Беларусь і Кітай. Адносіны паміж дзяржавамі носяць статус давернага ўсебаковага стратэгічнага партнёрства і ўзаемавыгаднага супрацоўніцтва. За гэтай, здавалася б, няпростай фармулёўкай - асаблівы ўзровень, які афіцыйны Пекін падтрымлівае толькі з нешматлікімі краінамі. І наша - у іх ліку. Такі высокі статус пацвердзілі і сёння ў Пекіне, дзе ў гэтыя дні з рабочым візітам знаходзіцца Аляксандр Лукашэнка.
Ужо заўтра беларускі лідар прыме ўдзел у мерапрыемствах форуму "Пояс і шлях", а сёння ў нашага Прэзідэнта адбыўся сапраўдны перагаворны марафон з вышэйшым кіраўніцтвам Кітая. Сустрэча Кіраўніка Беларусі і Старшыні КНР чарговы раз стала пацверджаннем цёплых і сяброўскіх адносін і паміж палітыкамі, і паміж дзяржавамі. Дарэчы, надвор'е ў Пекіне ў гэтыя дні пераменлівае - то сонца, то дождж. І тут таксама асаблівы сімвалізм. Супрацоўніцтва краін нярэдка завуць "усепагодным сяброўствам". І сапраўды - за гэтыя гады ў дзяржаў склаўся высокі ўзровень узаемадзеяння (гэта адзначылі абодва лідары). А прыкладам цеснай кааперацыі ў самых розных сферах служаць і падпісаныя ў гэтыя дні дакументы і кантракты. Зрэшты, сённяшняя сустрэча запомніцца яшчэ і вельмі сімвалічнымі момантамі, якія падкрэсліваюць адносіны палітыкаў. Размова аб абмене падарункамі. Да гэтага пытання лідары падышлі з душой! Зрэшты, такія ж адкрытыя і плённыя сустрэчы ў Аляксандра Лукашэнкі адбыліся і з намеснікам Старшыні КНР Ван Цішанем, і лідарам Узбекістана Шаўкатам Мірзіеевым.
Усе падрабязнасці гэтага вялікага перагаворнага дня ў Пекіне - у нашага палітычнага аглядальніка Наталлі Брэвус.
Мінулым разам сустракаючыся з Аляксандрам Лукашэнкам ў Цындаа, Старшыня КНР прапанаваў яму часцей бываць у Кітаі. Дыпламатычная ветлівасць? Зусім не. Проста лідарам заўсёды ёсць аб чым пагаварыць. У Кітай беларускі Прэзідэнт прыбыў ужо 12-ы раз.
У гэтыя дні ў Пекін з'язджаюцца першыя асобы з усяго свету. У прэсе так і пішуць: Кітай збірае сяброў. II Міжнародны форум супрацоўніцтва "Пояс і шлях" - магчымасць абмеркаваць развіццё глабальнай ініцыятывы КНР па стварэнні транснацыянальных гандлёвых калідораў. У медыяцэнтры, адкуль мы будзем сачыць за тым, што скажуць палітыкі, ужо ўсё гатова. У апошні год нямала інфармацыйных падстаў даваў Пекін свету. Перавыбранне Сі Цзіньпіна на пасаду Старшыні КНР, змяненне канстытуцыі краіны, яшчэ больш навін на тэму гандлёвай вайны са Штатамі. Хоць у Паднябеснай ахвотней бы гаварылі аб сімвалічных датах для дзяржавы. Летась адзначылі 40-годдзе палітыкі рэформ і адкрытасці. Беларусі Кітай ужо сапраўды адкрываецца.
Цяперашні візіт Аляксандра Лукашэнкі - магчымасць для Мінска і Пекіна акінуць поглядам супрацоўніцтва. Здавалася б, правядзенне форуму аднімае час, як і такая колькасць высокіх гасцей. Але Беларусь - сярод прыярытэтаў Кітайскай Народнай Рэспублікі.
