ЖКГ: куды сыходзяць грошы на капрамонт

17 сентября 2017

Жыллёва-камунальная сфера застаецца адной з самых надзённых для беларусаў.

Асабліва па частцы капітальнага рамонту - выплаты штомесячныя (у большасці з канца 90-ых), а абнаўлення гэтая большасць чакае да гэтага часу.

Прычым, пасля праведзеных прац жыхарам усё роўна выставяць яшчэ адзін рахунак. На што ідуць нашы штомесячныя адлічэнні за капрамонт? Чаму прыходзіцца даплачваць? І колькі чакаць доўгачаканага абнаўлення?

Знайсці каларытныя кадры нашай здымачнай групе намаганняў не склала. У капітальнай тэме разбіралася Вераніка Бута.

Капітальны рамонт - мабыць, гэта адзін з самых спрэчных радкоў у жыроўцы. Адлічэнні - штомесячныя. Праўда, плацім мы часцей за ўсё за рэканструкцыю зусім не свайго дома - нашы грошы ідуць у "агульны кацёл", адтуль на аднаўленне больш старых пабудоў. Таму часта запаветнага капрамонту жыхарам прыходзіцца чакаць дзесяцігоддзі, а то і паўстагоддзя. Часам з-за гэтага дом, на жаль, прасцей знесці, чым зрабіць яго прыдатным для жыцця.

Менавіта такі лёс чакае гэты дом у Маладзечне. Тут 8 кватэр. Палова жыхароў - пенсіянеры. Вада і туалет - на вуліцы. Ацяпленне пячное і ўжо даўно не бяспечнае.

Гавораць, кожны вечар баяцца класціся спаць - у любы момант можа паваліцца або загарэцца дах. Пасля дажджу залівае кватэры. А нядаўна і зусім абваліўся комін.

Зараз, наракаюць пенсіянеры, да іх нават унукаў баяцца прывезці на канікулы. Па-першае, небяспечна. Па-другое, у кватэры ад сілы градусаў 12 цяпла - змерзнуць можна. Спрабуюць весці перамовы, але безвынікова. Бакі адзін аднаго не чуюць. З моманту пабудовы, а гэта 59-ы год, тут да гэтага часу не было капітальнага рамонту і ўжо, здаецца, не будзе.

У мясцовым ЖЭСе падлічылі: каб аднавіць гэты дом, трэба патраціць як мінімум 250 тысяч долараў. За гэтыя грошы звычайна рамантуюць 80, а то і 90 кватэр. Гэта значыць у 10 разоў больш.

Жыхары ў арэнднае жыллё ехаць не жадаюць. Патрабуюць аднавіць свае прыватызаваныя (літаральна пару гадоў таму) квадратныя метры. Дарэчы, тады многім гэтыя кватэры дасталіся за капейкі - бо ведалі, бяруць не ката ў мяшку, а дом "далёкі ад ідэальнага". Хто хацеў, за гэты час і сцены ўцяпліў, і газ з вадой правёў. Але большасць жыхароў укладаць свае грошы ў рамонт не жадаюць.

А гэта ўжо сталіца. Шмат у чым сітуацыя падобная. Дом на Кабушкіна хутка адсвяткуе сямідзясятую гадавіну. Праўда, уласнікам кватэр напярэдадні юбілею зусім не весела. Яшчэ ў 2010-ым дом быў прызнаны непрыдатным для пражывання. А летась жыхарам паабяцалі новыя кватэры. Тыя пагадзіліся, але далей абяцанняў справа не зайшла.

Калі чакаць наваселле, людзі не ведаюць. Ды і наогул ужо сумняваюцца, што яно здарыцца. Толькі наракаюць, часу шмат прапушчана было. Калі б рамонт здарыўся праз 30 гадоў, а не 70, магчыма, будынак змаглі б выратаваць.

Недасканаласць сістэмы капрамонтаў даўно трывожыць беларусаў. Засяліўся ў новабудоўлю, але адразу адлічваеш грошы на яе аднаўленне. Або, што яшчэ горш, пражыў усё жыццё ў хрушчоўцы, якая так і не дачакалася абнаўлення, затое вашы суседзі ў шчасліўчыках.

Сёлета па ўсёй краіне аднавілі ледзь больш як 2,5 млн квадратных метраў, у наступным плануюць каля трох. Дарэчы, сёння ў Беларусі ўсяго больш як 250 млн метраў жылля. І, на думку эксперта, капрамонт не павінен класціся цяжарам на дзяржаву.

Праўда, тут узнікае справядлівае пытанне - як быць з выплатамі, якія беларусы адлічваюць з 99-га года? Эксперт прапаноўвае сумы праіндэксаваць, і, ужо зыходзячы з гэтых разлікаў, фінансаваць капітальны рамонт кожнага дома. Зараз жа дзяржава ў сярэднім пакрывае дзве трэці кошту аднаўлення кватэр.

Паводле тарыфаў, сёння за квадратны метр жылога памяшкання мы плацім ледзь менш як 10 капеек. Возьмем, напрыклад, тыпавы пяціпавярховы дом. Адрамантаваць яго абыдзецца прыкладна 336 тысяч рублёў. У год жыхары гэтага дома адлічваюць менш як 3 тысячы. Збіраць на капрамонт сваімі сіламі пры такіх расцэнках прыйдзецца не менш як стагоддзе.

Другі варыянт - дамы, у якіх дзяржава капрамонт ужо правяла, больш прэтэндаваць на яго не могуць. Адказнасць за ўтрыманне выключна на саміх жыхарах. У такіх будынках эксперт прапаноўвае ствараць таварыства ўласнікаў.

У гэтым выпадку адлічэнні захоўваюцца на дэпазітным рахунку і ідуць выключна на свой дом. Праўда, тут запыты і магчымасці бізнесмена і пенсіянера не супастаўныя. Ніводная з прапануемых схем не эфектыўная без падлучэння да працэсу банкаўскай сістэмы. Даступныя крэдыты маглі б паскорыць працэс капрамонтаў па ўсёй краіне. Пакуль жа распрацоўваюць механізмы падтрымкі жыхароў пры ўцяпленні дамоў.

Абяцаюць у найбліжэйшыя два-тры гады гэты механізм запусціць. Дарэчы, за кошт уласніка сёння таксама праводзяць працы ўнутры кватэр (напрыклад, па замене вокнаў або электраправодкі), у пад'ездзе. У капрамонт не ўваходзяць і падвядзенне вады, газу і каналізацыі.