Пытанні развіцця беларускай сістэмы адукацыі сёння абмеркавалі на нарадзе ў Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі. Асноўныя тэмы - вынікі ўступнай кампаніі, новая методыка выкладання, форма школы будучыні. Але галоўны акцэнт, на якім завастрае ўвагу Кіраўнік дзяржавы, - прэстыж прафесіі настаўніка. Аляксандр Лукашэнка адзначыў: дзяржава можа страціць лепшыя педагагічныя кадры, калі ў беларускіх настаўнікаў не будзе годнага статусу і зарплаты. Як захаваць спецыялістаў і зрабіць беларускую адукацыю вядомай ва ўсім свеце? Ілона Красуцкая працягне.
Для тысячы першакурснікаў ён няйначай як строгі рэктар Міхаіл Сяргеевіч. Аднак кіраўнік універсітэта інфарматыкі і радыёэлектронікі дагэтуль не можа забыць усіх перажыванняў за ўнука Артура. Па слядах - у альма-матар знакамітага дзядулі. Праўда, на платнае аддзяленне. Гэтую кампанію ў БДУІР сам Міхаіл Батура заве элітнай. Конкурс аптымальны: два чалавекі на месца, затое сярэдні бал, як на бюджэт, так і платнае - зааблочны. А гэта ўжо імідж універсітэта.
Сёлета 63% абітурыентаў пераадолелі неабходны парог уступнай гонкі. 330 чалавек атрымалі ганаровыя 100-бальныя сертыфікаты. Паводле папярэдніх дадзеных, у ВНУ залічана 55 з паловай тысяч першакурснікаў. Лічбавы партрэт. Каля 90% будучых уладальнікаў дыпломаў атрымліваюць вышэйшую адукацыю ў дзяржаўных ВНУ. У цэлым амаль кожны другі студэнт грызе граніт навукі за кошт сродкаў рэспубліканскага бюджэту.
Самымі топавымі спецыяльнасцямі сёлета апынуліся дызайн камунікатыўны і акцёрскае мастацтва. У той жа час адчувальна вырасла цікавасць абітурыентаў да тэхнікі і тэхналогій, будаўніцтва і псіхалогіі.
Пытанні развіцця беларускай сістэмы адукацыі на ўзроўні Прэзідэнта толькі за першае паўгоддзе абмяркоўвалі чатырохразова. І гэта, не лічачы тэзісаў на Усебеларускім народным сходзе.
Да вялікай гутаркі Кіраўнік дзяржавы вяртаецца і сёння. Вынікі ўступнай кампаніі, новыя падручнікі і форма школы будучыні. Але больш у Палацы Незалежнасці гаварылі пра прэстыж прафесіі настаўніка. Аднак падняць гэтую планку адной толькі зарплатай немагчыма, лічыць Прэзідэнт. Грашовая ўзнагарода павінна быць прапарцыйна нагрузцы. Плюс умовы: не - папяровай цяганіне, так - сучасным тэхналогіям. І насуперак "жаночай статыстыцы" слова "настаўнік" стане прафесіяй мужчынскага роду.
Сярэдняя заработная плата настаўніка па краіне - 623 рублі. Павялічыць гэтую лічбу ў разліковым лісце, па меркаванні Міністэрства адукацыі, дапаможа галіновая аплата працы.
Сёлета выдаткі дзяржавы на адукацыю складуць амаль 5 млрд. рублёў.
Гэты паказчык у ВУП рэспублікі дасягае 5%. Для параўнання: у Расіі - 4,3%, у Казахстане - 3,6%. А паводле звестак ЮНЭСКА, колькасць людзей, якія атрымліваюць сярэднюю спецыяльную і вышэйшую адукацыю ў разліку на 10 тыс. насельніцтва, Беларусь апярэджвае такія дзяржавы, як Аўстралія, Фінляндыя, Літва, Расія, Польшча, Украіна, Казахстан, Швецыя, Англія, Германія.
У кабінеце ў Прэзідэнта ўрад, міністры, парламентарыі. Апроч сваіх асноўных пасад, усе яны - удзельнікі спецыяльнай дзяржкамісіі. Яе ўзначальвае віцэ-прэм'ер Наталля Качанава. Манітораць кожную ўступную кампанію ў краіне. Такім чынам, атрымліваецца не толькі забяспечыць правядзенне ўсіх іспытаў і тэстаў без парушэнняў законаў, але і сабраць інфармацыю аб тым, што можна палепшыць у сістэме адбору ў ВНУ.
