Беларускі парламент сёння пачаў разглядаць галоўны дакумент для ўсіх журналістаў - закон аб СМІ. Сёння ён прайшоў першае чытанне. Прапановы датычацца галоўным чынам будучай працы інтэрнэт-рэсурсаў. А таксама каментатараў, якія пакідаюць свае заўвагі ў глабальнай Сетцы. Зараз усім, хто інфармуе праз Інтэрнэт, прапанаваная добраахвотная рэгістрацыя. Такім чынам журналіст атрымае роўны статус з іншымі СМІ і тым самым будзе несці адказнасць за сапраўднасць звестак. Якія яшчэ навацыі прапаноўваюць узаконіць дэпутаты? Аб адзіных для ўсіх нюансах працы - Вольга Анішчанка.
Сярод дзясятка законапраектаў, якія сёння абаранялі ў Авальнай зале, цікавасць прэсы заканамерна падтрымаў Мінінфарм. Распрацоўшчык рэзананснага закону аб СМІ прапанаваў адзіныя правілы ігры для ўсіх, хто знаходзіцца па той бок камеры, мікрафона або манітора. Інфармацыя наўзамен на адказнасць! Зараз падыход будзе агульным і для тых, хто робіць навіны (будзь тое газета, тэлеканал або інтэрнэт-рэсурс), і нават для тых, хто не супраць падзяліцца сваім меркаваннем на сеткавых форумах.
Упершыню правілы пішуць для тых, хто інфармуе праз глабальную Сетку. Інтэрнэт-рэсурсы дэ-факта даўно ў статусе СМІ, але ў выпадку форс-мажору адказаць за відавочную вутку амаль немагчымая. Але неўзабаве ўсім аўтарам слова друкаванага і экраннага, і сеткавага прапануюць працаваць у адзіным прававым полі. І гэта ключавая пазіцыя распрацоўшчыкаў.
Адзінае для ўсіх прававое поле - фактычна адказнасць за сапраўднасць звестак. Каб сайты не напаўняліся чуткамі і фейкамі. Бо Байнэт памятае не толькі небыліцы, але і трагічную дэзінфармацыю, калі кожнае з'едлівае, але пустое слова адклікалася болем - без перабольшання - у кожнага чытача.
Андрэй Крывашэеў, сакратар Беларускага саюза журналістаў, палітычны аглядальнік Белтэлерадыёкампаніі: "Самы яркі прыклад - гэта тыя фейкі, якія звязаныя з тэрактам у Мінскім метро, калі ў Інтэрнэце з'явілася вялікая колькасць навін. Пры гэтым большасць навін зыходзілі з некалькіх крыніц. Аб тым, што трагедыі адбыліся адразу ў некалькіх месцах горада Мінска. І маецца мноства ахвяраў. На жаль, гэта бяда сучаснага інфармацыйнага грамадства. Агульнавядома, што фейкі распаўсюджваюцца, і іх хуткасць распаўсюджвання прыкладна ў 6 разоў вышэйшая. Гэта статыстыка".
Усім сеткавым СМІ прапанавана прайсці рэгістрацыю ў Мінінфарме. З адной абмоўкай: на добраахвотных пачатках! Тым, хто вырашыцца, абяцаюць падняць статус журналістаў да прафесіяналаў мас-медыя. А што, калі не? І ў чым партал без рэгістрацыі ўшчэміць інтарэсы сваіх супрацоўнікаў? Дэпутаты падрабязнасцяў не паведамляюць. Маўляў, прапаноў і заўваг не злічыць. Да другога чытання выразнасці будзе больш.
Перавагі зарэгістраваных Мінінфарм тлумачыць з высокай трыбуны. Калі сеткавае выданне парушыла закон, доступ да яго абмяжуюць не адразу. Папярэдзяць двойчы або нават больш. Калі рэгістрацыі няма - толькі аднойчы. Дэпутаты ўдакладняюць: чаму б не вярнуць судовае рашэнне? Бо закон не патрабуе пастановы суда, каб заблакіраваць сайт-парушальнік. Міністр заяўляе: справа ў часе. Спрашчэнне надасць блакіроўцы зусім іншыя хуткасці.
Зрэшты, закон не толькі для пішучых журналістаў. Але і для актыўных каментатараў. Інтэрнэт-рэсурсы абавяжуць ідэнтыфікаваць кожнага, хто пакідае свае водгукі на форумах або сацсетках. Як абарона для ўладальнікаў выданняў ад паклёпу або парушэнняў закону. Ці гатова рашэнне - сёння таксама спытаюць дэпутаты.
Зрэшты, гэта толькі адно з магчымых рашэнняў. Прапаноў дапрацаваць закон нямала. А гэта значыць, што хуткага прыняцця дакумента чакаць не варта, не ўтойваюць дэпутаты. Бо пакуль папраўкі не даюць простых адказаў на ўсе пытанні. Да прыкладу, як давесці долю нацыянальнага кантэнту на тэлеэкранах да 30% і пры гэтым не парушыць фінансавы баланс рэдакцый, асабліва ў рэгіёнах? Ці - калі сайт трапіў у чорны спіс, як абскардзіць рашэнне? Дэпутаты заклікаюць не спяшацца. Усе заўвагі дбайна ўзважаць, каб да канца года атрымаць закон, які працуе, для ўсіх удзельнікаў медыяпрасторы.