Прэзідэнт Беларусі павіншаваў Старшыню КНР і ўвесь кітайскі народ з юбілейнымі датамі: 40-годдзем палітыкі рэформ і адкрытасці, якое адзначалася летась, і маючым адбыцца сёлета 70-годдзем стварэння Новага Кітая.
У рамках ініцыятывы "Пояс і шлях" Кітай падпісаў дакументы аб супрацоўніцтве больш чым з 120-ю дзяржавамі. Ідэя простая - транспартныя калідоры з патрэбнай інфраструктурай па сушы і па моры паміж Азіяцка-Ціхаакіянскім рэгіёнам і Еўропай. Гандлёвы шлях паміж Захадам і Усходам, які ўзмоцніць рэгіянальнае супрацоўніцтва і дазволіць знівеліраваць гандлёвыя бар'еры. Адраджэнне Шаўковага шляху. А эксперты ўсё больш гавораць аб пераходзе ад геапалітыкі да геаэканомікі, завязанай на Кітай. Беларусь падтрымала ідэю і ўключылася ў праект адной з першых.
Сі Цзіньпін, Старшыня КНР: "За мінулыя 6 гадоў з моманту абвяшчэння ініцыятывы "Пояс і шлях" супрацоўніцтва па яе сумеснай рэалізацыі ўвянчалася поспехамі. Індустрыяльны парк "Вялікі камень" стаў адным з узорных праектаў нашага супрацоўніцтва. Мы гатовыя разам з беларускім бокам скарыстацца магчымасцямі супрацоўніцтва ў рамках "Пояса і шляху" для пашырэння і паглыблення двухбаковых адносін на карысць народаў Беларусі і Кітая. Хачу адзначыць вялікія поспехі Беларусі ў справе дзяржаўнага будаўніцтва і эканамічнага развіцця".
Эканоміка дадасца - была б палітычная воля. Гэта ўжо сапраўды пра Мінск і Пекін. Сяброўства лідараў і паразуменне цэментуюць двухбаковыя адносіны.
Літаральна за год Кітай змяніў структуру сваёй эканомікі. Зараз ён расце не за кошт экспарту, вытворчасці, а за кошт унутранага спажывання. Што гэта значыць для нас? Магчымасць для Беларусі, ды і для іншых краін зайсці на гэты рынак. І рухацца далей.
Дзмітрый Крутой, Міністр эканомікі Беларусі: "Гістарычнай лічбы агульнага гандлю - калі лічыць і тавары, і паслугі - дасягнулі ўпершыню. У тым ліку праз паступовае зняцце бар'ераў для беларускай прадукцыі на кітайскім рынку. Летась на пастаўках прадуктаў зарабілі 80 мільёнаў долараў. Але над тым, каб беларускага было ў Кітаі яшчэ больш, узмоцнена працуюць, доступ на кітайскі рынак адкрыты прадукцыі для пяці малочных прадпрыемстваў. А будуць пастаўляць кармавыя дадаткі і рыбную прадукцыю".
Магчымасць пакаштаваць натуральнае беларускае зараз ёсць у жыхароў 30-мільённага горада Чунцін. Цягнікі праходзяць тут проста з Еўропы - зручна. Вольга адкрыла тут магазін нашых тавараў. Прадаюць малако, сыры, ялавічыну, алей, муку, шакалад. З задавальненнем бяруць горкі - малочны занадта салодкі на кітайскі густ. А вось бярозавіку яшчэ патрэбен правільны маркетынг. Такі прадукт выклікае здзіўленне ў жыхароў Паднябеснай. Але гавораць, што рэклама і сарафаннае радыё зробяць сваю справу - патрэбен час.
