Беларусь працягне рух да большай самастойнасці органаў мясцовага самакіравання

29 апреля 2019

Вялікая палітыка пачынаецца з малога. Гаварылі сёння ў Мінску і аб мясцовым самакіраванні ў еўрапейскіх краінах. Развіццё рэгіёнаў у нашай краіне - адзін з прыярытэтаў. Тут і пытанне кадравай палітыкі, і развіццё малых населеных пунктаў, і падаванне магчымасцяў, скажам, для вядзення бізнесу на сяле або пошуку працы. Зрэшты, і тут у аснове - інтарэсы людзей. Па гэтых прынцыпах будуецца дзяржкіраванне ў рэспубліцы ў цэлым і, у прыватнасці,  у рэгіёнах. Нам ёсць чым падзяліцца з нашымі еўрапейскімі партнёрамі. І ёсць чаму навучыцца. Да прыкладу, узмацніць ролю так званых грамадскіх стараст. 

Беларусь працягне рух да большай самастойнасці органаў мясцовага самакіравання з апорай на нашы традыцыі і запазычаючы лепшы еўрапейскі вопыт. Такую пазіцыю агучыў сёння Кіраўнік дзяржавы на сустрэчы са старшынёй Кангрэса мясцовых і рэгіянальных улад Савета Еўропы. Вераніка Бута працягне. 

Развіццю рэгіёнаў і ўзмацненню мясцовай вертыкалі ў Беларусі надаецца асаблівая ўвага. Штораз, прызначаючы кіраванцаў, Кіраўнік дзяржавы нацэльвае новыя кадры на тое, што па іх рашэннях ацэньваюць працу дзяржапарата ў цэлым, і галоўнае - шмат у чым ад іх рашэнняў залежыць якасць жыцця простых беларусаў. Мясцовае самакіраванне - паняцце шматграннае. Усе нюансы гэтага пытання сёння абмяркоўвалі ў Палацы Незалежнасці.

У гэтыя дні ў Мінску - дэлегацыя Кангрэса рэгіянальных і мясцовых улад Савета Еўропы. Мэта - як раз вывучыць беларускі вопыт працы і падзяліцца сваім. У спісе пытанняў, якімі займаецца кангрэс (а гэта тры сотні ўдзельнікаў без малога з паўсотні дзяржаў), - бяспека, міграцыя, адукацыя, медыцына. І тэма сённяшняй сустрэчы - сістэма самакіравання на месцах. 

Старшыня кангрэса - шведскі палітык Андэрс Кнапе - на пасадзе ледзь менш за паўгода: выбары прайшлі ў лістападзе 2018-га. Але мясцовае самакіраванне ведае, як гаворыцца, ад і да. У тэме ўжо больш за 40 гадоў. Прайшоў шлях ад саветніка муніцыпалітэта да мэра горада. У кангрэсе і зусім з 1994-га. Беларусі цікавае і яго асабістае бачанне, і ў цэлым еўрапейскі вопыт. Аднак запазычаць мы гатовыя толькі лепшае, - агучвае сваю пазіцыю Прэзідэнт. 

Ключавое адрозненне нашай сістэмы самакіравання - адсутнасць так званых грамадскіх стараст - тых, хто паміж уладай і народам (У Еўропе іх часта яшчэ завуць сіці-менеджарамі). У Беларусі гэта проста неабыякавыя ініцыятыўныя людзі (часцяком дэпутаты мясцовых саветаў), хто сам ідзе ў народ са сваімі прапановамі і пытаннямі. Гэта не выканаўчая і не заканадаўчая ўлада. У нашай краіне гэта дадатковая апора для праектаў развіцця і выражэння інтарэсаў грамадства. Яны больш незалежныя, але ад іх шмат у чым залежыць якасць жыцця людзей у правінцыі. 

Аляксандр Папкоў, намеснік старшыні Савета па ўзаемадзеянні органаў мясцовага самакіравання пры Савеце Рэспублікі Нацыянальнага сходу Беларусі: "Мы павінны сёння кожны па крупінцы на месцах вырашаць тыя пытанні, з якімі сутыкаецца непасрэдна чалавек. Гэта значыць, гаворка ідзе аб комплексным развіцці тэрыторыі. І роля мясцовага самакіравання тут вельмі важная. Кожны, хто мае да гэтага дачыненне, павінен планаваць, арганізоўваць, рэалізоўваць тыя задачы, з якімі сутыкаецца чалавек".

