Як ажывіць піўную галіну Беларусі - вялікая размова на гэтую тэму адбылася сёння ў Кіраўніка дзяржавы. Адразу скажам: характар нарада мела крытычны - работай галіны Прэзідэнт незадаволены. Піваварэнне - тая сфера, якая ў нас можа стаць, а наогул павінна быць высокарэнтабельнай і прыносіць краіне нядрэнныя прыбыткі. У прадпрыемствы ўкладзены немалыя сродкі (іх абсталявалі высокатэхналагічным абсталяваннем сусветных кампаній), аднак належнай аддачы не рушыла ўслед. Як вынік - значную частку беларускага рынку сёння займае імпарт, а дзяржаўныя піваварныя заводы не працуюць на поўную магутнасць. Відавочна: галіна здае пазіцыі, і такі стан спраў Прэзідэнт лічыць недапушчальным. Расказвае Алеся Высоцкая.
Мы ў Бабруйску. Сем гадоў на гэтым заводзе працуе кампанія - адна з прызнаных сусветных лідараў на рынку піваварэння. Вырабляе ліцэнзійныя і беларускія маркі піва, а таксама квас. Завод цалкам памяняў воблік, абнавіў абсталяванне. Больш за тое, кампанію прызналі лепшым працадаўцам па выніках мінулага года. Але за знешнім глянцам - шмат і праблем. Напрыклад, запазычанасці. Ёсць пытанні ў кантралюючых органаў і да імпартазамяшчэння.
Аб'ём імпарту застаецца асноўнай праблемай галіны. Летась - гэта амаль 30%. Эксперты называюць гэта анамаліяй для краіны, якая мае такія буйныя піваварныя прадпрыемствы.
Дзяржава не павінна страціць такую высокапрыбытковую галіну, як піваварная. Гэтую заяву Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка зрабіў яшчэ ў 2003. Даручэнні - аднавіць беларускія традыцыі піваварэння, наладзіць выпуск уласнага айчыннага піва, задаволіць патрэбнасці ў ім беларускіх грамадзян.
Тады ж актыўна пачалі гаварыць пра мадэрнізацыю піваварных заводаў. І да канца года добры прыклад ужо быў - найбуйнейшае прадпрыемства Крыніца. Прынята было рашэнне мадэрнізаваць па гэтым прынцыпе ўсе заводы галіны.
Пасля гэтага да тэмы Аляксандр Лукашэнка вяртаўся яшчэ не раз. І пытанне - быць або не быць беларускаму піву на рынку - было вырашана.
Сёння прыйшоў час спытаць з кіраўнікоў. У мадэрнізацыю ўкладзены значныя сродкі. Гэта і дзяржпадтрымка, і капітал прыватных інвестараў.
Відавочна, што буйныя вытворцы з задачай пакуль не спраўляюцца. Хоць нельга не сказаць - за гэтыя гады зроблена шмат. У Беларусі створаны ўсе ўмовы для падтрымання ўласнай піўной галіны. Так, ужо цалкам адмовіліся ад імпартнага піваварнага ячменю. Вырабляем і ўласны солад для светлых гатункаў піва. Але піўзаводы не могуць асвоіць вытворчыя магутнасці.
Кіраўнік дзяржавы задаў сёння пытанні ўсім, хто адказвае за развіццё галіны. І размова атрымалася няпростай.
Магутнасці заводаў выкарыстоўваюцца крыху больш чым на 60% - гэта афіцыйныя звесткі. Аб'ёмы вытворчасці пеннага напою скарачаюцца, а імпарт расце. Планы ўрада па імпартазамяшчэнні не выконваюцца. Замежным вытворцам выгадна вазіць піва за тысячы кіламетраў, а нашы кампаніі ў сябе дома страчваюць рынак. Зразумела, што гэта не можа радаваць.
Уплыў на спажывецкі рынак і сельскую гаспадарку галіна можа даваць вялізны. Нават у цяперашніх умовах за год у бюджэт яна дала 173 мільёны долараў. Але гандлёвае сальда - адмоўнае. Адказваць прыйшлося віцэ-прэм'еру Міхаілу Русаму. Ва ўрадзе ён курыруе АПК. Пачаў даклад з выканання даручэнняў.
Болевыя месцы галіны паказаў прэм'ер Міхаіл Мясніковіч. На яго думку, усё гэта - вынік памылак мінулых гадоў. А з'явіліся яны з прыходам на рынак буйных транснацыянальных карпарацый.
Каб стымуляваць іх працу з дзяржавай, урад прапаноўвае шэраг мер. У іх ліку - узмацненне жорсткасці тэхнічнага рэгламенту. Гэта датычыцца і бяспекі прадукцыі, якасці піва. З 22 ліпеня ўступае ў сілу новы Закон аб гандлі, які таксама павінен навесці парадак на рынку.
Прапаноўваецца стварыць свайго роду Кіруючую кампанію або Асацыяцыю, якая будзе кантраляваць усе пытанні. Размова зайшла таксама пра дадатковыя крэдыты.
На праблемах спыніўся і памочнік Прэзідэнта Кірыл Рудый. І галоўнай прычынай назваў нізкае спажыванне піва беларусамі. Праўда, не таму, што ў нашай краіне яго не любяць. Яго проста няма дзе піць. І часта ў кафэ яно каштуе даражэй, чым моцныя алкагольныя напоі.
Кіраўнік Адміністрацыі Прэзідэнта Андрэй Кабякоў падтрымаў прэм'ера і прапановы навесці парадак у адносінах з прыватнікамі.
Старшыня Камітэта дзяржкантролю Аляксандр Якабсон таксама выступіў з прапановамі, якія, на яго погляд дапамогуць сысці ад імпарту.
Напрыклад, практыкаваць падрыхтоўку спецыялістаў за мяжой. Як вядома, кульгае часта маркетынг і прадажы. Прапрацаваць пытанне з замежнымі кампаніямі па вырабе іх піва ў нас па ліцэнзіі. Забяспечыць жорсткі кантроль за якасцю імпартнага піва.
Сёння піваварная галіна фарміруе адзін працэнт ВУП. Па меркаванні экспертаў, ёсць усе шанцы ўжо ў наступным годзе выйсці на паўтара працэнта мінімум.
