У архітэктуры бяспекі шмат вымярэнняў. Як вось такое - гуманітарнае, так і эканамічнае, ваеннае, палітычнае. Адзін з фарматаў супрацоўніцтва паміж Усходам і Захадам у нашым рэгіёне - гэта "Усходняе партнёрства" - ініцыятыва ЕС па збліжэнні з шасцю постсавецкімі краінамі, у тым ліку і Беларуссю. Праект неаднаразова крытыкаваўся як з боку ўдзельнікаў, так і з боку, да прыкладу, Расіі, якая лічыць яго занадта палітызаваным.
Пра лёс "партнёрства" і новыя раздзяляльныя лініі ў Еўропе і свеце наш карэспандэнт Анатоль Ліпецкі гаварыў з германскім экспертам, праграмным дырэктарам фонду Конрада Адэнаўэра Вольфгангам Зендэрам.
Спадар Зендэр, дзякуй, што пагадзіліся адказаць на нашы пытанні. У адным з інтэрв'ю Вы сказалі, што Беларусь можа стаць платформай для перамоў не толькі па ўкраінскім крызісе. Што Вы мелі на ўвазе? Які яшчэ ўклад можа зрабіць Беларусь?
Беларусь - гэта платформа перамоў па бяспецы. І бяспеку тут можна разглядаць не толькі ў вузкім сэнсе - як, напрыклад, ваенныя канфлікты або ваенную бяспеку. У маім разуменні бяспеку трэба разглядаць значна больш глабальна. Існуюць праблемы бяспекі, напрыклад, у Сірыі. Гэта вельмі надзённае пытанне. Гэта датычыцца і ўзроўню жыцця, кліматычных змяненняў і іншых аспектаў. Я не бачу неабходнасці неяк абмяжоўваць беларускую платформу перамоў па бяспецы - гэта вельмі важнае пытанне. У нас ёсць платформа і падтрымка ўрада. А таксама цудоўная краіна і цудоўны горад Мінск. І ў нас ёсць вялізнае разуменне двух бакоў: з аднаго боку гэта Беларусь - еўрапейская краіна, з другога - разуменне з Расіяй. І вось тут Беларусь і дапамагае будаваць нам мост паміж Расіяй і Захадам. І ўсе ад гэтага маюць выгаду.
"Усходняе партнёрства". Гэтую ініцыятыву ў Расіі часам успрымаюць як спосаб адцягнуць Беларусь у бок Захаду. Вы згодны з такім стаўленнем? Так, Беларусь - мост. Мы супрацоўнічаем з Еўропай, можа, мы і не збіраемся ўступаць у ЕС, але нацэленыя на супрацоўніцтва і маем намер пашырыць яго. Як бы Вы пракаментавалі вышэйзгаданую крытыку "Усходняга партнёрства"?
"Усходняе партнёрства" цалкам сапраўды было прыдумана не на шкоду Расіі, гэта не інструмент для таго, каб штурхаць краіны "Усходняга партнёрства", уключаючы Беларусь, да Еўрапейскага саюза. "Усходняе партнёрства" - гэта інструмент падтрымкі краін, такіх як Беларусь, у пытаннях інфраструктуры, падтрымання і развіцця ўзроўню жыцця. Гэта выгадна для Беларусі. Вядома, такія ідэі ў свеце ёсць, але, я мяркую, яны палітычна матываваныя. Калі вы паглядзіце на саму сутнасць "Усходняга партнёрства" і яго пагадненняў, тады вы ўбачыце - яно арыентавана на краіны самога "Усходняга партнёрства".
Як працуе зараз ініцыятыва, наколькі яна эфектыўна функцыянуе, ці не мае патрэбу "Усходняе партнёрства" ў мадэрнізацыі?
"Усходняе партнёрства" павінна пастаянна ператварацца і павінна быць больш усёабдымным, больш змястоўным і выконваць інтарэсы краін, якія ўдзельнічаюць. Але ў нас таксама ёсць шэраг праектаў, запланаваных да рэалізацыі да 2020. Гэта добрыя праекты, якія абмалёўваюць добрыя перспектывы, уключаючы Беларусь, для інфраструктуры, урада - гэта тое, над чым мы працуем у дадзены момант. І мы павінны імкнуцца ісці далей. І павінны прыслухвацца да парад і рэкамендацый з боку Беларусі. Еўрапейскаму саюзу патрэбныя канкрэтныя прапановы, не толькі заснаваныя на перамовах ЕС. Гэта павінны быць саўдзел, у тым ліку і з Беларуссю.
"Мінскі дыялог" - гэты форум вельмі прадстаўнічы, шмат удзельнікаў. Гэта даказвае, што стаўленне да краіны змяняецца?
Так, вядома. Гэта тое, што я назіраю: я прыехаў сюды ў 2015 і працую тут ужо тры гады. Многае памянялася. Многія людзі прыязджаюць сюды ўбачыць краіну. На Захадзе мы вельмі часта ведаем Беларусь са слоў масмедыя. І вельмі часта (я не жадаю крытыкаваць масмедыя) мы назіраем вельмі вузкае бачанне, асабліва ў некаторых сферах. Таму мы павінны нейкім чынам дапамагчы нашым СМІ асвятліць розныя задачы, якія абмяркоўваюцца тут, у Беларусі. Замежныя госці зачараваныя Беларуссю. Гасціннасцю, якую мы бачым. Тут праходзіць адкрыты форум - вельмі адкрытыя абмеркаванні, ніякіх абмежаванняў, вельмі высокі ўзровень арганізацыі перамоў. Усё гэта дэманструе нам сучасную Беларусь, якой адкрытай яна з'яўляецца. І я вельмі ўдзячны вам за гэта.