Узмацненне ролі грамадскіх стараст - гэта адна з тых еўрапейскіх практык, што цалкам можа быць перанятая беларусамі. Прэзідэнт з цікавасцю выслухаў, як выбудоўваецца сістэма рэгіянальнага самакіравання на платформе Савета Еўропы, і пацвердзіў: мы гатовыя запазычаць ідэі, якія не нашкодзяць нашай ужо адладжанай сістэме. Беларусам таксама ёсць чым падзяліцца з еўрапейскімі партнёрамі, перакананы госць. 

Андэрс Кнапе, старшыня Кангрэса мясцовых і рэгіянальных улад Савета Еўропы: "Сёння падчас сустрэчы мы былі салідарныя ў меркаванні, што вельмі важна паглыбляць супрацоўніцтва паміж Саветам Еўропы, кангрэсам і Беларуссю. Мы гаварылі і аб унясенні паправак у беларускае заканадаўства аб мясцовым самакіраванні з улікам прагрэсіўнага вопыту іншых еўрапейскіх краін. Гэта не хуткі працэс. У нас няма адказаў на ўсе пытанні. Але мы можам вучыцца адно ў аднаго, дзяліцца вопытам. Паспяховае грамадства будуецца на моцных органах мясцовага самакіравання, гэта краевугольны камень яго развіцця. Беларусь заўсёды мела і мае цікавасць для нас".

Галоўны плюс беларускай сістэмы мясцовага кіравання, заўважае Андэрс Кнапе ў гутарцы з журналістамі, яна накіраваная ў першую чаргу на тое, каб падняць узровень жыцця ў рэгіёнах. 

Зрабіць жыццё людзей аднолькава камфортным у любым месцы краіны: будзь тое буйны раённы цэнтр (скажам, Орша або Баранавічы), аграгарадок або самая маленькая вёсачка - задача нумар 1 і адзін з ключавых тэзісаў у нядаўнім Пасланні Прэзідэнта народу і парламенту. Глабальная мэта - згладзіць разрыў у развіцці рэгіёнаў, падцягнуць раёны адсталыя. Існуе і канкрэтны план па выкананні гэтага даручэння. Выбраныя 11 буйных гарадоў, якія павінны стаць прыкладам і арыенцірам для драбнейшых населеных пунктаў. І так, крок за крокам, падцягнуцца да ўзроўню сталіцы павінна ўся рэспубліка. Вызначаныя тэрміны для перазагрузкі - 2 гады. Вызначаныя і крокі паскоранага развіцця: інвестыцыі, новыя ідэі, перспектыўныя вытворчасці. І абавязкова ініцыятыва і асабістыя якасці кіраўніцкіх кадраў.

У апошнім гатовы пасадзейнічаць кангрэс. У прыватнасці, дзяліцца вопытам у падрыхтоўцы спецыялістаў, дапамагчы правільна выбудаваць на месцах іх дыялог з цэнтральнай уладай. Прэзідэнт гэтую прапанову падтрымаў. А ўжо больш дэталёва, у тым ліку на гэтым пытанні, эксперты спыніліся падчас круглага стала. 

У найбліжэйшы час спецыялісты распрацуюць дарожную карту. Трэба будзе ўдасканальваць закон аб мясцовым самакіраванні. Каб пасля фарміраваць такую ўладу, якая будзе адказная за вырашэнне любых пытанняў на месцах. Пачынаючы ад стварэння вакансій, паляпшэння дзелавога клімату, да якасці медпаслуг і адукацыі.

Андэрс Кнапе ў Беларусі ўпершыню. А вось яго папярэдніца наведвала Мінск у верасні мінулага года і ўжо тады адзначала: бакі нядрэнна прасунуліся ў супрацоўніцтве. Зрэшты, старшыня кангрэса ўпэўніўся ў гэтым асабіста. Сёння трэці дзень яго знаёмства з нашай краінай. Прайшлі сустрэчы ва ўрадзе, з рэгіянальнымі ўладамі, бізнесам. У прыватнасці, госць быў уражаны працай мясцовага актыву ў Жодзіне. Заўтра вялікая рэгіянальная гутарка працягнецца. У Мінску пройдзе пасяджэнне Савета па ўзаемадзеянні органаў мясцовага самакіравання.