На сённяшняй вялікай нарадзе ў Кіраўніка дзяржавы ў цэнтры абмеркавання былі тэмы, важнасць якіх для нашай эканомікі і знешняй палітыкі пераацаніць цяжка. Калійны скандал - у нашай і замежнай прэсе ён абмяркоўваецца ўжо чацвёрты тыдзень; маючыя адбыцца вучэнні Захад-2013, іх задачы і мэты - пачатак ужо заўтра; падрыхтоўка да саміта кіраўнікоў дзяржаў СНД, Мінск яго прыме 25 кастрычніка.
І сёння ж Аляксандр Лукашэнка выказаў пазіцыю па самай рэзананснай апошнім часам калійнай справе. Пазіцыя прынцыповая: Аляксандр Лукашэнка ясна даў зразумець, што Беларусь - суверэнная дзяржава, і нікому не будзе дазволена выціраць аб нас ногі. Акрамя таго, калійная галіна для нашай краіны - стратэгічная. І ў гэтым пытанні Беларусь абараніла свае нацыянальныя інтарэсы.
Сваю актыўную зацікаўленасць сумесна з беларусамі расследаваць калійную афёру выказалі і расіяне - на нарадзе прысутнічаў намеснік генеральнага пракурора Расіі Аляксандр Звягінцаў. Расія пацярпела ад калійнай афёры банкрута Керымава значна больш за Беларусь. Пры ўсім гэтым калійны скандал, паводле слоў Прэзідэнта, не павінен стаць каменем спатыкнення ў беларуска-расійскіх адносінах. Мы будзем працаваць з расійскім бокам, высвятляючы ўсе акалічнасці афёры, а пры новым уласніку Уралкалія магчыма і сумесная калійная будучыня.
Усе падрабязнасці нарады - у Сяргея Гусачэнкі.
Адна з тэм нарады, прысвечанай бягучым пытанням эканомікі і знешняй палітыкі, - сітуацыя ў калійнай сферы. Галоўная думка, выказаная Прэзідэнтам, простая: нікому і ніколі не будзе дазволена выціраць ногі аб нашу краіну. Беларускага прэзідэнта абраў беларускі народ, і любыя дзеянні і рашэнні Кіраўніка дзяржавы накіраваныя толькі на адно - абарону нацыянальных інтарэсаў.
У сітуацыі з калійным канфліктам апынулася, што дзеянні беларускай улады абараняюць адначасова дзве краіны - і Беларусь, і саюзную нам Расію.
Як высвятляецца, калійныя аферысты на чале з Сулейманам Керымавым нанеслі нашаму расійскаму саюзніку яшчэ большыя страты, чым нашай краіне. Менавіта з гэтым звязана цікавасць расійскіх пракурораў і следчых да сумеснага з беларускімі праваахоўнікамі расследавання калійнай афёры.
Кіраўнік дзяржавы падкрэслівае: для Беларусі важна развіццё адносін з гістарычным саюзнікам і стратэгічным партнёрам - Расійскай Федэрацыяй. Эканомікі краін цесна ўзаемазлучаныя, тавараабарот вылічаецца дзясяткамі мільярдаў долараў, да таго ж на еўразійскай прасторы ў цеснай інтэграцыі адна з адной краіны сфарміравалі Мытны саюз і рыхтуюцца да стварэння найбуйнейшага аб'яднання ў рэгіёне - Еўразійскага эканамічнага саюза.
Вяртаючыся да перадгісторыі калійнага канфлікту, Прэзідэнт нагадаў: у 2005 беларускі бок пайшоў насустрач расійскаму партнёру, і была створаная сумесная з Уралкаліем збытавая кампанія. Тады там быў іншы ўладальнік, і разам бакам атрымалася дамагчыся ўражальных вынікаў. Абодва прадпрыемствы ў бюджэты сваіх дзяржаў прыносілі мільярды долараў.
Узнікае пытанне: навошта, здавалася б, паспяховае прадпрыемства Уралкалій кіраўніцтва наўмысна давяло да крызісу. Упаў прыбытак, каціроўкі акцый, капіталізацыя кампаніі. Для любога вытворцы - самы непрыемны сцэнарый. Аказваецца, такім чынам жулікі на чале з Керымавым спрабавалі пазбегнуць банкруцтва, прычым за кошт беларускага боку.
