Прэзідэнт Беларусі падвёў прамежкавыя вынікі маштабнай праграмы мадэрнізацыі дрэваапрацоўкі

18 июня 2015

Вялікая нарада ў Прэзідэнта. Праблемы, з якімі сутыкнулася дрэваапрацоўчая сфера, на жаль, зацягваюцца. Пытанне аб прывядзенні дадзенай галіны ў пачуццё не раз паднімалася на вышэйшым узроўні. Сёння да яго вярнуліся зноў. Сітуацыя няпростая - рынкі ўпалі, тэрміны мадэрнізацыі на некаторых прадпрыемствах сарваныя, да таго ж, адзначаецца высокая закрэдытаванасць. У выніку сфера, у якую ўжо ўклалі больш як мільярд еўра, і якая магла б у разы павялічыць валютныя паступленні - дагэтуль па шматлікіх параметрах правальная. У гэтым ключы патрабаванне Кіраўніка дзяржавы гучала катэгарычна - неабходныя тэрміновыя эфектыўныя меры па аздараўленні дрэваапрацоўкі. А гэта - дзейнічаць насуперак негатыўнай сусветнай кан'юнктуры, якасна прапрацоўваць бізнес-планы развіцця, абапірацца на даступныя банкаўскія рэсурсы і змяняць філасофію продажаў на больш агрэсіўную. Пустыя абяцанні прымацца не будуць.

Падрабязнасці гутаркі аб лёсе брэнда "Беларускі лес" - у рэпартажы Андрэя Крывашэева. Мадэрнізацыя дрэваапрацоўкі ў Беларусі гэта, па сутнасці, стварэнне новай эфектыўнай эканомікі ў самым камфортным і натуральным для краіны, як гавораць эксперты, кластары росту. Свая сыравіна - у лішку, не паспяваем перапрацоўваць нават лепшую драўніну. Тэхналогіі сусветнага ўзроўню даступныя і ўкараняюцца: ад экалагічнай цеплаізаляцыі да элітнай дызайнерскай мэблі. Нарэшце, спецыялісты - ёсць свая школа і суладныя калектывы.

Зрэшты, "вузкіх" месцаў у праграме таксама тры. Гэта падзенне сусветных цэн, неэфектыўнае бізнес-планаванне і недахоп агрэсіўнага маркетынгу нават на найбліжэйшых рынках. Рашэнню менавіта гэтых ключавых праблем галіны і была прысвечана сённяшняя нарада ў Кіраўніка дзяржавы.

На фінішную прамую мадэрнізацыі дрэваапрацоўка выйшла вясной. Да 1 чэрвеня 5 з 9 ключавых "лакаматываў" галіны (у Івацэвічах, Барысаве, Магілёве, Гомелі і Мазыры) скончылі тэхналагічную стадыю. Яшчэ чатыры - на падыходзе. Віцебск - вытворчасць МДФ і новых для СНД пліт ХДФ. Гэта аснова для айчыннага ламінату, падвесных столяў, корпуснай мэблі і дэкору сцен. Гатовасць 63%. Бабруйскі "ФанДок" з мінулага года выпускае тонкую ДВП, у снежні скончыць фанерную лінію. Няпростая сітуацыя ў Мастах, ужо на 4 месяцы затрыманы запуск лініі ДВП. А бліжэй усіх да фінішу - Рэчыца. Ужо запушчаны цэх па выпуску латафлекса - артапедычнай асновы для матрацаў і ложкаў - гэта навацыя нават для рынку ЕС, і ламініраванай пліты - запуск літаральна праз месяц.

Леанід Макарэвіч, дырэктар фанернага завода ААТ "Речыцадрэў": "Прадукцыя вельмі запатрабаваная, і гэта прадукцыя мала кім выпускаецца ў рэспубліцы ў нас. Таму мы сёння ўжо маем заказы на яе ўжо на некалькі месяцаў наперад. Літаральна вытворчасць пачалася тыдзень таму. Ідзе адначасова набор і навучанне людзей, і, мяркую, да канца месяца або да наступнага мы ўжо выйдзем на праектную магутнасць".

Галоўны ўдар па Рэчыцы, як і па галіне ў цэлым, нанеслі сусветныя цэны. Двухразовае шокавае падзенне па дрэўных плітах плюс спробы закансерваваць рынкі для сваіх вытворцаў у Заходняй Еўропе. Генеральны не ўтойвае - цяжка, але да верасня цалкам упішамся ў новыя цэны, скараціўшы выдаткі ўдвая.

