Новы палітычны год у Беларусі пачаўся актыўна. Старт 2019-га ўжо адзначыўся візітамі высокіх гасцей. І калі напярэдадні мы гаварылі наконт стратэгіі супрацоўніцтва Усход - Захад, то сёння галоўны акцэнт дыялогу ў Мінску - афрыканскі вектар. Гэта наглядна даказвае ўсю шматпалярнасць нашай палітыкі. У Палацы Незалежнасці сёння прымалі Прэзідэнта Зімбабвэ Эмерсана Мнангагву. Гэта першы ў гісторыі двухбаковых адносін афіцыйны візіт на вышэйшым узроўні. Асабліва шмат, па словах беларускага лідара, краінам трэба будзе зрабіць у сферах гандлю і эканомікі. І як адзначыў Прэзідэнт Зімбабвэ, ім "важная рука дапамогі сяброў на шляху да мары". Зараз новы этап развіцця партнёрства. І на гэтым новым этапе мы прапаноўваем сумесныя праекты ў энергетыцы, сельскай гаспадарцы, лагістыцы, разведцы і здабычы карысных выкапняў. Наогул Афрыку называюць перспектыўным кантынентам. А ў беларускай дыпламатыі гэта яшчэ і частка вялікай стратэгіі далёкай дугі. Прыняўшы план па дыверсіфікацыі экспарту, Беларусь прапаноўвае партнёрам самыя розныя мадэлі супрацоўніцтва. Сёння наш Прэзідэнт так і сказаў: "Ёсць вялікі фронт працы для Беларусі ў Зімбабвэ".
Рэпартаж Наталлі Брэвус.
Эмерсан Мнангагва прыляцеў у Мінск напярэдадні. Беларусь была абавязковым пунктам у вялікім турнэ афрыканскага лідара. Там акрамя нашай краіны яшчэ Расія, Азербайджан, Казахстан, а таксама швейцарскі Давос.
Дарэчы, кіраўнік Зімбабвэ ўжо быў у Беларусі ў 2015 годзе, праўда, тады на пасадзе першага віцэ-прэзідэнта. З таго моманту двухбаковыя кантакты прыкметна ажывіліся.
Журналісты не змаглі не адзначыць асаблівы дрэс-код дэлегацыі - так, напэўна, цяплей. У Зімбабвэ і зімой тэмпература рэдка апускаецца ніжэй за плюс 25. Яркі шалік, які пазней накіне і прэзідэнт, сапраўды дадаваў каларыту. І што цікава: аксэсуар у колерах іх нацыянальнага флага.
Эмерсан Мнангагва гаворыць аб адкрытасці краіны для замежных інвестыцый і бізнесу
Яшчэ з 80-х гадоў Мнангагва займаў кіруючыя пасады ў краіне. У 2017 стаў прэзідэнтам. Новы лідар адразу заявіў аб намеры палепшыць імідж афрыканскай дзяржавы ў свеце і аб неабходнасці паляпшаць адносіны са многімі краінамі.
У свой час Зімбабвэ лічылася адной з самых развітых краін Афрыкі. Пачатак 2000-х быў адзначаны крызісам. Гэта падкасіла эканоміку дзяржавы. У выніку краіна, якая лічылася жытніцай кантынента, была нават вымушана пачаць імпартаваць збожжа. Але ўсе палітычныя перыпетыі ў мінулым, і следам за гэтым эксперты прагназуюць паляпшэнне і эканамічнай сітуацыі, бо сёння Мнангагва гаворыць аб адкрытасці краіны для замежных інвестыцый і бізнесу.
У Мінску разлічваюць, што такі падыход пазітыўна паўплывае і на рэалізацыю беларуска-зімбабвійскіх праектаў. Яшчэ раней дальнабачна Аляксандр Лукашэнка даручаў вызначыць надзейныя пункты апоры ў перспектыўным афрыканскім рэгіёне. Зімбабвэ - адзін з іх.
Эмерсан Мнангагва, Прэзідэнт Зімбабвэ:
"З часу майго апошняга візіту ў Рэспубліку Беларусь, які адбыўся каля чатырох гадоў таму, мы пастаянна падтрымлівалі цесныя сувязі. І я вельмі рады, што ў нас ёсць такія адкрытыя і прамыя кантакты. Паміж нашымі краінамі склаліся вельмі цесныя і добрыя ўзаемаадносіны. Мая адміністрацыя і народ Зімбабвэ ў цэлым разглядаюць Рэспубліку Беларусь як братэрскую краіну".
