Падрабязныя сцэнарыі працы беларускай эканомікі распрацаваныя ўрадам і дакладзеныя Прэзідэнту

6 февраля 2020
Як будзе працаваць беларуская эканоміка ва ўмовах няпростага года - падрабязныя сцэнарыі  распрацаваныя ўрадам і сёння даложаны  Кіраўніку дзяржавы. 

Ключавы пасыл - грамадзяне і прадпрыемствы пры любым выніку перамоў  не павінны пацярпець ад манеўраў нашых партнёраў. Да гэтага вымусілі некалькі ключавых невядомых   у эканамічным ураўненні. Размова, вядома, і аб стане рынкаў,  куды Беларусь пастаўляе сваю прадукцыю. І аб гандлёвых бар'ерах на шляху экспарту. Акрамя таго, ва ўраўненні не хапае ўзгодненых аб'ёмаў і цэн на расійскія нафту і газ. Насуперак духу і літары саюзных пагадненняў і дамоўленасцям у канцы мінулага года  не пагаршаць умоў паставак - фінальнага рашэння пакуль няма. А тыя прапановы, якія раней гучалі ад “Газпрома” і пастаўшчыкоў нафты - не толькі горш за леташнія, але і фактычна вымушаюць Беларусь купляць сыравіну па цэнах намнога  вышэйшых за  сусветныя.

Сённяшняя нарада апярэджвае заўтрашнія перамовы на вышэйшым узроўні. Борт №1 ужо прыбыў у Сочы. Ад сустрэчы Аляксандра Лукашэнкі з расійскім калегам  эксперты па традыцыі чакаюць галоўных пагадненняў года. Падрабязней - Андрэй Крывашэеў. 

Эканамічныя сцэнарыі на 2020 год - распрацаваныя і актуальныя 


Не думаць аб сцэнарыях, уключаючы самыя негатыўныя, - гэта не аптымізм, а безадказнасць. Прыкладна так, перафразуючы старажытную кітайскую мудрасць, з мастацтва вайны варта ўспрымаць сённяшнюю нараду ў Палацы Незалежнасці. У бізнесе яе  назвалі б "зверкай гадзіннікаў і перагаворных пазіцый" напярэдадні  вялікай здзелкі. Але Кіраўнік краіны  наўмысна выкарыстае больш зразумелую метафару для сучаснай канфліктнай эканомікі. "На вайне, як на вайне" - лепш мець некалькі альтэрнатыў на руках, чым вучыцца манеўру ў запале канкурэнтнай сутычкі.

Сур'ёзнасць моманту і мабілізуючы характар нарады відавочныя нават не спецыялісту ў эканоміцы. Рэдкая сцэна - за некалькі хвілін да пачатку эканамічны блок да нюансаў спраўджвае сцэнарыі. У паперах заўважаем  і сетку газаправодаў, і лагістычную прывязку НПЗ не толькі да труб, але і да партоў ва Украіне і краінах Балтыі.

Менавіта з пагроз у эканоміцы пачынае нараду Прэзідэнт (відэа).

Прыярытэт - устойлівасць у няўстойлівым свеце пратэкцыянізму, санкцый і агрэсіўных вірусаў

Аналогію з полем бою, хай і эканамічнага, працягваюць словы аб "арсенале". Што ёсць у распараджэнні ўрада, каб з аднаго боку гарантаваць рост ВУП і бюджэт, а з другога - утрымаць цэны і  дадаць у прыбытках беларусаў. Крытэрый Прэзідэнта - ні ад адной праграмы развіцця мы адмовіцца не можам. З гэтага зыходзяць сцэнарыі рэакцыі на знешнюю нявызначанасць (відэа). 
Нафтавы дысбаланс у адносінах саюзнікаў

Пытанне паставак нафты ключавое. Бо гэта не толькі паліва на запраўках і загрузка прадпрыемстваў. Ад цаны бензіну і дызелю адштурхваецца значная частка рэальнага сектара - чытай ВУП. Плюс экспарт нафтахіміі як артыкул даходаў бюджэту і пазіцыя на сусветным рынку. Самае непрыемнае тут, што камерцыйная цікавасць нафтавага кангламерату Расіі дэ-факта супрацьпастаўляецца саюзным гарантыям. Аднаасобныя рашэнні даводзяцца як дадзенасць, нават без кансультацый з саюзнікам. 

Андрэй Савіных, старшыня Пастаяннай камісіі Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Беларусі: "Тут трэба быць вельмі гнуткім і рэагаваць хутка, калі не сказаць вокамгненна. Да шчасця, ужо шматлікае ў Беларусі робіцца".