Вольга Зялкоўская, заснавальнік магазіна беларускіх тавараў у Кітаі: "Адкрыліся летась. Хочам, каб кожны кітаец з раніцы выпіваў шклянку беларускага малака, закусваў нашай пячэнькай і ішоў на працу. Асабіста езджу па ўсіх прадпрыемствах і ўсё заказваю. Возім цягніком. Пакуль у зваротным кірунку не так шмат тавараў ідзе, і потым часам доўга трэба чакаць нашу прадукцыю, і прыходзіцца задзейнічаць і марскія пастаўкі. Складана быць першапраходцам у Кітаі. Яны не да ўсяго яшчэ прывыклі".
У планах развіццё сеткі магазінаў беларускіх прадуктаў харчавання па ўсім Кітаі. Але пакуль ільвіная доля беларускага экспарту ў КНР - гэта ўгнаенні.
Ван Чучу, менеджар па знешнім гандлі SINO-AGRI (CNAMPGC): "Гэта фінальны прадукт змешвання розных відаў соляў - яго мы прадаем фермерам. Як бачыце, тут гранулы рознага колеру, а вось чырвоныя якраз з Беларусі".
Амаль палова аграсектара Кітая - гэта фермеры. І кожны разумее: без якаснай падкормкі не чакай добрага ўраджаю.
Ван Чучу, менеджар па знешнім гандлі SINO-AGRI (CNAMPGC): "Фермеры вельмі высока цэняць гэты від прадукцыі ў Кітаі. Кітайскія ўгоддзі вельмі розныя, і мы робім персанальныя хімічныя тэсты зямлі, каб разумець, у якіх прапорцыях змешваць угнаенні. У нас па ўсім Кітаі больш за 1000 такіх вялікіх пунктаў, якія змешваюць. Мы аказваем паслугі мільёнам фермераў на ўнутраным рынку Кітая".
Менавіта Кітай - найбуйнейшы ў свеце пакупнік угнаенняў. Беларуская калійная кампанія здзяйсняе чвэрць усіх паставак на кітайскі рынак. Рынак гэты канкурэнтны, але і доўгатэрміновы - тут важна наладжваць працу з пакупнікамі дзень за днём. Важна не толькі ўтрымацца, але і нарасціць аб'ёмы.
Кірыл Сінкевіч, дырэктар прадстаўніцтва Беларускай калійнай кампаніі ў Кітаі: "Вядома, нельга расслабляцца, шмат новых праектаў уводзіцца ў Канадзе і Расіі, таму мы працуем над якасцю і аб'ёмамі. Вось адкрываецца новы камбінат у Петрыкаве. Гэта дае вялікую будучыню. Але самае важнае - цесная праца з кліентамі. Тут харчовая бяспека мае першачарговае значэнне - вельмі шмат насельніцтва і адносна невялікая плошча прыдатных для сяўбы земляў. Эфектыўнасць выкарыстання гэтых земляў і эфектыўнасць занясення ўгнаення мае першачарговае значэнне".
Напярэдадні подпісамі ўрада і бізнесу ужо змацавалі пакет дамоўленасцяў - ад пагадненняў у сферы медыцыны да ўмацавання мытнікамі бяспекі ланцуга паставак і садзейнічання ў спрашчэнні законнага гандлю. Сёння падпісана пагадненне аб міжнародных аўтамабільных перавозках пасажыраў і грузаў. Тут абменьвацца дазволамі павінны выконваючы прынцып недыскрымінацыі. Вызначыліся і з канцэпцыяй правядзення рэгіянальнага форуму ў "Вялікім камені". Ён, па сутнасці, стане працягам цяперашняй пекінскай размовы.
Вызначыліся і па прыярытэтных праектах тэхніка-эканамічнай дапамогі. Бязвыплатна Кітай выдзеліць сродкі на будаўніцтва Нацыянальнага футбольнага стадыёна і басейна міжнароднага стандарту ў Мінску. Якімі яны будуць, ужо зразумела па макетах. Пакуль задумка, а калі ажыццявіцца, то гэтыя комплексы стануць сапраўдным падарункам і, калі хочаце, сімвалам сяброўства краін.