Хваліцца тавараабаротам краінам рана - ён пакуль не ўражвае. Але Мінск і Харарэ (гэта сталіца дзяржавы) толькі ў пачатку шляху. Зімбабвэ - перспектыўная краіна Афрыкі. Невыпадкова Масква, як ужо даўно і Пекін, імкнецца абазначыць тут сваю прысутнасць. Дзяржава - скарбніца запасаў золата, плаціны і алмазаў. Каштоўныя камяні, як і тытунь, - асноўныя артыкулы зімбабвійскага экспарту. Каб выйсці на лідзіруючыя пазіцыі сярод афрыканскіх краін па тэмпах росту (што, вядома, няпроста і амбіцыйна), вельмі дарэчы будзе дапамога Беларусі.
Уінстан Чытанда, Міністр шахт і развіцця гарнаруднай прамысловасці Зімбабвэ:
"У Зімбабвэ з Беларуссю ёсць вялікі патэнцыял для супрацоўніцтва. Для пачатку ў нас ужо ёсць беларуская тэхніка, абсталяванне, якое працуе на нашых шахтах. У нядзелю ў Беларусь прыляцелі нашы бізнесмены, прадстаўнікі розных кампаній. На працягу тыдня яны наведваюць вашы прадпрыемствы, вывучаюць патэнцыял для супрацоўніцтва. Сёння раніцай я з імі сустрэўся, і яны вельмі ўражаныя тым, што ўбачылі. І яны вельмі зацікаўлены ў кантрактах".
Адным з перспектыўных напрамкаў супрацоўніцтва эксперты называюць здабыўную прамысловасць
Летась беларускія вытворцы заключылі шматмільённыя кантракты на пастаўку цягачоў, самазвалаў, трактароў, камбайнаў, тэхнікі для лясной гаспадаркі і абсталявання для алмазаздабыўной прамысловасці. Прагаварылі і механізм фінансавых гарантый паставак. Рынак для нас у прынцыпе знаёмы.
Што перспектыўнае яшчэ - гэта праекты ў сферы будаўніцтва, транспартнай інфраструктуры, напрыклад. Ёсць магчымасць зачапіцца ў энергетычным сектары. Дэфіцыт энергіі - праблема не толькі Зімбабвэ, але і многіх афрыканскіх дзяржаў.
Адным з перспектыўных напрамкаў супрацоўніцтва эксперты называюць менавіта здабыўную прамысловасць. Прэзідэнт Зімбабвэ так і сказаў: рэсурсы ёсць, але яны ў зямлі. Таму патрэбныя капітал і навык. І тут якраз Беларусь - скарбніца тэхналогій і спецыялістаў. Гатовыя займацца шырокім спектрам карысных выкапняў. Супрацоўніцтва з Афрыкай курыруе Віктар Шэйман. З ім гаворым, як атрымліваецца прасоўваць інтарэсы Беларусі на гэтым кантыненце.
Цікавая для супрацоўніцтва сфера сельскай гаспадаркі
У АПК занята больш за палову насельніцтва. Спякота і засуха ў Паўднёвай Афрыцы не шкадуе аграрыяў. У Зімбабвэ гатовыя выкарыстоўваць беларускі вопыт па рэкультывацыі зямель і ірыгацыі засушлівых раёнаў. Важкім унёскам ва ўмацаванне двухбаковых адносін можа стаць будаўніцтва малочна-таварных комплексаў.
Перэнс Шыры, міністр зямель, сельскай гаспадаркі, водных рэсурсаў, клімату і сельскіх паселішчаў Зімбабвэ:
"Беларусь з'яўляецца індустрыяльна развітой краінай, валодае сучаснымі тэхналогіямі ў сельскай гаспадарцы. Тут таксама ёсць у чым пераняць вопыт. У Зімбабвэ перад намі стаіць шэраг задач у сферы сельскай гаспадаркі, у прыватнасці, па механізацыі. А вы ў гэтым кірунку вырабляеце шмат рознай тэхнікі, шырокую лінейку трактароў. У вас таксама развіта прамысловая жывёлагадоўля, цэлы спектр кірункаў, у якіх мы маглі б узаемавыгадна супрацоўнічаць".
