Сёння Беларусь прыгадвае страшную трагедыю часоў Вялікай Айчыннай. 22 сакавіка 1943 года нацыстамі была спаленая Хатынь. У агні згарэлі 149 чалавек, 75 з якіх - дзеці. Назва беларускай вёскі стала імем намінальным для ўсіх спаленых вёсак Савецкага Саюза. Сёння каля тысячы людзей сабраліся ў мемарыяльным комплексе, каб успомніць кожнага загінуўшага ў агні Хатыні. Алена Борматава - аб святыні нацыянальнай памяці.
Сонечны вясновы дзень 22 сакавіка 1943 года. Жыхары Хатыні займаліся сваімі звыклымі справамі - хтосьці гатаваў абед, хтосьці калоў дровы, хтосьці прымаў гасцей. Але каля 15 гадзін раздаліся стрэлы. У вёску ўвайшлі карнікі - 118-ы паліцэйскі ахоўны батальён і батальён СС Дырлевангера. Усіх, хто застаўся ў вёсцы, спалілі жыўцом. У агні загінулі 149 чалавек, 75 з якіх - дзеці.
Святлана Каспяровіч, намеснік дырэктара мемарыяльнага комплексу "Хатынь":
"Самаму маленькаму жыхару гэтай вёскі было ўсяго толькі 7 тыдняў. Нават яго маці Веру Яскевіч, якая яшчэ ляжала ў пасцелі, не акрыяўшы ад родаў, карнікі не пашкадавалі. Разам з нованароджаным, 7-тыднёвым Толікам, сагналі ў гэтую адрыну".
Скрозь "калідор памяці" з "вартавымі часу" - ротай ганаровай варты - сёння прайшлі каля тысячы чалавек. Усе яны сабраліся на мітынг-рэквіем, каб ушанаваць памяць кожнага згарэлага ў агні Хатыні. Трагедыя, якая адбылася 75 гадоў таму, - гэта вечны боль Беларусі.
Вёска, якая стала імем намінальным для ўсіх знішчаных нацыстамі населеных пунктаў Савецкага Саюза. Толькі ў Беларусі было спалена больш як 9 тысяч вёсак і пасёлкаў. І толькі малая іх частка ўшанаваная на адзіных у свеце могілках спаленых вёсак.
Ірына Дрыга, першы намеснік міністра культуры Беларусі:
"Заклік да нас, сучаснікаў, да ўсёй сусветнай супольнасці, заклік, які ідзе з Беларусі, - не дапушчаць новых войнаў, не дапушчаць узброеных канфліктаў, не дапушчаць адраджэння нацызму".
Вянок ад Прэзідэнта краіны ў памяць аб спаленых жыхарах Хатыні. Гваздзікі на чорным граніце - аднагодкам, згарэлым у агні. Людзей зганялі ў адрыну, якая належала вясковаму кавалю Іосіфу Камінскаму, адзінаму даросламу, які выжыў у трагедыі. Сёння пад гэтым чорным гранітам - попел людзей. Ён захаваўся. А Камінскі назваў імя кожнага загінуўшага. Яны - на мемарыяльных дошках, усталяваных на месцы іх згарэлых хат.
Уявіць, як выглядала вёска, сёння можна толькі па 26 бетонавых печкавых трубах - яны стаяць на месцы дамоў хатынцаў. Захаваліся і некалькі дрэў, якія саджалі і жыхары Хатыні. Але галоўнае - захавалася могілкі, дзе самі хатынцы хавалі сваіх блізкіх. На іх уваходзе летась быў усталяваны крыж, стылізаваны пад крыж Еўфрасінні Полацкай, які асвяцілі прадстаўнікі дзвюх канфесій. Бо ў Хатыні пражывалі як праваслаўныя, так і каталікі.
Усебеларуская малітва з кіраўнікамі ўсіх рэлігій, якія мірна жывуць у Беларусі, сёння прагучала ў Хатыні, трагедыя якой намаганнямі навукоўцаў устаноўленая ў храналагічным парадку.
