Ключавыя моманты ў палітыцы і эканоміцы сёння абмеркавалі ў Палацы Незалежнасці. Пачнём з сустрэчы Прэзідэнта Беларусі з прэм'ер-міністрам Турцыі. Аляксандр Лукашэнка адразу падкрэслівае - адносіны паміж дзвюма краінамі зараз перажываюць эпоху рэнесансу. Актыўна адраджаюцца кантакты - ад эканомікі да палітыкі і культуры.
Тавараабарот нашых краін дасягнуў мільярда долараў, але і беларускі, і турэцкі лідары лічаць гэты вынік толькі фундаментам, базай для будучага росту.
Для кааперацыйных сувязяў і інвестыцый уводзіцца рэжым найбольшай спрыяльнасці – пагадненні падпісаныя і прапанаваныя сёння на маштабным бізнес-форуме. Плюс самыя буйныя праекты па традыцыі асабіста патраніруюць прэзідэнты дзвюх краін. Ад тэкстылю і сельскай гаспадаркі да высокіх тэхналогій і лічбавай эканомікі. Першыя вынікі першага візіту Біналі Йылдырыма ў Беларусь ацаніў наш палітычны аглядальнік Андрэй Крывашэеў.
Дзве эканомікі на маршы мадэрнізацыі, два народы, якія адкрыта сімпатызуюць адзін аднаму, і дзве дзяржавы без негатыўнай гісторыі і выступаюць натуральнымі саюзнікамі па ўсіх еўразійскіх ініцыятывах. Менавіта так у Беларусі і Турцыі апісваюць цяперашні фундамент нашых адносін. Высокая дынаміка гандлю і інвестыцый, больш чым дзелавыя адносіны двух харызматычных лідараў Лукашэнкі і Эрдагана і канкрэтыка ў праектах. Менавіта гэта дазваляе глядзець на дасягнуты мільярд тавараабароту толькі як на прамежкавы поспех, а на першы візіт турэцкага прэм'ера ў Беларусь як на некалькі спознены, але відавочна не радавы і не пратакольны.
"Некалькі спознены візіт" - ацэнка самога турэцкага прэм'ера. Ролю асобы ў эканоміцы на Усходзе не перамяншаюць. Дзякуючы запрашэнню Прэзідэнта, Турцыя праз Беларусь увайшла на ёмісты рынак Еўразійскага саюза. Сумесныя вытворчасці і перапрацоўка ў нашай краіне, але з турэцкім капіталам, дапамагалі легальна прайсці скрозь сіта санкцый. Ды і ў мегапраекце новага "Шаўковага шляху" ў Беларусі і Турцыі падобныя прыярытэты. Толькі мы заціснутыя паміж заходняй і ўсходняй Еўропай, а Турцыя паміж Еўропай і Азіяй. Такая якасць эканомікі і палітыка без супярэчнасцяў дазваляюць Прэзідэнту гаварыць аб рэнесансе адносін.
Біналі Йылдырым, прэм'ер-міністр Турцыі:
"Паважаны спадар Прэзідэнт, першым чынам, хачу падзякаваць Вам за вельмі цёплы і гасцінны прыём з першых жа хвілін на беларускай зямлі. Вядома, я запазніўся з візітам у якасці прэм'ер-міністра ў вашу краіну. Карыстаючыся выпадкам, жадаю перадаць вам найлепшыя словы ад нашага Прэзідэнта Рэджэпа Таіпа Эрдагана. Ён задаволены добрымі адносінамі паміж нашымі дзяржавамі, але лічыць, што мы недастаткова выкарыстоўваем патэнцыял і маем магчымасці для развіцця супрацоўніцтва".
Цёплы прыём - вядома, сімвал і метафара. А вось літаральна беларусаў грэе турэцкае адзенне. У Стамбуле - плюс 15, у Мінску - мінус 5. Такія маразы пакуль не звыклыя для Мурата і яго сям'і, але ён верыць, што асвоіцца.
Гэта адна з соцень гісторый беларуска-турэцкага поспеху. Сямейная справа. Дызайнерскае адзенне ў Беларусь вырашылі пастаўляць пасля першага візіту тры тыдні таму. Ацанілі цікавасць да турэцкай моды і адкрытасць беларускага рынку.
У паездку Мурат запрасіў маму і брата, каб пазнаёміць з гісторыяй і культурай краіны, у якой збіраюцца весці бізнес. Прыемнае з карысным - гуляюць і падшукваюць памяшканні для будучых магазінаў.
