Аляксандр Лукашэнка і Ігар Дадон абмеркавалі перспектывы двухбаковага партнёрства

18 апреля 2018

Сёння пачаўся афіцыйны візіт Кіраўніка беларускай дзяржавы ў Малдову. Борт нумар 1 прызямліўся ў аэрапорце Кішынёва пасля апоўдня, адкуль Прэзідэнт накіраваўся ў рэзідэнцыю малдаўскага калегі Ігара Дадона. Пасля цёплай сустрэчы - грунтоўны дыялог. У фармаце сам-насам, а затым у пашыраным складзе прэзідэнты абмеркавалі развіццё двухбаковага партнёрства. Да перамоў падключыўся і бізнес. У Кішынёве праходзіць форум дзелавога і міжрэгіянальнага супрацоўніцтва. Цесныя адносіны рэгулярна падмацоўваюцца сустрэчамі на вышэйшым узроўні. Гэта ўжо 4 афіцыйны візіт Аляксандра Лукашэнкі ў Малдову. Летам 2017 Беларусь наведаў і Ігар Дадон. У палітычнай плоскасці рознагалоссяў няма. Акцэнт - на эканамічны складальнік. Інтарэсы ўзаемныя. Краіны маюць намер актыўна нарошчваць гандаль. Як арыенцір - лічба 400 мільёнаў долараў. Стаўку робяць і на стварэнне сумесных прадпрыемстваў. Праца ў гэтым кірунку вядзецца актыўна. У Малдове наладжана зборка беларускіх трактароў і тралейбусаў. Зараз у планах - абнавіць ліфты і аўтобусны парк. Тут разлічваюць на кааперацыю з нашымі вытворцамі. Пашыраць узаемадзеянне плануюць у шматлікіх сферах, у тым ліку і ў сельскай гаспадарцы. Якія новыя праекты з'явяцца ў дзвюх краін?

Вынікі перагаворнага дня з Кішынёва - у Вольгі Макей. Усяго тысяча кіламетраў на поўдзень ад Мінска і трапляеш у сапраўдную вясну. Сталіца Малдовы сустракае тэмпературай за 20 і нязвыклай для беларуса ў гэтую пару зелянінай.

Хто быў у Кішынёве, скажа, гэта горад, які захаваў савецкую аўтэнтычнасць. Дзе яшчэ сустрэнеш, напрыклад, такія стэнды са свежымі газетамі?! А тут гэты рарытэт - традыцыя. Зрэшты, і партнёрам па некалі вялікай краіне тут заўсёды рады.

Пра візіт у Кішынёў беларускага лідара многія, вядома, ведаюць. Будучую сустрэчу яшчэ тыдзень таму прэзідэнт Малдовы праанансаваў у сваіх сацсетках, навіна тут жа растыражавалі мясцовыя СМІ. Нядзіўна, бо Аляксандр Лукашэнка ў Малдове - адзін з самых папулярных замежных палітыкаў. Кішынёў робіць вялікія стаўкі на развіццё адносін з Мінскам.

Гэта пацвярджаюць і шматлікія сустрэчы на вышэйшым узроўні. Толькі за мінулы год Аляксандр Лукашэнка і Ігар Дадон бачыліся чатыры разы, у тым ліку і на самітах.

Зрэшты, малдаўскі лідар не ўтойвае, што імкнецца зрабіць сваю краіну падобнай на Беларусь.

Ігар Дадон, Прэзідэнт Малдовы: "Я хачу, каб Малдова была як Беларусь. Патрэбен моцны лідар, патрэбна жорсткая вертыкаль улады, трэба навесці парадак у эканоміцы, трэба вярнуць тое, што было добрым пры Савецкім Саюзе. Гэта тое, што вы змаглі захаваць, а ў нас усё разбурылі".

Аднаўленне сувязяў з еўразійскімі партнёрамі - аснова палітыкі Ігара Дадона. Гэта было прапісана ў яго перадвыбарнай праграме, за якую і прагаласавала большасць.

Год таму на саміце ў Бішкеку кіраўнікі пяці дзяржаў ЕАЭС дамовіліся даць Кішынёву статус назіральніка ў інтэграцыі, малдаўскае грамадства сустрэла гэтую навіну пазітыўна. Нягледзячы на падпісанае пагадненне аб асацыяцыі з ЕС, вынікі апошняга даследавання ў рэспубліцы паказваюць, што большая частка малдаван усё ж хацела б накіраваць знешнепалітычны вектар сваёй краіны ў бок ЕАЭС. Але нягледзячы на тое, што грамадства тут падзялілася на еўраскептыкаў і еўрааптымістаў, тыя і іншыя ўсё ж рэалісты ў пытанні карысці супрацоўніцтва з Беларуссю.

