Свайго роду пункт адліку для прынцыпова новай працы аграсектара. Гэтаму дакументу папярэднічалі і дзве прадметныя гутаркі з удзелам Кіраўніка дзяржавы. Сёння на Віцебшчыне створаныя 7 аграпрамысловых аб'яднанняў. У іх увайшлі больш як 100 гаспадарак. Гэта сыравінныя зоны, якія вырошчваюць прадукцыю для прадпрыемстваў-перапрацоўшчыкаў. Гэты пілотны праект паўночнага рэгіёна ў перспектыве павінен стаць узорам і для іншых абласцей. Прычым гэта датычыцца не толькі АПК-сектара, але і ўмоў жыцця людзей, для каго праца на сяле - прызначэнне! Падрабязнасці ў Ілоны Красуцкай.
Чаму Прэзідэнт ізноў прыехаў у Віцебск
Журналісты заўважылі карту на стале ў прэзідэнцкім кабінеце і засвяцілі яшчэ напярэдадні маршрут Аляксандра Лукашэнкі. Так, магчыма, з боку для кагосьці выглядаў анонс гэтай прэзідэнцкай камандзіроўкі. Аднак справа не толькі ў рэпарцёрскім жаданні артыкула інсайдарамі. У паездкі на поўнач краіны вялікая перадгісторыя.
Чатыры гады таму Віцебская вобласць вырашылася на аграрны эксперымент. У рэгіёне з'явіліся першыя аграхолдынгі. Пачынаць заўсёды няпроста. Плюс паўночны рэгіён - зона рызыкоўнага земляробства. Праблем хапала.
У канцы мінулага года Прэзідэнт прыязджае ў Віцебск. Паказчыкі не радавалі: слабая матэрыяльна-тэхнічная база, адток кадраў, высокая закрэдытаванасць. Урад і мясцовая ўлада прапаноўвалі свае варыянты рашэння цэлага комплексу сістэмных праблем. Журналісты дагэтуль цытуюць тую эмацыйную гутарку даўжынёю ў 4 гадзіны, дзе не абышлося без спрэчак і палемікі. Аляксандр Лукашэнка тады выказаўся прынцыпова: якія б ператварэнні ні вызначаліся, галоўнае - захаваць сяло і ўлічваць інтарэсы людзей.
Умовы для новага ўзроўню АПК-сектара
Потым ізноў, ужо ў пачатку гэтага года, Віцебскай вобласці прысвячаюць яшчэ адну нараду. Галоўнае пытанне - даўгі. Менавіта яны цягнулі ўніз усю АПК-сферу. Прэзідэнт тады выразна даў зразумець: ніякіх спісанняў не будзе. Затое будуць умовы для таго, каб можна было зарабіць рэальныя грошы і выйсці на больш высокі ўзровень. Усе сілы рэкамендавана кінуць на сапраўды прыбытковы мяса-малочны сектар.
70-ы прэзідэнцкі ўказ для АПК Віцебскай вобласці
І вось яшчэ праз месяц выходзіць 70-ы прэзідэнцкі ўказ - усё для таго ж аграрнага сектара паўночнага рэгіёна. Вырашана стварыць ужо сем аграпрамысловых аб'яднанняў, па сутнасці, тыя ж інтэграцыйныя структуры. На чале - прадпрыемства-перапрацоўшчык сельгаспрадукцыі, а пад крылом - з два дзясяткі вытворцаў збожжа, малака, мяса, якія пакуль у аўтсайдарах. Дакумент даў ім магчымасць стаць на ногі, прадпрыемствы атрымалі адтэрміноўку выплаты па даўгах.
І так было зразумела: указ не стане фінальным пунктам у гэтай дыскусіі. А як жа кантроль? З моманту падпісання дакумента прайшло 2,5 месяца. Не шмат, але пэўныя вынікі ёсць. Чарговая паездка на поўнач яшчэ і падстава ў цэлым даведацца, як ідуць справы ў вобласці. Для Аляксандра Лукашэнкі змены відавочныя.
Новая гутарка аб эфектыўнасці АПК Віцебскага рэгіёна
Прэзідэнцкі маршрут змянялі некалькі разоў напярэдадні гэтай камандзіроўкі. Губернатар, вядома, жадаў паказаць лепшыя сельгасаб'екты, фермы. Але Кіраўніка дзяржавы цікавіла, як працуюць пакуль не зусім моцныя звёны ў інтэграцыйным ланцужку. У выніку Прэзідэнт паглядзіць пару ферм прадпрыемства "Рудакова", якое працуе пад крылом ААТ "Малако". Гэта найбуйнейшы вытворца, дзе перапрацоўваецца каля 20% малака Віцебскай вобласці. Апошнія гады вытворчыя магутнасці прадпрыемства выкарыстоўваліся ў лепшым выпадку напалову. Не хапала сыравіны. Гэта было хранічнай праблемай для ўсіх перапрацоўшчыкаў поўначы краіны. Зараз справы лепшыя. Мясцовыя кіраўнікі імкнуліся распавесці Прэзідэнту не толькі аб глабальных падыходах, але і аб усіх нюансах арганізацыі працэсу на фермах. Было прыкметна: яны самі ганарацца праробленай працай.
