Бюджэт, прагноз і грашова-крэдытная палітыка. Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка прыняў справаздачу ўрада і Нацбанка. Урад і Нацбанк Беларусі сённяшні дзень перажылі, як гадавы іспыт. Па сутнасці, на вышэйшым узроўні падводзіліся вынікі працы эканомікі краіны ў 2013-м. Прэзідэнт сёння заслухаў справаздачу ўрада і Нацбанка і канстатаваў невыкананне ў абсалютнай большасці прагнозных паказчыкаў. Аляксандр Лукашэнка раскрытыкаваў пасіўны стыль працы чыноўнікаў і задаў, здавалася б, рытарычнае пытанне: ці ў стане ўрад выконваць функцыі эканамічнага штаба краіны, якія на Кабінет міністраў і ўскладзеныя. Развіццё сельскай гаспадаркі, разгрузка складоў, стабільнасць на валютным рынку. За выкананне ўсіх гэтых задач Прэзідэнт спытае асабіста. І спытае ўжо вясной, да якой пакуль і адкладваюцца кадравыя перастановы ва ўрадзе. Зрэшты, рэзкіх ацэнак з боку Аляксандра Лукашэнкі не гучала. Прэзідэнт заклікаў усіх, хто прыйшоў сюды, як на барыкады, расслабіцца і спакойна абмеркаваць сітуацыю. Фактычна сённяшні фармат сустрэчы стаў пляцоўкай для праграмнай заявы Кіраўніка дзяржавы: аб тым, як краіне ўтрымаць тэмпы развіцця ў 2014-м годзе. Бо зараз - у гэты няпросты і ў сусветнай эканоміцы час гаворка ідзе не толькі пра тое, каб чыноўнікі адчыталіся аб аб'ёмах і лічбах і захавалі за сабою крэслы. Першым чынам, гаворка ідзе пра людзей, пра тое, як забяспечыць узровень жыцця і рост дабрабыту. Сёння задачы ставіліся і для міністраў, і для банкаўскага сектара краіны. Аб канкрэтных кроках па іх выкананні мы спытаем чыноўнікаў і банкіраў на працягу тыдня. Зараз жа - падрабязнасці сённяшняй сустрэчы.
Расказвае Алеся Высоцкая.
Канец года - самы час падводзіць вынікі. Любы добры гаспадар звярае выдаткі з прыбыткамі і думае, што трэба зрабіць, каб у наступным годзе быць у плюсе. На дзяржаўным узроўні працуюць тыя ж прынцыпы: калі прагноз па росце эканомікі апынуўся рэальным, бюджэт без дэфіцыту, а золатавалютныя рэзервы без страт - у эканоміцы стабільнасць. Але ёсць інфармацыя, што сем з дзевяці найважнейшых паказчыкаў сацыяльна-эканамічнага развіцця не выкананыя.
Чакана Прэзідэнт пачаў сёння з крытыкі, але адразу развеяў і чуткі - рэвалюцый і кадравых перастаноў сёння не будзе.
Прагноз, бюджэт і грашова-крэдытная палітыка. Гэтыя дакументы вызначаюць асноўныя кірункі развіцця краіны. Але перш чым заяўляць аб планах на наступны год, Прэзідэнт прапанаваў дбайна разабрацца з цяперашнімі праблемамі. Пакет дакументаў з не самай прыемнай статыстыкай ляжаў сёння на стале ў кожнага ўдзельніка нарады.
Вывучаючы яго, шматлікія, верагодна, успаміналі жорсткую гутарку пачатку года, дзе ўрад і Нацбанк запэўнівалі, што забяспечаць высокую якасць і збалансаванасць развіцця эканомікі і прыстойны тэмп росту ВУП. Абяцанні тых дзён успомніў і Аляксандр Лукашэнка.
Прагнозы прадракалі збалансаваны знешні гандаль таварамі і паслугамі. На практыцы атрымалася адмоўнае сальда. Браліся ўтрымаць інфляцыю на ўзроўні не больш як 12%. Але за 10 месяцаў яна дасягнула верхняй мяжы гадавога прагнозу.