За падтасаванымі справаздачнымі лічбамі хаваліся вялізныя даўгі, каласальная колькасць крэдытаў у спалучэнні з буйнымі, нічым не апраўданымі выдаткамі. Фактычна Керымаў стаяў на мяжы банкруцтва. Але пры гэтым ашукваў і міжнародных інвестараў, калі даваў на лонданскай біржы лжывыя звесткі аб нібы выдатным стане спраў.
Вельмі сур'ёзнае жаданне разабрацца ў калійных афёрах Керымава ёсць і ў Расіі. Пазапраўнай дзейнасцю былых топ-менеджараў Беларускай калійнай кампаніі зацікавілася Падліковая палата. Расійскія аўдытары прапанавалі беларускім калегам выслаць ім усе матэрыялы праверкі БКК для дбайнага вывучэння. З просьбай аб супрацоўніцтве па калійнай справе да беларускіх праваахоўнікаў звярнулася і Генеральная пракуратура Расіі.
Паказальна, што, апроч прадстаўнікоў кіруючых органаў нашай краіны, на нарадзе таксама прысутнічаў і намеснік генеральнага пракурора Расіі Аляксандр Звягінцаў. Прэзідэнт даручыў перадаць расійскаму боку ўсе неабходныя, у тым ліку следчыя, матэрыялы,
Не выключыў Прэзідэнт і магчымую экстрадыцыю Уладзіслава Баумгертнера ў Расію для правядзення следчых дзеянняў пры самых цвёрдых гарантыях поўнага пакрыцця шкоды, унясення закладу і галоўнае - працягу і давядзення да канца сумеснага расследавання.
Страты эканомікам дзвюх краін нанесены значныя. Керымаў прадаваў угнаенні не праз БКК, а праз сваю фірму ў Швейцарыі. Пры гэтым налева сыходзіла вялікая частка прадукцыі, а прыбытак асядаў у афшорных структурах, так што расійскі бюджэт недаатрымаў сур'ёзную суму падатковых адлічэнняў.
На думку Прэзідэнта, пакрыццё страт - толькі частка праблемы. Трэба думаць, як дзейнічаць далей. Варыянтаў тут некалькі: альбо адносіны спыніць, альбо працягнуць працаваць разам. Беларусь гатовая да абодвух. Зрэшты, у аднаўленні дзелавых адносін ёсць некалькі відавочных плюсаў: паляпшэнне кан'юнктуры, стабілізацыя рынку і галоўнае - абавязковае павелічэнне цаны на калійны тавар. Але магчымае супрацоўніцтва будзе будавацца ўжо з іншым кіраўніцтвам Уралкалія. А значыць, і з новымі поглядамі на дзелавое партнёрства.
На думку Аляксандра Лукашэнкі, прэцэдэнт у калійнай сферы паслужыць добрым урокам як беларускаму, так і расійскаму боку. У тым сэнсе, што раскрывае метады і спосабы маштабных афёр. І прымушае ўважлівей прыгледзецца да іншых кампаній і сумесных праектаў.
Другі блок нарады прысвечаны бягучым пытанням знешняй палітыкі - наперадзе шчыльны графік міжнародных падзей. На наступным тыдні ў Сочы пройдзе саміт АДКБ, таксама пачнуцца сумесныя вучэнні Захад-2013. У кастрычніку беларуская сталіца прыме саміт кіраўнікоў дзяржаў СНД, у позве якога разгляд шэрагу сур'ёзных пытанняў у сферы бяспекі.
Сумесныя вучэнні Захад-2013 пройдуць на палігонах Расіі і Беларусі. Удзел у іх возьмуць амаль 12 000 ваенных. Пра ход падрыхтоўкі да маштабных манеўраў сёння Прэзідэнту далажыў Дзяржсакратар Савета Бяспекі Леанід Мальцаў.
Ідзе актыўная падрыхтоўка і да саміта кіраўнікоў дзяржаў СНД, а таксама пасяджэння Савета міністраў замежных спраў Садружнасці. У беларускай сталіцы прэзідэнты разгледзяць праекты дакументаў, якія ўмоўна можна падзяліць на тры блокі: пытанні супрацоўніцтва ў сферы бяспекі, у гуманітарнай галіне і арганізацыйныя пытанні.
2013-ы ў Садружнасці праходзіць пад старшынствам Беларусі. Яго завуць эфектыўным і плённым, адзначаючы актыўную пазіцыю Мінска і ўсіх ведамстваў. Пэўнае напаўненне - гэта каля 70 мерапрыемстваў па розных кірунках узаемавыгаднага супрацоўніцтва. Прадстаўнічы саміт інтэграцыйная сталіца СНД прыме ў канцы кастрычніка.