Да візіту беларускай дэлегацыі ў Малдове рыхтаваліся палітыкі і бізнесмены. За два шчыльныя перагаворныя дні трэба абмеркаваць кожны нюанс супрацоўніцтва. Галоўная задача - нарасціць аб'ёмы гандлю, таму нядзіўна, што адразу ля трапа Аляксандра Лукашэнку сустракае міністр эканомікі Малдовы.

Тым часам ля рэзідэнцыі прэзідэнта Малдовы - дзясяткі журналістаў. Да візіту Аляксандра Лукашэнкі тут павышаны інтарэс рэпарцёраў.

У рэзідэнцыі прэзідэнта Малдовы выстраілася і элітнае падраздзяленне нацыянальнай арміі. Рота ганаровай варты - нязменная традыцыя сустрэчы найважнейшых гасцей.

Папярэдні раз палітыкі сустракаліся ў ліпені, у фестывальным Віцебску. Тады Ігар Дадон упершыню наведаў Беларусь, пабываў на прамысловых і сельскагаспадарчых аб'ектах. Той візіт ён апісаў так: Беларусь перавысіла ўсе мае чаканні.

Сёння прэзідэнт Малдовы пацвердзіць: афіцыйны Мінск для Кішынёва не толькі партнёр, але і сябар.

Беларусь стабільна ўваходзіць у дзясятку пастаўшчыкоў тавараў у Малдову. За мінулы год тавараабарот - 220 мільёнаў долараў. Але патэнцыял ёсць, у 2014 было ўдвая больш. Зараз на малдаўскім рынку працуюць больш за 60 прадстаўніцтваў беларускіх кампаній. У тым ліку і тры зборачныя вытворчасці.

Доўгі час у Малдове востра стаяла пытанне з грамадскім транспартам. Па горадзе курсіравалі машыны, якім далёка за 20, парк быў зношаны на 85 %. Але зараз на кішынёўскіх дарогах прыкметна супрацоўніцтва з Беларуссю. Аснова грамадскага транспарту тут - нашы тралейбусы. Іх спачатку закуплялі, а з 2012 года сумленна збіраюць у Малдове.

Вытворчасць тралейбусаў мясцовая мэрыя лічыць лепшым праектам. Сумесная зборка дазваляе вырашыць праблемнае транспартнае пытанне. Такія машыны больш экалагічныя, ды і ў перспектыве плануюць пазбавіць цэнтр горада ад шматлікіх мікрааўтобусаў і маршрутак. Зараз у Кішынёве - 216 тралейбусаў, палову купілі ў Белкамунмаша, палову сабралі самі. Нядаўна адкрылі адзін маршрут для тралейбусаў на аўтаномным ходзе, на такую тэхніку ў перспектыве - вялікая стаўка, таму разлічваюць і на беларускія электробусы.

Наступны крок - стварэнне сумесна з МАЗам вытворчасці аўтобусаў. Яго плануюць адкрыць на базе гарадскога аўтапарка, якому не хапае каля трохсот такіх пасажырскіх машын. Але калі праблему аўтаперавозак з дапамогай беларускіх партнёраў атрымаецца закрыць, на паверхні - яшчэ адна.

Якасць дарог. Па гэтым паказчыку Малдова ледзь не на апошнім месцы ў свеце. Зараз рэалізуюць маштабную праграму па мадэрнізацыі, Мінск і тут гатовы падставіць плячо.

Стратэгічная для Малдовы галіна - сельская гаспадарка. І ў гэтай сферы аграрыям дапамагаюць Беларусы. У рэспубліцы працуюць два прадпрыемствы па зборцы тэхнікі для АПК. З 2001 года сумесна выпускаюць трактары для вінаграднікаў, два гады назад у кааперацыі з Бабруйскім заводам адкрылі вытворчасць і ў Гагаузіі. Дырэктар, Іван Недаў дзеліцца: фермерам такая тэхніка спадабалася. Камфорт, манеўранасць, шматзадачнасць… І хоць на малдаўскім рынку можна набыць машыны любога вытворцы - ад еўрапейскіх да японскіх - мясцовым аграрыям усё ж бліжэй брэнд "Беларус".