Патрабаванне Прэзідэнта нязменна. Арганізацыйная частка ў адукацыі - правілы прыёму, агульная структура адукацыйных устаноў - у рэформах не маюць патрэбу. А вось методыка выкладання - наадварот. Важна зрабіць беларускую адукацыю вядомай ва ўсім свеце.
Да Кіраўніка дзяржавы міністр адукацыі прыйшоў не з пустымі рукамі. Прынёс новыя падручнікі па гісторыі для шасцікласнікаў. Дарэчы, усяго ў партфелях школьнікаў у гэтым навучальным сезоне з'явяцца 28 новых кніг. На старонках менш тэксту, больш карт, графікаў і дыяграм. Галоўная задача аўтараў - прымусіць аналізаваць і разважаць. Словам, усё, што спатрэбіцца ў жыцці: палічыць у працэнтах скідку ў магазіне, разлічыць, колькі рулонаў шпалераў спатрэбіцца для аднаго пакоя.
У 2016 па праграме аптымізацыі ў краіне закрыюць 65 і рэарганізуюць 80 школ. Такі крок у асноўным закране малакамплектныя ўстановы адукацыі ў сельскай мясцовасці. Адно з даручэнняў Прэзідэнта - падыходзіць да кожнага такога рашэння ўзважана. Бо гэта не толькі псіхалагічны момант, але і пытанне бяспекі. Неабходна распрацаваць схемы навучальных маршрутаў - дастаўку дзяцей на школьных аўтобусах.
За парты ў новым навучальным годзе сядуць і 110 тысяч першакласнікаў. Сабраць малога да школы, мабыць, зараз адно з галоўных пытанняў для бацькоў. Форма, партфель і яго начынне. Экіпіроўка школьніка малодшых класаў абыдзецца бацькам мінімум у 150 рублёў. З размахам, паводле ацэнкі спецыялістаў, можна сабраць малога да школы за 690. Аднак урачыстыя лінейкі - не модны паказ. У школу дзеці павінны прыйсці па веды і выглядаць роўнымі. Гэтае яшчэ адно патрабаванне Кіраўніка дзяржавы.
І без залішніх напамінаў СМІ кожны бацька і, у прынцыпе, любы неабыякавы чалавек ведае, што лета - гэты яшчэ час для дабрачыннай акцыі "Партфель першакласніка". Ужо шмат гадоў добрая ініцыятыва аб'ядноўвае тысячы беларусаў. Зайшоўшы ў буйны ўнівермаг, гіпермаркет, дастаткова набыць школьныя тавары, якія могуць спатрэбіцца вучню першага класа, і перадаць іх валанцёрам. У канцы жніўня рукзакі адправяцца да дзяцей з няпоўных сем'яў і сірот.
Гаварылі ў Палацы Незалежнасці нямала і аб профільнай адукацыі. Г.з. вучань старэйшых класаў апошнія некалькі гадоў узмоцнена рыхтуецца па тых прадметах, якія будзе здаваць на цэнтралізаваным тэсціраванні. Гэты варыянт дапаможа сэканоміць грошы бацькоў. Бо фактычна з'яўляецца заменай рэпетытарства. Пажаданне Кіраўнікі дзяржавы: гэтыя класы павінны стварацца па інтарэсах, а не ўзроўні ведаў. Зрэшты, у нашай краіне навучанне ўжо даўно цалкам інтэгравана з вытворчасцю. Перагледжаны шматлікія навучальныя праграмы, але галоўнае - Беларусь рыхтуе кадры для рэальных патрэбнасцяў эканомікі. Прычым не толькі ўласнай. Сёння шматлікія дзяржавы - найбліжэйшыя гандлёвыя партнёры, СНД і краіны далёкай дугі - звяртаюцца да нас з просьбай падрыхтаваць канкурэнтаздольных і запатрабаваных спецыялістаў. Набор у ВНУ ажыццяўляецца і на ўмовах мэтавай падрыхтоўкі - гэта заказы на прафесіяналаў пад патрэбнасці цэлага рэгіёна.
3-гадзінная нарада ў Палацы Незалежнасці сёння, па сутнасці, стала мазгавым штурмам. Усе разам акрэслілі праблемы і пытанні ў беларускай адукацыі. Але кропка не пастаўлена. І гэтая гутарка не апошняя. У жніўні ўжо ў пашыраным складзе спецыялісты пададуць Кіраўніку дзяржавы новыя ініцыятывы. Але ёсць некалькі пунктаў, дзе не патрэбныя праўкі. Важна захаваць спецыялістаў і зрабіць настаўніка брэндам беларускай адукацыі.
