Беларусь і Венесуэла маюць намер значна нарасціць супрацоўніцтва. Прычым ужо ў найбліжэйшыя пару гадоў. Пра гэта Аляксандр Лукашэнка заявіў журналістам па выніках сустрэчы з прэзідэнтам Венесуэлы. У сілу розных прычын зараз эканамічныя сувязі паміж краінамі не на тым узроўні, які быў раней. Але пачынаць з нуля не прыйдзецца, бо фундамент закладзены трывалы і патэнцыял вельмі высокі. Гэты факт адзначаюць абодва бакі. Таму асноўны лейтматыў сённяшняй сустрэчы - перазагрузка адносін. Ужо ў лістападзе ў Мінску адбудзецца пасяджэнне сумеснай камісіі, на якім распрацуюць дарожную карту. А імпульсам павінны стаць праекты ў адукацыйнай і навукова-тэхнічнай сферах. З падрабязнасцямі Вольга Макей.
Цесныя, сяброўскія, стратэгічныя. Так гавораць аб адносінах паміж Мінскам і Каракасам. Пачынаючы з 2006, Беларусь і Венесуэла запускаюць рухавік гандлю на поўныя абароты. Лакаматывам росту ўзаемнай эканомікі сталі палітычныя адносіны і сяброўства беларускага лідара і венесуэльскага камандантэ Чавеса.
Працягвае гэта супрацоўніцтва цяперашні Прэзідэнт Венесуэлы Нікалас Мадура. У еўрапейскім турнэ лацінаамерыканскага палітыка Мінск - асноўны прыпынак. Калі напярэдадні ў Маскве ён быў з рабочым візітам (прымаў удзел у энергетычным саміце), у Беларусь прыляцеў з афіцыйным. Па трапе Мадура спускаецца ў цёплай шапцы, усё ж раніцай у Мінску плюс 9, гэта не 30 у Каракасе. Хоць і там сезон дажджоў.
Зрэшты, беларускія хлеб-соль Нікалас Мадура каштуе не ўпершыню. На пасадзе прэзідэнта Баліварыянскай Рэспублікі ён з 2013. Тады, літаральна праз 2 з паловай месяцы пасля перамогі на выбарах, адзін з першых замежных візітаў у якасці кіраўніка дзяржавы - у Беларусь. Сустрэча праходзіла яшчэ ў будынку на Карла Маркса. Таму ў Палацы Незалежнасці гімн Венесуэлы гучыць упершыню.
Візіт прэзідэнта Венесуэлы афіцыйны. Такому статусу заўсёды спадарожнічае ўрачыстая цырымонія ў Палацы Незалежнасці. Гімны, рота ганаровай варты - абавязковыя атрыбуты. Па шляху да Каміннай залы прэзідэнты доўга нешта абмяркоўваюць, Нікалас Мадура цікавіцца інтэр'ерамі палаца, усё ж тут упершыню. Яшчэ пры жыцці Уга Чавеса Мадуру лічылі яго правай рукой і паплечнікам. А сам камандантэ называў яго пераемнікам. Ён не раз бываў у Беларусі яшчэ на пасадзе віцэ-прэзідэнта і міністра замежных спраў, удзельнічаў у перамовах, фактычна стаяў ля вытокаў супрацоўніцтва, калі Мінск і Каракас разам пачыналі здабываць нафту, будаваць жыллё і адкрываць заводы. Вядома, мінулы год у сумеснай эканоміцы - далёка не рэкордны, паўплывала сітуацыя ў свеце. У 2017 тавараабарот ажывіўся, аднавілі пастаўкі калійных угнаенняў. Нарасціць узаемны гандаль і разварушыць сумесныя праекты - гэтая тэма сёння стала ключавой у перамовах.
Венесуэла - гэтае насельніцтва амаль 31 мільён чалавек. І багатыя нетры. Запасы нафты ў Баліварыянскай Рэспубліцы - самыя буйныя на планеце. Таму лагічна, што продаж чорнага золата - гэта 95 % экспартных прыбыткаў. Вядома, падзенне сусветных цэн тры гады таму з 100 да 24 долараў за барэль балюча ўдарыла па сыравіннай эканоміцы. На гэтым фоне абвастрыўся крызіс. Таму ў Венесуэле загаварылі пра паслянафтавую эру, па сутнасці, новую прамысловую рэвалюцыю. Каракас сёння актыўна робіць стаўку на развіццё вытворчасцяў, сельскай гаспадаркі. Словам, зразумелі: нават у багатых нетраў на зямлі павінна быць падушка бяспекі.