Альтэрнатыўныя крыніцы нафты і кампенсаванне страт

Зыходзячы з важнасці галіны для эканомікі, лагічна, што Беларусь шукае і на рэальных кантрактах замацоўвае альтэрнатыўныя крыніцы чорнага золата. Танкер з Нарвегіі - 80 тысяч тон, ужо факт. Плюс высокая гатоўнасць кантракта з Казахстанам і амерыканская прапанова. У тым ліку гэтыя схемы ўлічваюць сцэнарыі на бягучы год. На нарадзе падкрэсляць: Беларусь гатовая да любога развіцця сітуацыі, нават з улікам тых страт, што ўжо панеслі заводы і бюджэт. Лічбы агучыць прэм'ер-міністр. 

Сяргей Румас, прэм'ер-міністр Беларусі: "З 2019 года Расія пачала другі этап падатковага манеўру. Для Беларусі ў 2019 годзе агульныя страты сумарна склалі каля $330 млн., у тым ліку страты бюджэту - $130 млн., страты нафтаперапрацоўчых заводаў - амаль $200 млн.".

Сёння пад націскам "сланцавай" рэвалюцыі, пагрозы каранавіруса, праблем у сусветнай лагістыцы і анамальна цёплай зімы сусветныя цэны на сыравіну праселі. Не ўлічваць гэта ў перамовах з расійскімі пастаўшчыкамі і тым больш у сцэнарыях нельга. Інакш Беларусь проста стане датаваць газанафтавую здабычу суседзяў. Пры гэтым эксперты лічаць: калі гаворка ідзе аб саюзніках - надзейнасць і стабільнасць у адносінах важнейшая. 

Аляксандр Сабодзін, фінансавы аналітык: "Цэны на нафту скачуць. За пару тыдняў могуць ад 55 долараў за барэль, за бочку, вырасці да 65 долараў. Г.з. на 10 % і больш. І зноў потым адкаціцца назад. Таму цэны вельмі нестабільныя. Гэта складана для якога-небудзь роду прагнозаў. Плюс на змену нафце могуць прыходзіць нейкія галіны, якія могуць замяшчаць яе. Размова аб тых жа электрамабілях. Або ў частцы газу гэта можа быць здабыча сланцавага газу, які ўносіць свае карэкціроўкі ў расклад сіл на сусветным рынку. Вядома, вельмі важна падтрымліваць стабільнасць, таму што гэта азначае, што ўдзельнікі гэтага саюза могуць рабіць нейкія доўгатэрміновыя прагнозы, складаць бізнес-планы. Адпаведна, гэта падтрымлівае добры інвестыцыйны клімат у рамках Саюзнай дзяржавы".

Людзі і прадпрыемствы павінны быць застрахаваныя ад манеўраў


Калі б  у інтэграцыйных адносінах поўнасцю вытрымліваўся прынцып раўнапраўя, хаос на рынках саюзнікі перажывалі  б прасцей. Але нават у сённяшніх умовах ад свайго галоўнага дзяржаўнага прынцыпу Беларусь не адыходзіць - людзі самае важнае (відэа). 

Каб не памнажаць страты, уключаючы рэпутацыйныя, у бакоў застаецца крыху часу. Леташняя цана газу ўзгоднена толькі да канца лютага. Па нафце  цяжэй. Страту нават часткі беларускага рынку расійскія нафтавікі ўжо называюць няправільнай і засмучальнай, хоць працягваюць адстойваць свае прэміі. У плюс да сусветнай цаны і ў мінус Беларусі. 

Момант ісціны на перамовах у Сочы


Экспертам застаецца разлічваць на вышэйшы ўзровень прыняцця рашэнняў. На заўтра прызначаны грунтоўныя перамовы Аляксандра Лукашэнкі і Уладзіміра Пуціна. Прэзідэнт Беларусі ўжо прыбыў у Сочы з дэлегацыяй перагаворшчыкаў. Як раз з тымі, хто сёння прапаноўваў на нарадзе альтэрнатыўныя сцэнарыі. 

Андрэй Савіных, Старшыня Пастаяннай камісіі Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Беларусі: "Галоўнае пытанне, на якое гэтая сустрэча можа даць адказ,  - ці застанецца Еўразійскі эканамічны саюз пераважна саюзам сыравінных дзяржаў або  ён стане прывабным для краін перапрацоўчых, такіх як Рэспубліка Беларусь. Адказ на гэтае пытанне, вядома, носіць фундаментальны характар".

Дарэчы, напярэдадні прылёту борта нумар адзін у Сочы стала вядома, што адна з расійскіх нафтавых кампаній падала заяўку на пастаўку ў Беларусь 80 тысяч тон нафты. Што гэта, ініцыятыва прыватніка або першая ластаўка будучага поспеху перамоў на дзяржаўным узроўні – гэта, магчыма, стане вядома ўжо заўтра.