Вялікую размову з Прэзідэнтам правялі беларусы. Менавіта так. Пачалі якраз з пытанняў людзей, якія нашы калегі збіралі па ўсёй краіне. І гаварылі, спрачаліся, уносілі свае прапановы 7 гадзін 20 хвілін. Паставілі рэкорд.
Бывае, словы - проста словы. І ўсё ж як іх не хапае часам. Як важна знайсці патрэбныя і спытаць напрамую.
Пра зарплаты. Паднімуць? Асабліва ўрачам і настаўнікам? І тут жа пра шосты дзень у школе. Аляксандр Лукашэнка ўжо як бацька адказвае: "Так, была такая ініцыятыва. Але дзяцей перагружаць нельга".
Аб праверках - гэта ўжо ад бізнесу.
Пра шанцы прыняць чэмпіянат свету па хакеі праз 4 гады разам з латышамі. І распавесці ў адказ, як два тыдні ў 2014-м мы жылі ў крыху іншай краіне. Роднай Беларусі, але... вясёлай, бестурботнай, крыху адкрытай, са мноствам моў на нашым праспекце Незалежнасці, Кастрычніцкай плошчы. І хочам яшчэ. Няхай прыязджаюць у госці! Адкрылі ж межы. І тут жа... мінорная нота. У Расіі загаварылі пра нейкія пагрозы. Як так? Нашы пагранічнікі гадамі стаяць на варце агульнай мяжы. Нічога ж не змянілася. Навошта гэтыя папрокі?
Або тэма, якая заўсёды ўзнікае пад Новы год. Мы, журналісты, ужо прывыклі нават да гэтай інфармацыйнай нагоды. Да святочных канцэртаў і аліўе абавязкова цэны на энерганосьбіты. Прэзідэнт настолькі адкрыта расказаў пра закуліссе перамоў з кіраўніцтвам Расіі, што, напэўна, мы ўпершыню чулі такія факты. І разумелі сітуацыю ад і да.
Беларусь незалежная будуе АЭС. Колькі розных размоў вакол! Усё растлумачым: і як ідзе будаўніцтва, і каму патрэбныя танныя кілаваты, і каму не патрэбная наша незалежная пазіцыя.
Важны дыялог. Пасадзіць бы за стол удзельнікаў канфлікту ва Украіне, каб пагаварылі і спыталіся адно аднаго - для чаго? І ці варта сотнямі, тысячамі жыццяў плаціць за нечыя амбіцыі? І пасадзілі. Тут, у Мінску. Праўда, да міру ў суседзяў яшчэ трэба дамовіцца.
Вельмі шмат тэм. Таму, напэўна, праляцелі непрыкметна гэтыя амаль сем з паловай гадзін. Для 50-ці журналістаў, сотні экспертаў у зале і для мільёнаў тых, хто сачыў за прамым эфірам.
Самае галоўнае пакажам заўтра ў тэлеверсіі Вялікай размовы з Прэзідэнтам. А штрыхі, уражанні, атмасфера - прама зараз у рэпартажы Наталлі Брэус.
Трэба сказаць, што фармат для зносін з журналістамі быў выбраны новы, не зусім звыклы. Да вялікай размовы з прэсай падключылі экспертную супольнасць - такая залатая сотня беларускіх розумаў. Плюс прадстаўнікі грамадскасці. Гучалі пытанні ад самых звычайных грамадзян. Было відаць, што зроблена ўсё, каб Прэзідэнт пачуў як мага больш меркаванняў, пазіцый, праблем. Для такога грамадскага дыспуту Кіраўнік дзяржавы максімальна адкрыты. І гатовы чуць, успрымаць запыты грамадства.
Месцам сустрэчы і маштабнага грамадскага абмеркавання стаў будынак, які ў народзе называюць "рамонкам". Яшчэ да пачатку журналісты меркавалі, колькі часу зойме гэты адкрыты дыялог, бо пытанняў у рэпарцёраў шмат. Ды і хочацца на ўсе сто выкарыстаць такую сустрэчу і магчымасць зносін з лідарам краіны. Задаць самае небанальнае, самае актуальнае або самае набалелае пытанне.
Да прамога дыялогу заклікае Прэзідэнт. Такі фармат - ініцыятыва Аляксандра Лукашэнкі. З самага пачатку Кіраўнік дзяржавы даў зразумець: закрытых тэм няма.
Дзяржаўныя і недзяржаўныя СМІ, прадстаўнікі папулярных інтэрнэт-парталаў, аўтарытэтныя замежныя масмедыя. Палітолагі, эканамісты, члены партый і грамадскіх аб'яднанняў. Вось такі прадстаўнічы сход! Але стартуе размова з пытанняў простых людзей. Сярод іх, здавалася б, і вельмі нязручныя для Кіраўніка дзяржавы.
Льготы, жыллё, цэны, праца... Сутнасць пытанняў, якія хвалююць людзей, ляжыць, вядома, у плоскасці эканомікі. Мінулы год быў няпростым для краіны. У 2017-ы глядзяць з аптымізмам. Лагічна, што адно з самых частых пытанняў - рост зарплат і пенсій.