Паказальна - як рэагуюць на сусветнае падзенне нашы канкурэнты з сусветнай "зялёнай" пяцёркі лідараў. Канада сыходзіць у дарагі сегмент элітнай эка-фанеры і паперы. Штаты закрываюць свой рынак і, карыстаючыся слабым доларам, асвойваюць Кітай. Фінляндыя - пры самых высокіх цэнах у Еўропе з 2009-га замарожвае або зусім спыняе вытворчасць. Швецыя і Нарвегія робяць стаўку на спецыялізацыю і ўтрыманне традыцыйных рынкаў Брытаніі, Германіі, Галандыі і Італіі. Пры гэтым "рынкавы" Еўрасаюз падыгрывае сваім вытворцам далёка не рынкавай высокай увазной пошлінай.

Прызнаючы рэаліі рынку (Беларусь не на востраве), Прэзідэнт патрабуе не спісваць усё на цэны і суседзяў. Ніякага самападману ў праекце коштам у мільярд еўра быць не можа. Дрэваапрацоўка як галіна павінна, нарэшце, стаць эфектыўнай сістэмай ад нарыхтоўкі і вытворчасці да біржы і мэблевага магазіна.

Так званыя часовыя цяжкасці зацягваюцца на даволі працяглы перыяд. Гэтаму можна знайсці масу тлумачэнняў, што больш і робяць кіраўнікі замест таго, каб прымаць канкрэтныя меры.

Зразумела, што рынкі ўпалі, канкурэнты працуюць хутчэй за нас, рэсурсы ў Расіі таннейшыя і іншае. Але гэта проста гутаркі і адгаворкі, якія сёння не прымаюцца. Тыя, хто думае падобнымі катэгорыямі, проста не адчуваюць сітуацыю вакол. У Еўропе рэсурсы яшчэ даражэйшыя, а кошты і якасць, тым не менш, больш прымальныя. Таму не будзем займацца пошукам знешніх прычын, а прааналізуем рэальную сітуацыю і шляхі вырашэння праблем. Мы жывем у тых умовах, у якіх жывем. Нікому не патрэбныя пустыя абяцанні. Нельга дапусціць самападману і перакладання рашэнняў на будучыя, нейкія лепшыя часы.

Да коштавага шоку і пратэкцыянізму партнёраў Беларусь апынулася не гатовая, нават у бізнес-планах - прызнае прэм'ер. Але падтрымка дзяржавы па свежым красавіцкім указе Прэзідэнта ўжо працуе. Паніжана крэдытная цяжкасць, вядзецца дыверсіфікаванне паставак. Дарэчы, перспектыўныя рынкі Сярэдняй Азіі і заліва - ад Азербайджана і Казахстана да Ірана нашымі экспарцёрамі ўжо асвойваюцца.

Свой погляд і канкрэтныя меры па развіцці галіны па даручэнні Кіраўніка дзяржавы да нарады падрыхтавалі банкіры і фінансісты, Камітэт дзяржкантролю і Адміністрацыя Прэзідэнта. Сярод рашэнняў, падтрыманых беларускім лідарам, - актыўнае імпартазамяшчэнне і развіццё ўнутранага попыту - тым больш што эпоха пластыкавых еўрарамонтаў - ужо мінулае, у модзе - экалагічнае і натуральнае ў будаўніцтве і аздабленні.

Другое - бізнес-планы павінны быць індывідуальнымі, з улікам рынкаў, маркетынгу і фінансавых умоў. І трэцяе, ключавыя гульцы галіны - канцэрн і Беларуская лясная кампанія перастаюць быць чыноўнікамі і іншымі назіральнікамі, а на справе ўзначальваюць комплексны аўдыт тэхналогій і прасоўванне прадукцыі.

Што датычыцца Беларускай лясной кампаніі, то яна ў сваю чаргу павінна перастаць быць праслойкай паміж вытворцам і атрымальнікам кантракта. У Адміністрацыі Прэзідэнта бачаць прызначэнне кампаніі ў тым, каб яна ўзначаліла маркетынгавую працу, сама займалася пошукам кантрактаў і, першым чынам, была зацікаўленая ў тым, каб на 100% загружаць вытворчыя магутнасці.

Поўная загрузка прадпрыемстваў "Беллеспаперпрама" дазволіць перапрацоўваць толькі палову драўніны. Для засваення астатніх рэсурсаў неабходна прыцягваць фундатара, прычым такога, які зоймецца глыбокай перапрацоўкай лесу.

Уся сістэма прапанаваных мер павінна "перазагрузіць" эфект ад мадэрнізацыі і падрыхтаваць галіну да новага ўсплёску попыту.

Бо, паводле дадзеных профільнага еўрапейскага камітэта ААН па лесаматэрыялах, праз 6 гадоў і толькі ў Еўропе сумарны дэфіцыт па асноўных таварных пазіцыях перавысіць 60 мільёнаў кубаметраў. Самым адчувальным стане недахоп фанеры, пліт, паперы і кардона. Г. з. тых самых навінак, на якія зрабілі стаўку ў Беларусі яшчэ ў 2006-м, запускаючы працэс маштабнай мадэрнізацыі дрэваапрацоўкі.