Ключавое пытанне саміта - дагавор аб Еўразійскім эканамічным саюзе

29 апреля 2014
І ўжо зараз эксперты гавораць пра першыя вынікі пасяджэння Вышэйшага Еўразійскага эканамічнага савета на ўзроўні кіраўнікоў дзяржаў. Яго ўжо завуць адным з самых насычаных па позве і ключавым у развіцці інтэграцыі Еўразійскай тройкі. Перамовы прайшлі ў вузкім і ў пашыраным складах, а да таго прэзідэнты каля 2 гадзін гутарылі тэт-а-тэт. Ключавое пытанне - дагавор аб Еўразійскім эканамічным саюзе, яго падрыхтоўка выходзіць на фінішную прамую. Тым не менш, як адзначыў сёння беларускі лідар, сфарміравалася кола пытанняў, адносна якога меркаванні бакоў разыходзяцца.

З падрабязнасцямі - Святлана Канапацкая.

Пасяджэнне Вышэйшага Еўразійскага эканамічнага савета на ўзроўні кіраўнікоў дзяржаў у Мінску чакалі з вялікай цікавасцю. Напярэдадні эксперты былі неадназначныя ў сваіх прагнозах. Асноўныя дыскусіі - вакол праекта дагавора аб Еўразійскім эканамічным саюзе. Дакумент аб'ёмны, апошнія месяцы над ім актыўна працавалі эксперты, спрабуючы прыйсці да адной роўніцы. Разам з тым расставіць усе кропкі над і трэба менавіта прэзідэнтам.

Аляксандр Лукашэнка і Нурсултан Назарбаеў сустракалі свайго калегу Уладзіміра Пуціна ля ўваходу ў Палац Незалежнасці. Сёння лідарам дзяржаў тройкі мелася ацаніць выкананне хатняга задання, над якім працаваў кожны бок у асобнасці і ўсе разам, - стварэнне праекта дагавора аб Еўразійскім саюзе. Гэта базавы дакумент, які вызначыць правілы, паводле якіх будзе працаваць саюз. Наўрад ці трэба гаварыць пра значэнне кожнай літары, якая будзе прапісаная ў гэтым дакуменце.


Нараджаецца ён у няпростых умовах. Расія настойвае на неабходнасці падпісваць праект дагавора, калі так да канца і не ўзгаднілі ўсе спрэчныя пытанні. Казахстан у першую чаргу імкнецца ўступіць у Сусветную гандлёвую арганізацыю (СГА). А тут яшчэ суседка Украіна на парозе грамадзянскай вайны. Словам, не да сантыментаў і фармальнасцяў. Магчыма, менавіта з гэтай прычыны кіраўнікі дзяржаў адразу ж унеслі карэктывы ў фармат мерапрыемства і спачатку гутарылі тэт-а-тэт. Прэса і члены дэлегацый стамляліся ў чаканні, рабілі прагнозы. На цырымонію фатаграфавання прэзідэнты выйшлі праз амаль 2 гадзіны пасля сустрэчы.

На хвіліну адцягнуліся кіраўнікі дзяржаў ад спраў і паглядзелі знакаміты слуцкі пояс, які быў выстаўлены тут у зале. У пачатку пытанні позвы дня прэзідэнты абмеркавалі ў вузкім складзе. Пасяджэнне праходзіла пад старшынствам Аляксандра Лукашэнкі. Прэзідэнт папрасіў калегаў выказаць сваё меркаванне наконт пытання, якое абмяркоўваецца, і выразна пазначыў пазіцыю беларускага боку.

Дакумент на 600 старонак. Так, ёсць некаторыя пытанні, якія не цалкам дапрацаваныя, але трэба дадаткова над імі папрацаваць і знайсці рэчы, якія будуць прымальныя.


Працягнулі абмеркаванне ў пашыраным фармаце. Да кіраўнікоў дзяржаў далучыліся члены дэлегацый. Віктар Хрысценка як старшыня Калегіі Еўразійскай эканамічнай камісіі паведаміў аб праведзенай працы. Як і чакалася, гэтая частка саміта прайшла дынамічна. Пасля пасяджэння кіраўнікі дзяржаў пагутарылі з прэсай. І спачатку адказалі на галоўнае пытанне - пра што дамовіліся падчас абмеркаванняў.

Галоўная ўмова, на якой настойвае беларускі бок, - гэта здыманне ўсякіх абмежаванняў на шляху руху тавараў, паслуг, капіталу і рабочай сілы. Яшчэ адна прынцыповая пазіцыя: усе правілы будуць прапісаныя выразна і менавіта зараз. Дапісваць і змяняць нешта пасля было б нелагічна.

Яшчэ адна тэма - пашырэнне меж Еўразійскага саюза. Сёння ў Мінску абмяркоўвалі дарожную карту для Арменіі. Еўразійскі эканамічны саюз можа стаць важкай сілай. Стварэнне гэтай міжнароднай арганізацыі значна ўзмацняе ўплыў краін тройкі ў сусветнай супольнасці, якая будзе змушана лічыцца з гэтым новым інтэграцыйным аб'яднаннем.

Сітуацыя ва Украіне - яшчэ адна важная тэма, якую не маглі абысці на мінскім саміце. Краіна-суседка на грані грамадзянскай вайны, і гэты факт патрабуе ўзгодненых дзеянняў.

Наступны раз Мытная тройка збярэцца ўжо ў Астане ў канцы мая. Там плануюць падпісаць праект дагавора аб Еўразійскім эканамічным саюзе. А ўжо 1 студзеня 2015 года саюз павінен пачаць працу. Засталося зняць нявырашаныя пытанні, якія, нягледзячы на напружаную працу экспертаў і прэзідэнтаў, усё яшчэ маюцца.