Бурнае абмеркаванне выклікаў так званы дэкрэт аб дармаедах. Часцей за ўсё крытыкуецца тымі, хто не жадае ўдзельнічаць у фінансаванні дзяржрасходаў. Але хапае і выпадкаў, калі сапраўды людзі трапляюць у цяжкае становішча. Таму дакумент зусім нядаўна падкарэкціравалі. Дзяржава гатова ўлічваць індывідуальныя моманты, але сацыяльнае ўтрыманства ў Беларусі лічыцца справай несправядлівай.
Скарачэнне дзяржрасходаў і аптымізацыя. Як знайсці тут залатую сярэдзіну? Часта ўладу папракаюць і недахопам лібералізацыі. Баланс паміж дзяржаўным і прыватным і ці заўсёды прыватызацыя - карысць? Спрачаюцца нават эксперты! Прэзідэнт глядзіць глыбей. Бо за любой формай уласнасці перш за ўсё людзі.
Гэта было чакана, што журналісты зададуць блок пытанняў наконт стану спраў у беларуска-расійскіх адносінах. Што адбываецца паміж Мінскам і Масквой? Апошнім часам ёсць шэраг нявырашаных праблем. Адны толькі вуглевадародныя перамовы чаго вартыя!
Аляксандр Лукашэнка адкрыта расказаў такія падрабязнасці беларуска-расійскіх перамоў, якія раней і не гучалі. Усе яны - у заўтрашняй тэлеверсіі Вялікай размовы. Ну а калі глабальна, то Беларусь не стаіць перад геапалітычным выбарам - на Захад або на Усход. Тут усё проста - на першым плане нацыянальныя інтарэсы і ўзаемавыгаднае супрацоўніцтва па ўсіх напрамках.
Рыторыка Прэзідэнта месцамі жорсткая. Але ўсё сумленна. Выдумкай назваў Кіраўнік дзяржавы чуткі аб тым, што Беларусь надумала пайсці насуперак прынцыпам інтэграцыі. І нагадаў, што цяперашні Еўразійскі саюз пачынаўся яшчэ з Мытнага. Менавіта ў інтэграцыі бачылі перспектыву!
Увядзенне Расіяй пагранічнай зоны на межах з Беларуссю. Гэта расцэньваецца больш як палітычны выпад, чым вымушаная мера ў адказ на пяцідзённы бязвізавы ўезд у нашу краіну.
Шмат гаварылі пра знешнюю палітыку. Сусветны расклад сёння ўжо зусім іншы - уплываюць і выбары ў Амерыцы, супрацьстаянне Расіі і НАТА. Гэта частка сусветнага фону, на якім жыве Беларусь. І ў такіх умовах прынцып праславутай шматвектарнасці вельмі дапамагае!
Ролю глабальнага агрэгатара пытанняў ад беларусаў на сябе ўзяло інфармацыйнае агенцтва "БелТА".
Сотні пытанняў паступалі на сайт і дзень, і ноч. Пад гэтую сустрэчу стварылі спецыяльны анлайн-сэрвіс, які акумуляваў усе звароты, якія паступаюць, аж да самага пачатку працы дыскусійнай пляцоўкі. У топе - праблематыка ЖКГ і бізнесу, карупцыйных праяў. На ўсе пытанні адказаць нерэальна, але Прэзідэнт абавязкова закрануў тэмы, якія паднімалі людзі. Амаль філасофскае пытанне прагучала ад калегі Андрэя Крывашэева. Прэзідэнт проста і зразумела адказваў на складаныя пытанні і разраджаў атмасферу жартамі.
Такая грамадская пляцоўка стала добрай платформай для абмену меркаваннямі ў рэжыме нон-стоп. Аляксандр Лукашэнка часта звяртаўся да канкрэтнага эксперта або журналіста. І было прыкметна: ахвочых выказацца і паўдзельнічаць у свабодным дыялогу - маса. Не ўся тэхніка вытрымлівала такі тэмп гутаркі.
На сустрэчы журналісты - на рэдакцыйным заданні. Некаторыя з прысутных уваходзяць у так званы прэзідэнцкі пул. Гэта тыя, хто ўжо даўно працуе, асвятляючы падзеі з удзелам Кіраўніка дзяржавы. Пытанне ад іх: Прэзідэнт лічыць сябе чалавекам 20 або 21стагоддзя?
Аб праблемах навукі і адукацыі, падтрымцы спорту, прыватнай уласнасці на зямлю, гучных крымінальных справах, магчымасці мараторыя на смяротнае пакаранне, спробах палітызаваць будаўніцтва АЭС. Гэта толькі некаторыя тэмы глабальнага дыспуту. Гучала нават шчыра пра тое, як асабіста Прэзідэнт падтрымлівае айчынных вытворцаў.
Сустрэчу нельга было назваць супольнасцю аднадумцаў - прысутнічалі людзі розных поглядаў. Прыхільнікі дзяржпалітыкі, і тыя, хто апаніруе ўладзе. Але канструктыўная пазіцыя заўсёды прымаецца да ўвагі і выклікае павагу. Гэта адчулі і ўдзельнікі сустрэчы.
Галоўнае - сказана. Але такая ўсеагульная гутарка - гэта не проста інфармацыйная падстава для журналістаў. А магчымасць пачуць і зразумець, чаму кіраўніцтва краіны дзейнічае менавіта так, а няйначай. Што стаіць за важнымі для Беларусі рашэннямі? А дзесьці і шанец праліць святло на тактыку, стратэгію дзеянняў у эканоміцы, знешняй палітыцы, сацыяльнай сферы.