Дэль Пінаа Эўлахіа, Міністр нафты Венесуэлы:
"Зараз Венесуэла перажывае самы цяжкі перыяд за апошнія 70 гадоў, калі цэны на нафту ніжэйшыя за гістарычны мінімум. Таму краіна перабудоўваецца на дыверсіфікацыю. З Беларуссю мы супрацоўнічаем даўно. У нафтавай галіне ёсць сумесныя прадпрыемствы. У вашых спецыялістаў вельмі высокі ўзровень, яны выдатныя работнікі. Таму мы хочам перайсці на новы этап супрацоўніцтва, больш актыўны і шырокі. Гэта будзе яшчэ адным пацвярджэннем, што сябры пазнаюцца ў бядзе".
У Беларусі няма багатых нетраў, затое развітая прамысловасць, сельская гаспадарка, ёсць моцныя вытворчыя школы. Гэта і прываблівае Венесуэлу. Беларускія спецыялісты ўжо ўзвялі ў гэтай лацінаамерыканскай краіне тры машынабудаўнічыя заводы. Ужо сабрана амаль паўтары тысячы грузавікоў МАЗ, заключаны кантракты на пастаўку яшчэ 2 з паловай тысяч камплектаў. Выпускаюць і трактары. За пяць гадоў - амаль 3 тысячы адзінак. Ёсць сумеснае прадпрыемства і па зборцы дарожнай тэхнікі. Пакуль заводы працуюць далёка не на поўную магутнасць, зразумела, фінансавыя цяжкасці. Але Міністэрства прамысловасці прапануе аднавіць працу прадпрыемстваў за кошт паставак у Беларусь патрэбнай нашым вытворчасцям сыравіны.
Нягледзячы на эканамічную сітуацыю, сацыяльныя праграмы, пачатыя яшчэ Чавесам, сёння працягвае і Мадура. Галоўнае - гэтае будаўніцтва жылля для маламаёмных сем'яў. У гэтай дзяржпраграме ўдзельнічаюць нашы спецыялісты. Беларусы ўзвялі ў Венесуэле самы буйны ў Лацінскай Амерыцы цагельны завод. А жыхары з розных штатаў ужо атрымалі ключы ад 7 з паловай тысяч кватэр. Менш як праз месяц у новыя апартаменты заедуць жыхары Каракаса.
А яшчэ нашы спецыялісты будуюць у штаце Гуарыка аграгарадок. У свой час гэта была просьба Уга Чавеса. Узвялі пасёлак на 176 дамоў, праклалі 20 кіламетраў дарог, паставілі 400 адзінак сельгастэхнікі. Гэта і рабочыя месцы, і самастойная вытворчасць - ад вырошчвання кукурузы і соі да перапрацоўкі мяса і малака.
Пакуль прэзідэнты паўтары гадзіны размаўлялі сам-насам, у кулуарах гутарылі профільныя міністры. Дарэчы, у складзе дэлегацыі прэзідэнта яго жонка Сілія Флорэс - яна сядзе па правую руку ад венесуэльскага лідара. Усё ж займае пасаду старшыні Нацсходу. Журналістаў прывабіла і таблічка з прозвішчам Чавес. Гэта старэйшы брат знакамітага камандантэ Адан Чавес.
Сам-насам лідары Беларусі і Венесуэлы абмяркоўвалі новы этап адносін дзвюх краін. Ён стане своеасаблівай перазагрузкай. Аляксандр Лукашэнка прапануе не адкладваючы на доўгі час правесці пасяджэнні сумеснай камісіі. Марудзіць не сталі, прызначылі на лістапад. Падрыхтоўку да гэтай сустрэчы Мадура нават параўнае з запускам у космас ракеты. Такія вось маштабныя планы на развіццё супрацоўніцтва.
Галоўнае, і гэта не раз паўтаралі падчас перамоў, пачынаць з нуля не прыйдзецца. Трывалы фундамент адносін пабудаваны, зараз важна, каб у гэтага агульнага дома з'явіліся трывалыя сцены ў выглядзе рэалізаваных праектаў. Візіт у Беларусь хоць і кароткі, але чакаюць ад яго маштабных вынікаў.
Нікалас Мадура, Прэзідэнт Венесуэлы:
"Мы не ідзём ад нуля, але ідзём у новы этап. Паміж намі ўсталяваўся вялікі давер - і гэта вынік нашай працы. Поспехі ў будаўніцтве, сельскай гаспадарцы - гэта і ёсць прадукт нашых сумесных намаганняў. Я растлумачыў Прэзідэнту Беларусі, што са складанага перыяду нашай гісторыі мы выйшлі мацнейшымі. Гэта была навальніца, шторм, пасля якога мы будзем расці і аднаўляцца. І зараз настаў ключавы момант для развіцця нашых сумесных праектаў".
