У штаб-кватэры МАГАТЭ ў Вене на гэтым тыдні абмяркоўвалі перспектывы развіцця мірнага атама

2 октября 2016

У штаб-кватэры МАГАТЭ ў Вене на гэтым тыдні абмяркоўвалі перспектывы развіцця мірнага атама. Самая цытуемая навіна адтуль пра тое, што мы вернем корпус рэактара Беларускай АЭС у Расію - гэта заява гендырэктара Беларускай АЭС Міхаіла Філімонава.

Так, гэтую заяву аб рабочых момантах схапілі інфармацыйныя стужкі. І неяк не надалі значэння важнаму фону: Беларуская АЭС - праект, адзін з нямногіх, рэалізуемых у тэрмін. Паказаны на стэндзе (не ва ўсіх краін, дарэчы, была такая магчымасць) побач з Расіяй, Кітаем, ЗША, Вялікабрытаніяй. А Беларусь у спісе ядзерных дзяржаў не проста як глядач, яна прымае важныя стратэгічныя для МАГАТЭ рашэнні: летась нашу краіну, нагадаем, абралі ў савет кіраўнікоў.

Поўная інфармацыя пра ход будаўніцтва станцыі і падрыхтоўку спецыялістаў, а таксама інтэрв'ю кампетэнтных спікераў - у Веранікі Бута.

На пляцоўцы, дзе ідзе будаўніцтва нашай АЭС, да міжнародных дэлегацый прывыклі. Два тыдні таму - Еўракамісія. У красавіку - асабіста кіраўнік Міжнароднага агенцтва па атамнай энергіі спадар Амана. Беларусь гатовая распавядаць, а што больш важна, паказваць усяму свету, як ідзе праца ў Астраўцы.

Да канца года чакаюць яшчэ дзве місіі МАГАТЭ, адна з іх - па ацэнцы інфраструктуры - пачала працу сёння. Неўзабаве пройдуць і першыя стрэс-тэсты.

Стэнд Беларусі, а ўсяго толькі 20 дзяржаў мелі гонар прадэманстраваць свой патэнцыял у атамнай энергетыцы, - своеасаблівая справаздача, наколькі краіна прасунулася ў будаўніцтве АЭС. У актыўнай стадыі - работы на абодвух энергаблоках. Улетку ўсталявалі палярны кран - гэта адзін з ключавых этапаў.

Палярны кран папярэднічаў мантажу корпуса рэактара. Дарэчы, яго ў сувязі з пазаштатнай сітуацыяй улетку вырашана замяніць. Папярэднія тэрміны - канец кастрычніка.

На думку экспертаў МАГАТЭ, БелАЭС - адзін з самых паспяховых праектаў, рэалізуемых у тэрмін і з найноўшымі тэхналогіямі.

Перспектывы з'яўлення Беларускай АЭС абмяркоўвалі яшчэ ў 50-х мінулага стагоддзя. Пад "Соснамі" тады было вырашана стварыць магутны ядзерны цэнтр.

Сярод аргументаў скептыкаў развіцця ядзернай энергіі - наступствы Фукусімы. Ліквідатар Чарнобыля, які праз 30 гадоў дагэтуль працягвае займацца вывучэннем мірнага атама, упэўнены: урокі з гэтага, безумоўна, атрымліваць трэба, але знак роўнасці паміж гэтымі трагедыямі ставіць нельга.

Аператыўнае рэагаванне на інцыдэнты розных маштабаў - задача спецыяльнага цэнтра МАГАТЭ. Менавіта сюды прыходзіць запыт аб дапамозе, працаўнікі цэнтра злучаюць тых, каму гэтая дапамога неабходная, з тымі, хто яе можа аказаць найболей аператыўна - за некалькі гадзін пасля інцыдэнту. Навыкі адпрацоўваюць кожны квартал. У маштабных вучэннях заўсёды прымае ўдзел асабіста кіраўнік МАГАТЭ.

А гэта вынікі новага праекта агенцтва - міжнародная сістэма інфармавання. Беларусь на гэтай карце таксама ёсць.

Алена Буглова, кіраўнік цэнтра па інцыдэнтах і аварыйных сітуацыях МАГАТЭ: "Кожны з гэтых пунктаў - станцыя маніторынгу. У Еўропе развіта добра, але задача МАГАТЭ - пашырыць гэта на ўвесь свет. Зараз адкрытыя для краін, каб гэтыя звесткі пасылаліся".

За ядзерную бяспеку кожная дзяржава, якая развівае атамную энергетыку, адказвае самастойна. Пытанне ў своечасовасці, поўнасці і праўдзівасці інфармацыі. Пляцоўка БелАЭС - адна з самых адкрытых.

Цікавасць да праекта ў Астраўцы, хоць першы блок АЭС здадуць толькі ў 2018, ужо немалая, і не толькі сярод кантралюючых органаў. Жаданне абменьвацца вопытам з Беларуссю ўжо выказалі Венгрыя, Фінляндыя, Швецыя і Нарвегія. Падпісаныя пагадненні як вынік вялікай канферэнцыі МАГАТЭ ў Вене. У якасці настаўнікаў у пытаннях будаўніцтва АЭС папрасілі выступіць прадстаўнікі Бангладэш, а ў галіне медыцыны нашымі напрацоўкамі зацікавілася Японія.

Наша краіна пакуль пачатковец у атамнай энергетыцы, але ўжо заслужыла права быць у элітным спісе ядзерных дзяржаў не проста як глядач.

Эксперты генканферэнцыі зыходзяцца на думцы, што будучыня за атамнай энергетыкай. Пакуль ва ўсім свеце 450 дзеючых рэактараў. Яшчэ каля 60 на стадыі будаўніцтва. МАГАТЭ гатова аказваць тэхнічную падтрымку. І далей заставацца пляцоўкай для канструктыўных перамоў у развіцці мірнага атама.