Прычым, праблемы гучалі не так, як яны бачацца чыноўнікам, а так, як пра іх гавораць людзі, якія маюць патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоў, і дольшчыкі. Напрыклад, тэма даўгабудаў. Паводле афіцыйных звестак, толькі ў Мінску сёння каля 30 такіх аб'ектаў. Да канца года абяцаюць звесці гэтую лічбу да двух. Зрэшты, пытанне: А што чыноўнікі лічаць даўгабудам?
Вось адзін з дагавораў па будаўніцтве дома ў Фрунзенскім раёне на скрыжаванні вуліц Шаранговіча і Цімашэнкі. Па дакументах некалькі перанесеных тэрмінаў здачы, і вось яна канчатковая дата - дом здадзены ў эксплуатацыю ў студзені 2013 года. Дом стаіць пабудаваны, як і гаворыцца ў дакументах. Але вось толькі на двары ўжо чэрвень, а ў гэтых вокнах не гарыць святло, вакол беспарадак, і аддаваць людзям ключы ніхто не спяшаецца.
Аргументаў шмат, і тут ужо не толькі пытанні да будаўнікоў, але і да забудоўшчыкаў, і да ЖРЭА, ЖЭСаў. А яшчэ водаканалы, цепласеткі і шмат іншых арганізацый, без якіх уласнікі не могуць стаць паўнавартаснымі жыхарамі сваіх кватэр. Вось і атрымліваецца: дом ёсць, але жыць у яго не пускаюць. Для дольшчыкаў гэтага дома гэта як раз даўгабуд.
У аўторак Прэзідэнт паспрабаваў спусціць чыноўнікаў з вышыні іх папяровых паказчыкаў на зямлю - на ўсе тыя будаўнічыя пляцоўкі, якія сёння ёсць у нашай краіне. Як будуць паварочваць будаўнічую галіну да людзей?
Рэпартаж Сяргея Гусачэнкі.
Будучыя жыхары гэтага дома на вуліцы Валгаградскай ужо стаміліся ад абяцанняў. Імі іх кормяць амаль год. Гэтае інтэрв'ю шасцімесячнай даўнасці сёння, на шчасце, ідзе ўразрэз з актыўнай работай, якая нарэшце, пачалася на аб'екце. Раённыя ўлады гавораць: маўляў, доўгі час не хапала будаўнікоў. Зараз рабочыя рукі знайшліся, але тэрміны ўсё роўна перасунулі на канец 2013-га. Ці апошні перанос? - задаюцца пытаннем мінчане.
Праблемныя дамы ў сталіцы раскіданыя ў кожным раёне. Усяго ў Мінску даўгабудаў амаль тры дзясяткі. Усё той жа недахоп будаўнікоў, на думку гарадскіх уладаў, і ёсць асноўная прычына. Каб дабудаваць тое, што пачалі, неабходна яшчэ 4,5 тысячы чалавек. Словам, праблемы ў галіны ёсць, і каб у іх разабрацца, Прэзідэнт сабраў спецыяльную нараду. Адно з пытанняў - як раз узмацненне адказнасці забудоўшчыкаў пры долевым будаўніцтве. Адпаведны ўказ Прэзідэнт падпісаў ужо праз некалькі дзён пасля нарады.
Усяго ж за два гады ў сферы жыллёвага будаўніцтва Кіраўніком дзяржавы дадзена каля 300 даручэнняў. Аднак ключавыя пытанні пакуль не вырашаныя. Напрыклад, у чарзе тых, хто ме патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоў, па-ранейшаму сотні тысяч сем'яў. І гэта нягледзячы на тое, што ў Беларусі штогод узводзіцца ў сярэднім 5 млн квадратных метраў жылля - лепшы паказчык на душу насельніцтва сярод былога Саюза.
Не прынятыя належныя меры і па стрымліванні росту кошту квадратнага метра. На думку Прэзідэнта, яго кошт не павінен перавышаць сярэднюю зарплату па краіне. Разам з тым у насельніцтва з'явіліся ўтрыманскія настроі: жыллё, пабудаванае з дзяржпадтрымкай, сталі перапрадаваць альбо здаваць у арэнду. Лагічна, што новая канцэпцыя жыллёвай палітыкі мяняе аб'ёмы і форму яе выдзялення. Дзяржпадтрымка становіцца больш адраснай, з жорсткім кантролем за мэтавым выкарыстаннем.
Трэці вектар - нарошчванне будаўніцтва арэнднага жылля. Узводзіць яго за кошт бюджэту будуць з мінімальнай рэнтабельнасцю. Кіраўнік дзяржавы запатрабаваў надаць гэтаму кірунку агульнанацыянальны характар. Да канца пяцігодкі ў краіне павінна з'явіцца не менш за мільён арэндных квадратных метраў. Ужо падрыхтаваны адпаведны праект указа. У статус арэнднага трапіць і службовае жыллё. На думку Прэзідэнта, выдзяляць кватэры бясплатна дзяржава не павінна. Плаціць, хоць і не па рыначным кошце, за яго таксама прыйдзецца.
Жыллё, якое знаходзіцца на балансе дзяржфонду, але не ва ўласнасці грамадзян, прыйдзецца прыватызаваць. У адваротным выпадку яно атрымае статус сацыяльнага. Прыкладныя расцэнкі назваў беларускі прэм'ер. Як будуць вырашацца праблемы? Гэтае пытанне адрасаванае ў тым ліку і віцэ-прэм'еру Анатолю Калініну, які курыруе галіну.
Даклад чыноўніка Прэзідэнта не задавальняе - вельмі добрая карціна атрымліваецца на паперы. Пацвярджае гэта і кіраўнік Камітэта дзяржкантролю, гаворачы пра сур'ёзныя недапрацоўкі галіны. Па-першае, тыя самыя тэрміны будаўніцтва, зацягванне якіх з'яўляецца адной з галоўных прычын падаражэння. Па-другое, нізкі ўзровень тэхналагічнай і выканальніцкай дысцыпліны ўдзельнікаў будаўніцтва: прыпіскі, нядобрасумленнае пасрэдніцтва, няякаснае выкананне работ. Яшчэ адна праблема - злоўжыванні з боку прыватных забудоўшчыкаў і падрадчыкаў, якія ўсё часцей трапляюць у поле зроку кантралюючых органаў. Дзяржкантроль прапаноўвае ўзмацніць адміністрацыйную адказнасць.
Падагульняючы размову, Прэзідэнт падкрэслівае: нараду цяжка назваць скончанай. Восенню ў гэтай жа зале трэба будзе сабрацца зноў, пры гэтым парадак у будаўнічай галіне трэба навесці ўжо сёлета. Узвядзенне жылля ў Беларусі ў розныя гады - бадай, самая сацыяльная тэма. Для дзяржавы гэта лакаматыў эканомікі, для грамадзяніна - важная, а часам і галоўная мэта ў жыцці. Сёлета ў Беларусі плануецца ўзвесці 6,5 млн квадратных метраў жылля. Аляксандр Лукашэнка яшчэ раз нагадаў: заданне павінна быць выканана. У адваротным выпадку папытанне будзе жорсткім. Аж да таго, што профільныя кіраўнікі могуць пазбавіцца сваіх партфеляў.