"Аміга", якое гучала сёння не раз, зразумелае на ўсіх мовах. І гэта не проста словы, сябры пазнаюцца ў бядзе і… ва ўчынках на палітычнай арэне. Венесуэла нязменна займае цвёрдую пазіцыю па "беларускім пытанні" ў ААН, пераканаўча выступаючы супраць прыняцця палітычна матываваных рашэнняў. Мінск не раз займаў бок Каракаса ў сувязі з увядзеннем з боку ЗША аднабаковых мер, і выступаў у падтрымку Венесуэлы, калі Вашынгтон заяўляў аб пагрозах нацбяспекі і ўводзіў санкцыі супраць Баліварыянскай Рэспублікі. Пазіцыя афіцыйнага Мінска аб неўмяшанні ва ўнутраныя справы гэтай дзяржавы - нязменная і сёння.
Вядома, у апошнія гады тэмпы рэалізацыі сумесных праектаў - не такія як былі на старце маштабнага супрацоўніцтва. Адбілася няпростая сітуацыя ў свеце. Здаецца зараз, як ніколі, усім эканамічным праектам Беларусі і Венесуэлы патрэбна падтрымка з абодвух бакоў. Галоўнае - Мінск і Каракас поўныя рашучасці рэалізаваць усе праекты.
Каб усе вызначаныя планы ажыццявіліся, Аляксандр Лукашэнка гатовы прыляцець у Венесуэлу. А арыенцірам у працы для ўсіх сфер стане дарожная карта супрацоўніцтва. Яе падрыхтуюць у найбліжэйшы час.
Мінск і Каракас у будучыню адносін глядзяць з аптымізмам - гэта адчувалася ў кулуарах і было заўважна па настроі прэзідэнтаў. Па традыцыі палітыкі абмяняліся падарункамі. Карціна з відамі Каракаса з сённяшняга дня ўпрыгожыць інтэр'еры Палаца Незалежнасці. А ў Венесуэлу адправіцца від Мірскага замка і льняны камплект. Дарэчы, такая тканіна - перспектыўны артыкул экспарту ў Лацінскую Амерыку. А вось добрай рэкламай для венесуэльскіх турыстаў стане Instagram Мадуры. Толькі за сённяшні дзень на старонцы - з дзясятак фатаграфій з Мінска.
Ужо пасля перамоў прэзідэнты прагуляліся па Палацы Незалежнасці і, як ужо стала традыцыяй, - высадзілі елку на Алеі ганаровых гасцей. Сваё дрэва на беларускай зямлі з'явілася і ў Нікаласа Мадуры.
Зрэшты, Беларусь і Венесуэлу злучаюць не толькі лічбы і дакументы. Жыхары некаторых раёнаў Мінска згадванні аб гэтай лацінаамерыканскай краіне сустракаюць кожны дзень. Напрыклад, у адной з мінскіх гімназій адкрыты клуб інтэрнацыянальнага сяброўства. А гэта - парк імя Уга Чавеса.
Ён з'явіўся тры гады назад. Зараз гэта папулярнае месца адпачынку. Тут, на чатырох гектарах, - дзіцячыя забаўкі і спартыўныя пляцоўкі.
А гэта ўжо скрыжаванне вуліц Першамайская і Захарава і сквер, названы ў гонар нацыянальнага героя Венесуэлы - Сімона Балівара. У Мінску ён з'явіўся ў 2008-м, тады ў яго адкрыцці прымаў удзел і Уга Чавес. У сваю праграму візіту гэтае месца ўключыў і Нікалас Мадура.
Сімон Балівар змяніў не толькі лёс Венесуэлы, але шмат у чым і ход сусветнай гісторыі. Пачынаючы з 1810 года, ён змагаўся за вызваленне лацінаамерыканскіх земляў ад іспанскіх асаднікаў. Нават афіцыйная назва Венесуэлы – Баліварыянская Рэспубліка - гэта даніна вялікаму барацьбіту за незалежнасць Балівару. Нарадзіўся ён у Каракасе, там яго імем названыя грамадскі цэнтр, некалькі музеяў і цэнтральная плошча. Зараз і ў Мінску ўвекавечылі памяць аб нацыянальным героі Венесуэлы - адкрылі помнік у аднайменным скверы.
Сімон Балівар змагаўся за суверэнітэт лацінаамерыканскіх земляў больш чым на стагоддзе раней, чым беларусы адстойвалі сваю незалежнасць. Плошча Перамогі ў Мінску – нездарма ўключаюць у праграмы візітаў міжнародных дэлегацый. Бо ведаць гісторыю, паважаць подзвіг і, галоўнае, - не паўтараць памылак мінулага, здаецца, найважнейшыя каштоўнасці ў сучасным свеце. На жаль, гэта разумеюць не ўсе па абодва бакі Атлантыкі, але Мінск і Каракас - ведаюць сапраўды.
