальнай базы для папаўнення сваіх шэрагаў і распаўсюджання ідэалогіі. Таму ў арганізацыі стварылі абароненую сістэму сувязі паміж кампетэнтнымі органамі краін. 

Бой ідзе не толькі ў гарачых пунктах, але і віртуальнай прасторы. Лжывыя навіны, дэзінфармацыя. Крымінальная актыўнасць у інтэрнэце напрамую  ўплывае на нашу бяспеку. Беларусь гатова дзяліцца сваім вопытам у барацьбе з кіберзлачыннасцю. 

Вырашаючы глабальныя задачы не забыць бы пра аснову - эканоміку - якасць жыцця людзей у дзяржавах Арганізацыі. За адным сталом прадстаўленыя адразу некалькі платформ. Гэта як матрошка! Шанхайская арганізацыя, кітайская ініцыятыва "Адзін  пояс і адзін шлях", Еўразійскі эканамічны саюз. Мы часта гаворым пра ўхіленне разнастайных перапонаў, але часам воз і цяпер там. Пагаршаюць сітуацыю і праблемы па-за інтэграцыйнымі аб'яднаннямі, разнастайныя санкцыі, прыклад таму - гандлёвая вайна Кітая і ЗША. Альтэрнатыва толькі адна - Еўразіі трымацца разам. 

Аляксандр Лукашэнка звярнуўся з просьбай да буйных сусветных дзяржаў, у тым ліку прадстаўленым у ШАС, каб яны ў супрацоўніцтве таксама не забывалі пра малыя і сярэднія краіны, больш актыўна ўцягвалі  іх у гандаль, у эканамічнае ўзаемадзеянне. "Гэта будзе добры дадатак да таго, што ёсць", - лічыць Кіраўнік дзяржавы.

"Упэўненыя, што, узаемадзейнічаючы ў рамках ШАС, нашы краіны здольныя ўнесці найсур'ёзны  ўклад у азначэнне кірункаў і спосабаў гарманізацыі супрацоўніцтва на кантыненце, кансалідацыю ўсіх прагрэсіўных сіл", - рэзюмаваў беларускі лідар.

Тэзіс беларускага лідара падтрымлівае і расійскі калега. Уладзімір Пуцін паабяцаў са свайго боку ўсялякае садзейнічанне калегам у кантэксце інтэграцыйных працэсаў і рэгіянальных эканамічных праектаў, якія ідуць у Еўразіі.

А гэта гарбатная зала (дзе ў перапынках паміж пасяджэннямі лідары маглі пагутарыць сам-насам). У беларускага лідара сёння на палях саміту быў сапраўдны перагаворны марафон. Актуальную праблематыку Прэзідэнт Беларусі абмеркаваў з прэм'ер-міністрам Індыі. Узровень узаемадзеяння асабліва ў апошнія гады вельмі інтэнсіўны, спрыяў таму і абмен візітамі. І ўсё ж ёсць дзе дадаць. Адбылася і сустрэча з прэзідэнтам Афганістана. У цяжкі перыяд Беларусь гатовая падставіць плячо - аказаць усялякае садзейнічанне ў аднаўленні краіны. 

У Беларусі на наступным тыдні чакаем шмат высокапастаўленых гасцей, лідараў краін. Нагода  - II Еўрапейскія гульні. Асабістае запрашэнне сёння ад беларускага лідара атрымаў і Уладзімір Пуцін. Краіны зараз вядуць актыўны дыялог па бягучых пытаннях узаемадзеяння. Сёння ў Бішкеку лідары пацвердзілі раней дасягнутыя дамоўленасці аб сустрэчы, каб абмяркоўваць пытанні далейшай інтэграцыі. 

Вось так дэталёва пагаварыць пра двухбаковыя адносіны - Бішкек як пляцоўку шанхайскага саміту - выбралі шматлікія лідары. Нават спецыяльна сумясцілі з афіцыйнымі візітамі. Адным з першых яшчэ за два дні да саміту прыбыў лідар Кітая. Журналісты па вопыце давалі 100-працэнтны прагноз  наконт  планаваных двухбаковак  беларускага Прэзідэнта. Вядома, даўнія добрыя сябры Сі Цзіньпін і Аляксандр Лукашэнка не маглі не сустрэцца. Тым больш палітыкі нават жылі па суседстве. Лідара Кітая чакаюць у Беларусі, у ліпені і  індустрыяльным парку "Вялікі камень" адбудзецца міжнародны форум. Абмеркавалі сёння і ўзаемадзеянне ў рамках інвестыцыйных праектаў.

Ёсць яшчэ адна прыемная нагода ў гэтай сустрэчы - заўтра лідар Кітая адзначае дзень нараджэння. Дарэчы, сваё свята Сі Цзіньпін сустрэне ў шляху, наперадзе - візіт у Таджыкістан, удзел у яшчэ адным саміце, прысвечаным бяспецы ў Азіі. Мір і спакой, вядома, лепшы падарунак рэгіёну, гэта прадугледзеў і беларускі лідар, выбіраючы калегу прэзент. Гэта бронзавая скульптура бусла. Адзін з галоўных сімвалаў Беларусі - увасабленне міру і гармоніі. Яшчэ адзін падарунак актуальны да святочнага стала. У наборы - ужо ўпадабаныя кітайскаму лідару беларускія прадукты. 

І яшчэ адна сустрэча ў беларускага лідара адбылася з прэм'ерам Пакістана. Учора лідары сядзелі побач падчас прагляду гала-канцэрта,  хоць і бегла, але акрэслілі кола  пытанняў, а сёння - дэталёвая размова. У адносінах дзяржаў чакаецца татальная перазагрузка.

А вось падчас сустрэчы Аляксандра Лукашэнкі з Прэзідэнтам Узбекістана адзначалася, што бакі рэалізуюць больш за дзясятак праектаў. Кіраўнікі дзяржаў дамовіліся аб паскарэнні адпаведнай працы. Гэтыя і іншыя пытанні будуць у цэнтры ўвагі падчас маючага адбыцца  візіту ў Беларусь узбекскага лідара. Акрамя таго, вядома, адбыліся сустрэчы з гаспадаром форуму,  Прэзідэнтам Кыргызстана. Актуальныя пытанні супрацоўніцтва беларускі лідар абмеркаваў і з Прэзідэнтам Таджыкістана. Традыцыйна трапіць закулісы саміту ў прэсы не заўсёды атрымліваецца - пратакол абмяжоўвае колькасць удзельнікаў сустрэчы. Але на памяць аб сустрэчы засталося фота ад асабістых фатографаў лідараў! 

Яшчэ адзін кадр, які трапіў ужо ў аб'ектывы тэлекамер, цёплае прывітанне Аляксандра Лукашэнкі з лідарам Ірана. Па выніках саміту сёння падпісаны 21 дакумент. Сярод іх сумеснае камюніке Бішкекская дэкларацыя. План дзеянняў па выкананні Антынаркатычнай  стратэгіі. Канцэпцыя супрацоўніцтва ў лічбавізацыі і дарожная карта далейшых дзеянняў кантактнай групы па Афганістане. Аб першых выніках прыйдзецца гаварыць нашаму найбліжэйшаму саюзніку. Старшынства ў Арганізацыі пераходзіць Расіі. Што да нашай краіны, то па рыторыцы Аляксандра Лукашэнкі ўсім лішні раз стала відавочна - Беларусь і надалей будзе на розных пляцоўках паслядоўна і прынцыпова адстойваць палітыку міру і стабільнасць, тое, чаго так не хапае на планеце. Але тое, без чаго немагчыма  наша жыццё.