Вялікае свята - Вадохрышча Гасподняе - аб'яднала ўсіх праваслаўных беларусаў

19 января 2016

Вялікае свята царкоўнага календара, якое стала сапраўды ўсенародным, - Вадохрышча Гасподняе, ушанаванае адвеку стагоддзяў, і сёння аб'яднала ўсіх праваслаўных беларусаў. Гэты дзень напоўнены старажытнымі традыцыямі - абмываннямі ў хрысцільнях і зборам асвячонай вады. Нават у гэтыя хвіліны "іарданкі" для акунання і арганізаваныя прыцаркоўныя вадаправоды па ўсёй краіне прадаўжаюць прымаць ахвочых выпрабаваць сілу святой вады і назапасіцца ёю на год. Заўсёды чаканае і любімае свята Богаяўлення даўно выйшла за рамкі царкоўнага і стала сімвалам духоўнасці і нацыянальнага яднання: так, абмыцца ў калядных хрысцільнях да праваслаўных прыходзяць католікі і пратэстанты, а ў шматгадзінныя чэргі па святую ваду выстройваюцца тыя, хто пакуль толькі шукае дарогу да Бога. Здавалася б, галоўны сімвал свята - асвячоная вада - даступная вернікам і ў іншыя дні і святы - круглы год, але менавіта Вадохрышчанская мае славу цудадзейнай, якая вылечвае ад хвароб душэўных і фізічных, што абараняе ад ворагаў, а таму надзеяй і верай так прыцягвае людзей...Аб галоўным сімвале Каляднага свята і аб тым, як сустракалі Богаз'яўленне беларусы, - рэпартаж Наталлі Бардзілоўскай.

Яе п'юць, ёй акрапляюць, у ёй купаюцца - трыумф святой вады як сімвал духоўнай абароненасці і самога Вадохрышча сёння з апоўначы ва ўсіх праваслаўных храмах, на усіх крыніцах і адкрытых вадаёмах.

Аднымі з першых яшчэ ў прыцемках сілу веры маразамі сталі выпрабоўваць, напрыклад, на Цнянскім вадасховішчы - на адным з самых папулярных і масавых для Калядных святкаванняў. Спецыяльныя палонкі для акунання вернікам, як і усім ахвочым, падрыхтавалі супрацоўнікі Міністэрства надзвычайных спраў, зрэшты, сёння адзначаюць прафесійнае свята на працы. Гэткія зямныя захавальнікі - сёння пры кожным месцы амавення арганізавана іх дзяжурства. Зрэшты, ратавальнікі і самі як правіла скарыстоўваюць службовую сітуацыю, каб ачысціцца і замацаваць здароўе акунаннем у святую ваду.

Паломніцтва вадохрышчанскіх купальшчыкаў яшчэ з учарашняга вечара, сёння і заўтра будзе і ля храма Усіх Святых. На чале адкрытай купелі тут - сам старазапаветны Майсей с біблейскімі ісцінамі, высечанымі на камяні. Зрэшты, на подзвіг і радасць святочнага амавення людзей тут натхняе і часцінка гары Сінай, той самай, дзе Богам былі дадзены 10 запаветаў. Кавалачак святыні з Егіпта ў Мінск прывёз настаяцель прыхода Фёдар Поўны.

Усеправаслаўнае свята Вадохрышча стала асабістай знакавай датай для 28-гадовага Сяргея Канцэлярчыка. Хлопец, натхнёны хрышчэннем Іісуса ў Іардане, сёння сам прыняў таінства Хрышчэння ў купелі Усіхсвяцкага прыхода горада Мінска. І хоць ля храма-помніка ў гонар Усіх Святых заўсёды на Вадохрышча збіраецца шмат ахвочых акунуцца, хрысцяць "пад адкрытым небам" тут упершыню!

Унутры храма есць звычайная баптысторыя - цёплая і утульная ёмістасць для хрышчэння. Але для новахрысціяніна, які па пасвячэнне прыехаў ў Мінск ажно з Бабруйска, быў асэнсаваны выбар: акунуцца ў ваду тэмпературай мінус чатыры і прайсціся па снегу басанож.

Свята вялікіх вадаёмаў і маленькіх крыніц. Сёння ў Расонскім раёне, што на Віцебшчыне, вернікаў прымала "Серабранка" - так завуць старажытную, але нядаўна асучасненую крынічку ў гонар Нараджэння Іаана Прадцечы. Месца, далёкае ад буйных трас і гарадской мітусні, некаторыя спецыяльна абіраюць, каб у цішыні і замілаванні сустрэць Вадохрышча.

Абавязковая прыкмета Вадохрышча - чэргі па ваду. З самага ранку яны выстраіліся ля ўсіх беларускіх храмаў. Ваду, як абавязковую святыню, разам з Крыжам, іконамі і і вялікоднай соллю, у хаце павінен мець кожны праваслаўны. Сённяшнюю ваду людзі бралі на год - яна не псуецца і не страчвае сваіх якасцяў. Ёй лечаць хворых, здымаюць сурокі, у вадохрышчанскай ванначцы добра пакупаць немаўлят, акрапіць жыллё.

І прыродныя крыніцы, і вада ў царкоўных купелях прайшла Вадохрышчанскі чын вялікага асвячэння. Іх традыцыя ідзе ад 4-5 стагоддзяў. Масаваму адкрытаму водазбору, як і амавенню, папярэднічалі спецыяльныя службы - урачыстыя літургіі. І гэта першаснае - на Вадохрышча разам памаліцца ў храме, узгадаць Богаз'яўленне - так яшчэ завецца сённяшняе свята.

Нават той, хто не здолеў дабрацца да "прыхрамавага" ці крынічнага "водазабеспячэння", але мае жаданне дакрануцца да свята, можа зрабіць гэта нават ва ўласным жытле. На Вадохрышча любая вада - нават з хатняга крана - гаючая, надзеленая святымі асаблівасцямі.Трэба толькі прачытаць над ёй маленне.