Сотні чыноўнікаў, навукоўцаў, інжынераў і рабочых працуюць кожны дзень, каб атрымаць карысць са… смецця. Сёння, калі кожны беларус выкідвае да 500 кг за год, гэта ўжо неабходнасць. Вось толькі каб быў эфект, адходы трэба раздзяляць. Рознакаляровых урн у нашай краіне сёння больш за 90 тысяч. Зрабіць больш пакуль вельмі затратна. Ды і многія беларусы сістэме не давяраюць. Гавораць: машына для збору ўсё роўна прыязджае адна. Пакрокава зялёную сістэму вывучыла Юлія Грызунт.
Кацярына Ганчарова - яркі прыклад таго, як пачынаюць з сябе. І паасобны збор смецця, на яе думку, - першы крок да навядзення парадку на ўсёй Зямлі. Вось толькі ў двары асобна выкінуць можна толькі макулатуру. Каб пазбавіцца ад шкла і пластмасы, даводзіцца ехаць тры станцыі метро. Таму без машыны, прызнаецца дзяўчына, наўрад ці б "зялёныя" імкненні не зніклі.
Сёння ў нашай краіне 90 тысяч кантэйнераў са смеццем. Гэта на 50 тысяч больш, чым літаральна 5 гадоў таму. І ўсё ж факт - людзям іх не хапае.
Тыя, хто знайшоў магчымасць раздзяляць адходы, ставяцца з недаверам да новай сістэмы. Машына для збору чамусьці прыязджае адна. У Міністэрстве ЖКГ растлумачылі: спецыялізаванай тэхнікі на ўсю краіну ўсяго круху больш за сотню. Для паасобнага збору адходаў часта выкарыстоўваюцца звычайныя смеццявозы, якія ў іншыя дні забіраюць змяшанае смецце. Дарэчы, адбываецца гэта не радзей чым раз на тыдзень.
Прадпрыемствы па перапрацоўцы ўжо расфасаванага смецця ў Беларусі ёсць. Практычна ў кожным абласным цэнтры. У лістападзе ў Мінску адкрыецца яшчэ адзін завод - на 100 тысяч тон. Гэта ўжо неабходная мера. Згодна са статыстыкай Акадэміі навук, толькі за апошнія гады выкідваць смецце паасобна сталі практычна на мільён беларусаў больш. І ўсё ж адной з асноўных праблем стала тое, што многія лянуюцца нават прачытаць слова на урне.
Сёння на сартаванне трапляе ў сярэднім 15% адходаў. Але ёсць і астатнія 85 - на палігонах, дзе аднойчы заканчваецца тэрмін эксплуатацыі, але ў зямлі на мільярды гадоў застаецца смецце. Да 2035 года ў нашай краіне плануюць пабудаваць смеццеспальвальны завод. Ён дазволіць пазбавіцца 50% усіх адходаў у Беларусі. Спальваць наогул усё няма сэнсу, бо часам нават смецце можа прыносіць карысць.
Тут адходы з пластмасы літаральна атрымліваюць другое жыццё. Вядома, з другаснай сыравіны нельга зрабіць посуд ці харчовую плёнку, але, напрыклад, для таго, каб зрабіць вось такое вядро, дастаткова столькі палімернага смецця, колькі яно ў сябе і ўмяшчае.
Тут вялізныя спрэсаваныя кубы становяцца маленькімі капсуламі. А з іх ужо можна зрабіць практычна любы выраб з пластмасы пры наяўнасці патрэбнай формы. Так выглядае другасная сыравіна. Адрозніць яе ад першаснай могуць толькі работнікі цэха.
Штогод беларусы выкідваюць дастаткова смецця, каб, напрыклад, 8 разоў абысці па мяжы Беларусь. Практыка выпрацоўкі энергіі з адходаў у нашай краіне таксама ёсць, хаця пакуль і невялікая. Але… Усё пачынаецца з дробязяў. Напрыклад, выкідваючы батарэйку ў спецыялізаваны кантэйнер, можна быць упэўненым, што адным рухам рукі вы ратуеце 20 квадратных метраў сваёй планеты.