Пакет падпісаных дакументаў па выніках перамоў пацвярджае намер Мінска і Харарэ рухацца далей. Дамовіліся аб правядзенні МЗСамі палітычных кансультацый і ўзаемнай прававой дапамогі. Подпісамі змацавалі намер супрацоўнічаць у сельскай гаспадарцы. Больш актыўна будуць кантактаваць у галіне інавацый.
Адразу некалькі дакументаў завізавалі ў сферы адукацыі
Калі краіна выходзіць на шлях новай індустрыялізацыі, то без добрых спецыялістаў не абысціся.
Сёстры Макувэ з Зімбабвэ з дзяцінства марылі стаць прафесійнымі ўрачамі. Калі прыйшоў час атрымліваць адукацыю, старэйшая Ньярадза прагледзела ўвесь Інтэрнэт у пошуку водзываў. І вырашыла, што Беларусь - гэтая тая краіна, дзе яна павінна вучыцца. Услед за ёй прыехала і малодшая сястра. Удзвюх весялей. Снежная і марозная зіма спачатку, вядома, уражвала, але не менш спагадлівасць беларусаў. Пры самай малой праблеме можна смела разлічваць на дапамогу. А вось беларускую кухню спачатку ўспрынялі насцярожана, але за час вучобы прывыклі і зараз самі з задавальненнем частуюць сяброў дранікамі і мачанкай.
Улічваючы высокі ўзровень беларускіх адукацыйных устаноў, агульныя праекты ў сферы навучання стануць сапраўдным падарункам для афрыканскай дзяржавы. Дарэчы, прэзентамі абмяняліся і лідары ў знак павагі і даверу. Ужо па выніках сустрэчы рэзюмэ беларускага Прэзідэнта гучала ясна - перамовы былі прадметныя і плённыя. Закрытых тэм няма. Палітычны дыялог наладжаны. Справа за эканомікай.
Эмерсан Мнангагва, Прэзідэнт Зімбабвэ:
"Мы хочам паглыбіць эканамічнае супрацоўніцтва з Беларуссю. Перад Зімбабвэ стаіць задача распрацаваць сацыяльна-эканамічную праграму, каб палепшыць жыццё грамадзян і паказаць, што ўрад працуе над вырашэннем праблем, што хвалююць іх. Аднак гэта нялёгкая задача, нам важная рука дапамогі нашых сяброў на шляху да мары. Наша краіна зараз мае патрэбу ў міры і адзінстве".
Вось так можа эмацыянальна, але затое шчыра выказаўся прэзідэнт Зімбабвэ. Менш эмоцый, больш прагматычных доказаў гучала на сустрэчы высокага госця з прадстаўнікамі беларускага бізнесу. Падключацца да двухбаковага супрацоўніцтва павінны дзелавыя колы - разлічваюць, што гэта дасць эфект для развіцця кантактаў.
Рональд Аджара, дырэктар кампаніі:
"Мы аддаём перавагу МАЗу, таму што ў кампаніі выдатна наладжана сэрвіснае абслугоўванне. Заўсёды ёсць запчасткі, іх ніколі не трэба доўга чакаць. Наша кампанія закупіць каля 200 грузавікоў. А патрэбнасць Зімбабвэ можа дасягаць і тысячы адзінак".
Уладзімір Улаховіч, старшыня Беларускай гандлёва-прамысловай палаты:
"Зімбабвэ вельмі інтэнсіўна развівае інфраструктуру, лагістыку, транспарт. Гэта яшчэ адна наша тэма. Мы можам комплексна падыходзіць да нашага супрацоўніцтва. Трэба аддаць належнае, што наш высокі госць арыентаваны на пэўныя эканамічныя вынікі".
Калі будуць пытанні, бізнесмены заўсёды могуць разлічваць на дапамогу. Менавіта сёння ў Мінску ўрачыста адкрыўся офіс ганаровага консульства Зімбабвэ як раз з удзелам Мнангагвы. Можна звяртацца! Прыкметна, што цікавасць ёсць. Ды і пунктаў судакранання паміж Беларуссю і Зімбабвэ становіцца больш.