Пакуль праекты яшчэ ў працы, лідары абмяняліся асабістымі прэзентамі. Не проста добры тон у палітыцы, а яшчэ і знак асаблівых адносін. Сі Цзіньпін падарыў Аляксандру Лукашэнку майстэрска зробленую вазу з сіняга і белага фарфору ў лепшых традыцыях Кітая. Наш Прэзідэнт падарыў кнігі - беларускія прыказкі і прымаўкі, якія перакладзеныя на кітайскую мову, а таксама вершы кітайскіх паэтаў, якія зараз можна прачытаць на беларускай. Але вось прыняць у дарунак асаблівую карціну кітайскі лідар відавочна не чакаў - на палатне родныя месцы тады яшчэ юнага кіраўніка КНР, дзе гартаваўся яго характар. Але падарунак з душой расчуліць любога.
Перагаворны дзень быў бы няпоўным без сустрэчы з намеснікам старшыні КНР. Ван Цішаня называюць паплечнікам Сі Цзіньпіна, ён бываў у Беларусі летась, выбраўшы менавіта нашу краіну для першага афіцыйнага візіту на пасадзе. У вялікай палітыцы не бывае выпадковасцей. Тады ён так і сказаў, што "Вялікі камень" будзе вызначальным у паспяховай рэалізацыі праекта "Пояс і шлях".
Ван Цішань, намеснік старшыні КНР: "Я рады сустрэчы, наша жалезнае сяброўства моцнае. Я успамінаю нашу сустрэчу ў Беларусі, у вас дома. Вельмі рады, што дзякуючы нашаму агульнаму сябру Сі Цзіньпіну нам удалося пазнаёміцца".
Прэзідэнт адзначыў, што яго сустрэча ў Пекіне з Сі Цзіньпінам у большай ступені насіла пратакольны характар з-за вялікай колькасці сустрэч старшыні КНР з замежнымі лідарамі, якія прыбылі ў сталіцу Кітая для ўдзелу ў II форуме міжнароднага супрацоўніцтва "Пояс і шлях". Разам з тым Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што бакам удалося не проста акрэсліць галоўныя кірункі двухбаковага супрацоўніцтва, але і падпісаць важныя міждзяржаўныя дакументы.
Ужо заўтра ў Пекіне ўрачыста адкрыецца II Міжнародны форум "Пояс і шлях". Улічваючы шырокае прадстаўніцтва замежных лідараў, каля 40 стануць гасцямі маштабнай сустрэчы. Не выключана, што кіраўнікі дзяржаў скарыстаюцца гэтай магчымасцю для перамоў і на палях форуму пройдуць яшчэ шматлікія двухбаковыя сустрэчы. Так што некаторая інтрыга захоўваецца.
А сёння такі выпадак не прапусцілі Аляксандр Лукашэнка і яго калега з Узбекістана Шаўкат Мерзіёеў. У верасні мінулага года адбыўся афіцыйны візіт Кіраўніка беларускай дзяржавы ў гэтую краіну. 150-мільённы тавараабарот - хіба столь для краін? У выніку тады выйшлі на пакет дамоўленасцяў. А пазней зацвердзілі дарожную карту. Цяперашняя сустрэча палітыкаў у Пекіне - магчымасць зверыць гадзіннікі, абмеркаваць, як ідзе праца і новыя перспектыўныя праекты.
Абодва палітыка стануць гасцямі на маштабным Міжнародным форуме супрацоўніцтва "Адзін пояс і адзін шлях". Аляксандр Лукашэнка назаве прапановы беларускага боку па развіцці гэтай маштабнай ідэі, прапанаванай кіраўніцтвам КНР. Г.з. голас Беларусі зноў гучна прагучыць на глабальнай сусветнай пляцоўцы.
