Саміт, пасля якога свет не будзе ранейшым. Міжнародная супольнасць працягвае разбіраць на цытаты выступленні лідараў Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва. З высокіх трыбун прагучалі і беларускія ініцыятывы. Кіраўнік дзяржавы прапанаваў стварыць IT-экасістэму Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва - такі кібершчыт ад хакераў і іншых выклікаў часу. Зрэшты, пачулі наш голас і ў сферы бяспекі. Таксама Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка правёў некалькі двухбаковых сустрэч. Усё гэта не проста візіты ветлівасці - сур'ёзная інвестыцыя ў будучыню. З тым жа Кітаем партфель пагадненняў пацяжэў на паўтара мільярда долараў. Аднак саміт мае перш за ўсё міжнароднае значэнне - так лідары "шанхайскай васьмёркі" ў СМІ ўсё часцей засланяюць кіраўнікоў расколатай заходняй "сямёркі". Як далей будзе развівацца шанхайскі праект - у матэрыяле Аляксея Волкава.
Калі ты ненавідзіш, значыць цябе перамаглі. Вечная мудрасць кітайскага філосафа Канфуцыя найлепш апісвае саму сутнасць Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва. Гэта не ваенны і не палітычны блок, асноўная мэта - стварэнне. Таму і саміт ШАС на беразе Жоўтага мора ў зялёным Цындаа - скарбніца рашэнняў, дакументаў і пагадненняў. А навіны аб іх прыняцці гэтымі днямі па ўсім свеце разляталіся, здаецца, хутчэй, чым палітыкі паспявалі паставіць подпіс.
Эфект ад прынятых рашэнняў доўгатэрміновы. І шматлікія палітолагі свету зараз пільна вывучаюць кожны радок выніковай дэкларацыі, дзе адзначаны тры глабальныя праблемы: тэрарызм, сепаратызм і экстрэмізм.
Юрый Шаўцоў, палітолаг: "Кітай упершыню за шмат дзесяцігоддзяў выступіў з палажэннем, якое нагадвае дактрыну фарміравання нейкай супольнасці краін, арыентаваных на яго… Супольнасць аднаго лёсу. Доўгі час Кітай ухіляўся ад фармулявання такога роду, ён канцэнтраваўся на эканамічных інтарэсах. Больш за тое, у 2009 годзе Кітай адмовіўся нават стварыць групу G2 са Злучанымі Штатамі Амерыкі. Вось тут прыйшоў час, Кітай прапануе сваю дактрыну. Гэта значыць, што Кітай пачынае не сказаць што рэвалюцыйны, але вельмі важны паварот у сваёй палітыцы. Ён пераходзіць не проста да гандлю з іншымі краінамі, а да фарміравання вялікай эканамічнай і іншай зоны, прасторы блізкіх сабе краін".
І пакуль на тым баку зямнога шара амерыканскі прэзідэнт і "шасцёрка" ўзводзілі для СГА непранікальную сцяну з металу і алюмінію, ідэя саміту ў Цындаа процілеглая - адкрытыя межы для гандлю. Бо менавіта зялёны горад - пункт, з якога стартуе новы Шаўковы шлях, а Беларуска-кітайскі парк "Вялікі камень" - еўрапейскае ядро праекта. Паднябесная гэта ведае, таму да Беларусі і Прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі самае цёплае, сяброўскае стаўленне.
Аляксей Бяляеў, палітолаг: "Тое, што Беларусь атрымала ў рамках ШАС, гэта, з аднаго боку, і прызнанне заслуг нашай дзяржавы, гэта магчымасць для Беларусі больш цесна інтэгравацца і аб'ядноўваць свае намаганні з буйнымі краінамі, гульцамі, якія, безумоўна, будуць на найбліжэйшыя дзясяткі гадоў вызначаць сусветныя трэнды эканомікі, палітычнага развіцця. Вядома, для Беларусі гэта вельмі важна, гэта павышае не проста яе статус, а гэта дае рэальныя новыя магчымасці для развіцця і ў плане эканамічным, і ў плане палітычным".
Перспектыва такога супрацоўніцтва вялізная. Беларуская надзейнасць і ўсходні прагматызм Кітая - вельмі магутны сплаў. І вынік ужо ў найбліжэйшы час сябе пакажа мінімум на паўтара мільярда долараў. Варта ўлічваць і выгады, якія так проста не палічыш. Напрыклад, 30-дзённы бязвізавы рэжым - патэнцыяльна гэта дзясяткі мільёнаў долараў і патокі турыстаў.
Вядомы факт - грошы любяць цішыню і бяспеку. Таму як раз бяспека - асноўны пасыл двух дзясяткаў дэлегацый. Сябраваць не супраць, а за - вось інструмент міжнароднага спакою, які прапануе Паднябесная як старшыня. Аб тым, што трэба нарошчваць кантракты, а не ўзбраенні, неаднаразова гаварыў і Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка. Зараз гэтыя галасы загучалі ва ўнісон, а значыць яшчэ больш гучна.
Не менш важная дэталь саміту - два новыя ўдзельнікі аб'яднання. Індыя і Пакістан - краіны з няпростай гісторыяй, усё ж атрымалася сесці за адзін стол. Аднак кітайская мудрасць гаворыць: усюды павінен быць баланс - інь і янь. І Трамп разладу гэта пацвярджае - само існаванне "Вялікай сямёркі" пасля сустрэчы ў Канадзе ў выхадныя пад пытаннем. У той час як шанхайскі фармат чакае сур'ёзны скачок. Адна з ключавых ініцыятыў - за Беларуссю.
Апроч агульных пасяджэнняў вялікі зачын на будучыню - сустрэчы Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі з лідарамі Манголіі і Ірана. З Тэгеранам Мінск даўно ў моцных гандлёвых адносінах, таму тут працуе прынцып пашырэння фінансавых патокаў і тавараў.
Пальму старшынства ў Кітая перахапіў Кыргызстан. Але саміт у зялёным горадзе стаў яшчэ і зялёным святлом - свет змяняецца, а з ім і правілы гульні. Кітайскі дракон сапраўды прачнуўся і абудзіў цэлы кантынент сігналам - давайце займацца эканомікай, а не вайной.