Прэзідэнт асобна спыніўся і на мадэрнізацыі. Гэтая тэма набыла асаблівую актуальнасць пасля нядаўніх наведванняў Кіраўніком дзяржавы шэрагу прадпрыемстваў і гучных адставак. Да канца года аб'ём даходаў на аднаго чалавека можа скласці толькі 43 тысячы долараў. Гэта аптымістычны прагноз. Хоць ёсць прадпрыемствы, дзе гэты паказчык даўно значна вышэйшы. Тут размова аб агульных тэндэнцыях. Прэзідэнт нагадаў пра складскія запасы. Урад, як вядома, распрацаваў нават пакрокавы план разгрузкі складоў. Зрухі ёсць, але чаканага эфекту няма. Зразумела, што крытыка была адраснай.
Размова таксама ідзе аб невыкананні канкрэтных прэзідэнцкіх даручэнняў па розных галінах прамысловасці. Тут і лён, і скура, і дрэваапрацоўка. На шматлікіх прадпрыемствах Кіраўнік дзяржавы бываў асабіста.
Сельская гаспадарка. Дарэчы, менавіта своечасовая мадэрнізацыя прадпрыемстваў сельгасгаліны дазваляе Беларусі нарошчваць экспарт прадукцыі. Пастаўкі сёлета дасягнуць шасці мільярдаў долараў. А ў будучыні паступленні ў бюджэт павінны скласці на мільярд больш.
Гаворачы аб гэтым, Прэзідэнт спыніўся на малочнай тэме, а таксама даручэннях, дадзеных па малочна-таварных комплексах.
Нагадаем, кожная гаспадарка за свой кошт павінна была рэканструяваць або пабудаваць новую ферму. І праца на месцы па развіцці АПК заўсёды была лакмусавай паперай работы губернатараў.
Дакладна выконваць вызначанае, выкарыстоўваць усе магчымасці рынку. Гэтыя задачы заўсёды стаялі і стаяць перад урадам і міністэрствамі. Гэты год быў няпростым - кан'юнктура на сусветным рынку пагоршылася. Зразумела, што гэтым шматлікія сёння і спрабуюць апраўдаць свае няўдачы.
Але калі разабрацца, то ініцыятыва і двайная энергія маглі б змяніць карціну. Сёння прагучалі пытанні, асноўнае з якіх - ці ў стане ўрад у цяперашнім складзе выконваць функцыі эканамічнага штаба краіны.
Грашова-крэдытная палітыка і стабільнасць рубля. Пазіцыя - банкаўская сістэма павінна дапамагаць вырашаць задачы рэальнага сектара эканомікі.
Тлумачыць прычыны невыканання паказчыкаў прыйшлося прэм'ер-міністру. Прызнаў крытыку справядлівай і заўважыў, што ў доларах карціна не выглядае сумнай.
Прэм'ер далажыў якія паказчыкі закладваюцца ў асноватворныя дакументы года 2014-га. Ёсць навэлы. Акцэнт прапаноўваецца зрабіць на максімальным задавальненні знешняга попыту, нарошчванні экспарту, мадэрнізацыі эканомікі і паэтапным паніжэнні субсідавання. Прапаноўваецца таксама абмежаваць рэсурсавую базу бюджэту.
У падатковай палітыцы будучага года мэтай стане недапушчэнне дысбалансу ў рэалізацыі бюджэтнай палітыкі.
А праца Нацбанка будзе накіраваная на паніжэнне інфляцыі і папаўненне золатавалютных рэзерваў.
Шэраг аспектаў выклікаў сёння бурнае абмеркаванне. Думкі гучалі розныя. Напрыклад, па дзяржаўных інвестпраграмах.
Пытанні да прапаноў урада былі і ў кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта.
Кіраўнік дзяржавы нагадаў таксама пра тое, што грошы трэба ўкладваць толькі ў тыя аб'екты, якія ўжо заўтра дадуць эфект. Менавіта такія аб'екты маюць права трапляць у дзяржпраграмы, а значыць, разлічваць на бюджэт.
Праекты праграмных дакументаў гэтым разам абмяркоўваліся і ў парламенце, і ў Акадэміі навук - гэта было адным з даручэнняў Прэзідэнта, бо ў краіне шмат навукоўцаў, якія могуць з пункта гледжання эканамічнай навукі прагназаваць розныя тэндэнцыі і падказваць шлях, які будзе максімальна выйгрышным.
Вынік нарады быў прадказальным і даволі жорсткім. Дараваць бяздзейнасць чыноўнікам Прэзідэнт не мае намеру.
Бюджэт, прагноз, а таксама асноўныя кірункі грашова-крэдытнай палітыкі на 2014 год трэба будзе неўзабаве разгледзець абедзвюм палатам парламента.