Вось на гэтай ферме з характэрнай назвай Мішуткі пастаялкі і іх умовы - хоць для рэкламнага роліка здымай. А ў пачатку двухтысячных карцінка тут была зусім непрывабная: будынкі, збудаваныя ў 78 годзе, прыйшлі ў заняпад. Тут нават не было грошай, каб іх знесці. А калі справы пайшлі ў гару, гэтаму факту ў выніку нават былі вельмі радыя. Прадпрыемства ўклалася ў абнаўленне. У выніку створаныя добрыя ўмовы для ўтрымання маладняка і атрымання тэхналагічных прыбаўленняў.
А так выглядае яшчэ адзін сучасны малочна-таварны комплекс прадпрыемства. Робаты шмат у чым замянілі чалавека, вядзецца штохвілінны кантроль за кожнай каровай. Праўда, сярод працаўнікоў МТК даярак не знайсці. Замест іх - мехатронікі. Дарэчы, іх збіралі ў Гродзенскай вобласці. Прэзідэнт зверне ўвагу - добры прыклад для іншых фермаў!
Прывесці краіну ў парадак
Дарэчы, вось такім зверху ўбачыў рэгіён Прэзідэнт, падлятаючы да Віцебшчыны. Вядома, віды зачароўваюць. Усё квітнее, вакол парадак - адразу відаць, у гэтай зямлі ёсць гаспадар!
У гэтай камандзіроўцы Кіраўніка дзяржавы суправаджаў і кіраўнік ніжняй палаты парламента. Уладзімір Андрэйчанка добра ведае паўночны рэгіён. Сам адсюль родам, ды і ў сярэдзіне дзевяностых - пачатку нулявых быў тут губернатарам, так ужо павялося, дагэтуль курыруе пытанні рэгіёна. Каму, як не яму, меркаваць аб усіх зменах.
Бонусы для маладых спецыялістаў
А вось зараз яшчэ адзін АПК-эксперымент для рэгіёна - інтэграцыйныя структуры - абяцае кардынальна змяніць умовы жыцця, працы і нават адукацыі ў тым ліку маладых кадраў. Гэта магчымасць службы ў арміі ў рэзерве, дадатковыя стыпендыі ад будучага працадаўцы студэнтам-мэтавікам, будаўніцтва жылля. Пагадзіцеся, добрыя бонусы на старце для маладых спецыялістаў, у рэгіёне для іх ужо будуюць 50 дамоў.
Чарговая размова аб будучыні Віцебскай вобласці - добрая магчымасць для Кіраўніка дзяржавы на справе праверыць эфектыўнасць прынятых рашэнняў. Дарэчы, кіраўнікоў усіх сямі аграхолдынгаў сёння запрасілі на нараду. Сказаць ёсць што: не толькі тое, што атрымалася на старце, але і пакуль не.
Праца інтэграцыйнай структуры - гэта па сутнасці "гаспадарскі кулак", у якім трымаецца ўвесь ланцужок - ад поля да прылаўка. Вырашаюцца фінансавыя пытанні. Для многіх стратных гаспадарак інтэграцыйныя структуры - гэта сапраўдны выратавальны круг! Такі вопыт Віцебскай вобласці будзе дарэчы і іншым рэгіёнам!
Пілотны АПК-праект як узор для іншых рэгіёнаў
Такая размова - гэта яшчэ магчымасць прайсціся па ўсіх важных пытаннях агарнай сферы краіны - ад пасяўной кампаніі, якая завяршаецца, да пытанняў экспарту харчавання. Галоўнае не пралічыцца ў цане.
Інтуіцыя і шматгадовы вопыт падказвае, што сёлета акрамя малочнай і мясной прадукцыі, на ўра будзе ісці бульба - яе варта пасеяць больш! Зрэшты, і ў цэлым попыт на якасныя прадукты будзе толькі расці!
АПК - гэта пастаянныя ўкладанні: людскія - праца аграрыяў, матэрыяльныя. Працэс перманентны: пасяўная - трэба купляць запчасткі, насенне і мінеральныя ўдабрэнні, потым уборачная - заўсёды трэба паліва, не толькі на ходзе, але і дадатковая тэхніка. Добра, што зараз у слабых прадпрыемстваў ёсць рулявы - галаўное прадпрыемства. А як бы ўсе гэтыя пытанні вырашылі гаспадаркі, у якіх фінансавае становішча ў мінусе? Так, створаны ўсе ўмовы, але нават ідэальны ланцужок можа разбурыцца з-за адсутнасці тэхналогіі, слабых кадраў.
Вось так і атрымліваецца, што пілотны АПК-праект паўночнага рэгіёна не проста вырашыў фінансавыя праблемы слабых прадпрыемстваў, дазволіў разблытаць цэлы шэраг праблем у галіне. Вядома, быць рулявымі няпроста і спачатку вельмі затратна, але аддача ёсць. Спецыялісты не разбягаюцца, убачыўшы перспектывы. Ёсць і сыравіна, расце асартымент. Адсталыя падцягваюцца за моцнымі. Новы ўзровень вытворчасці, рабочыя месцы і іншая якасць жыцця людзей, якія сталі часткай гэтага вялізнага праекта. Вось ужо, сапраўды, зараз галоўнае - адпавядаць усім гэтым створаным умовам.