Прамыя пастаўкі свежых калекцый добра, але Беларусь з Турцыяй ужо выйшлі на якасна іншы ўзровень бізнесу. Глыбокая кааперацыя - гэта даручэнне лідараў. Не проста прывёз і прадаў, а ўклаў у тэхналогіі, вырабіў і заняў нішу на вялікім еўразійскім рынку. Менавіта аб такіх комплексных праектах, вызначаных з беларускім калегам, Прэзідэнту далажыў Біналі Йылдырым.
Біналі Йылдырым, прэм'ер-міністр Турцыі:
"Мы правялі вельмі грунтоўную і эфектыўную сустрэчу з прэм'ер-міністрам Беларусі. Абмеркавалі ўсе пытанні ў эканоміцы, гандлі, турызме, транспарце і культуры. Нашы міністры мелі магчымасць абмеркаваць профільныя праекты падрабязна, уключаючы тыя ініцыятывы і задачы, якія вы і прэзідэнт Эрдаган паставілі перад намі падчас вашай сустрэчы ў лістападзе 2016 года".
Максімальна камфортныя ўмовы для глыбокай кааперацыі і інвестыцый на ўзроўні прэм'ераў сёння гарантавалі на беларуска-турэцкім бізнес-форуме. Гарантыі падмацавалі пагадненнямі, напрыклад, аб абароне інвестыцый, а адрасная падтрымка лепшым бізнес-планам ужо ў распрацоўцы двух урадаў.
Нашы інтарэсы супадаюць у будаўнічай і тэкстыльнай галінах, а таксама па вытворчасці аўтакампанентаў. Магчымы парытэтны абмен тэхналогіямі.
Галоўная лічба і аптымізм форуму - прырост турэцкіх інвестыцый. Да траціны штогод. А гэта лепшыя тэмпы ва Усходняй Еўропе.
Амаль 11 мільёнаў долараў зарабілі летась беларускія сельгаспрадпрыемствы. Запоўнілі дэфіцыт сметанковага масла на сусветным рынку. Плюс пайшло сухое малако. У выніку экспарт вырас у рэкордныя 100 разоў у параўнанні з 2016. Гэта яшчэ і знак якасці, бо турэцкі рынак вельмі патрабавальны і з высокай канкурэнцыяй.
Паўтара мільярда долараў уклаў у праекты мабільнай сувязі "наш" турэцкі аператар сувязі. Шмат. Але найбліжэйшыя арыенціры лічбавай эканомікі - тэхналогія 4G.
Шматлікія беларусы па традыцыі ўспрымаюць Турцыю як курортны рай і якасны тэкстыль з футрамі. Але гэта даўно не галоўнае. І афіцыйны Мінск, і афіцыйная Анкара ўжо 2 дзесяцігоддзі праводзяць комплексную мадэрнізацыю эканомікі ад будаўніцтва (дзелавая нерухомасць, дарогі, лагістычныя хабы) да хай-тэк і машынабудавання.
Адсюль цікавасць да індустрыяльнага парка "Вялікі камень", беларускага парка высокіх тэхналогій і да нашага традыцыйнага аўтапрама. Адсюль рост беларускага экспарту на 65 %. І гэта толькі база для будучага росту.
Высокае высокаму, але і ад традыцыйнай Турцыі беларусы не адмаўляюцца. Знакамітая гасціннасць і па-ўсходняму яркі смак курортаў існуюць і ў Мінску.
Традыцыйны ўсходні праснак, але з лідскай мукі. Гаспадар гаворыць, што яна самая якасная. Бюнямін Ілеры з 92-га ў Беларусі. За 25 гадоў яна стала другой роднай. Прывабліваюць бяспека і людзі. Зараз Ілеры развівае бізнес грамадскага харчавання. Асаблівая ўвага - мясу. Яго і вырошчваюць, і рыхтуюць самі па турэцкіх рэцэптах. Хочуць не толькі парадаваць беларускіх гурманаў, але і прыгатаваць халяль для сваіх. Адным з галоўных кірункаў супрацоўніцтва Беларусі і Турцыі гаспадар лічыць менавіта сельскую гаспадарку.
Буйныя сумесныя праекты нязменна пад патранатам прэзідэнтаў і прэм'ераў дзвюх краін. Яшчэ і таму ў бізнесу добры настрой і ўпэўненасць, што мільярд не мяжа. Гавораць, што праз пару гадоў паднімуць за другі кубак традыцыйнай турэцкай гарбаты.
