Але што стаіць за паняццем "відовішча" ў спорце? Барацьба, хуткасць, новыя рэкорды... Усё гэта немагчыма без добрага здароўя. Якую ролю тут іграюць БАДы? Для вядучых спартсменаў - гэта важкая і значная дапамога ў дасягненні добрага выніку, для звычайнага чалавека - шанец падтрымаць здароўе. Біялагічна актыўныя дадаткі становяцца ўсё больш важнай часткай жыцця чалавецтва, а іх вытворчасць даўно стала вялізным бізнесам. Дзе і як у Беларусі робяць БАДы і спартыўнае харчаванне? Эксклюзіўная рубрыка "Панарамы" - "Усім навука". Прама зараз.
Яны робяць людзей мацнейшымі і здаравейшымі. Калі зробленыя і ўжываюцца правільна. Мільёны жыхароў зямлі выкарыстоўваюць іх кожны дзень, і хтосьці зарабляе на гэтым мільярды. Гэта не лекі, і не ежа. Нешта сярэдняе, без чаго шматлікія сучасныя людзі не могуць жыць.
Зоя Куваева, загадчыца аддзела лекавых рэчываў Інстытута фізіка-арганічнай хіміі НАН Беларусі: "У нас, пэўна, няма культуры ўжывання БАДаў, таму што БАД - гэта не лекі, ён падтрымлівае стан здароўя чалавека. Гэта паляпшае якасць жыцця. Бо за мяжой БАДы карыстаюцца вельмі вялікім поспехам. Ведаю, што ў Японіі чалавек тры разы на дзень павінен прымаць БАД. Раніцай, днём і ўвечары. Гэта падтрымлівае нармальнае функцыянаванне арганізма чалавека. І калі лекі дзейнічаюць хутка, то тут - назапашвальны эфект. Мінімум два тыдні, месяц".
Біялагічна актыўныя дадаткі - канцэнтраты натуральных прыродных рэчываў або ж атрыманыя шляхам хімічнага сінтэзу рэчывы, ідэнтычныя прыродным аналагам.
Біялагічна актыўныя дадаткі ўжываюцца з ежай або ўводзяцца ў склад прадуктаў. Выкарыстоўваюцца для аптымізацыі абмену рэчываў, паляпшэння стану органаў і сістэм. Прасцей гаворачы, дапамагаюць любому арганізму функцыянаваць нармальна. Сучаснаму чалавеку цяжка абысціся без БАДаў, хоць з-за вялікай колькасці кантрафакту, асабліва ў 90-я гады, у некаторых людзей ёсць негатыў пры слове БАД.
Марына Арзамасава - адна з лепшых лёгкаатлетак свету. У 2015-м на чэмпіянаце свету яна здзейсніла цуд - перамагла ў адной з самых прэстыжных дысцыплін - бегу на 800 метраў. Фантастычны поспех быў бы немагчымы, без падсілкоўвання арганізма. Не блытаць з допінгам! На такім узроўні важныя не толькі трэніроўкі, але і якаснае аднаўленне.
Сусветны рынак біялагічна актыўных дадаткаў вялізны. Канкурэнцыя шалёная. Пры гэтым дагэтуль хапае фальсіфікаванай прадукцыі, якая не дапаможа, а, магчыма, нашкодзіць чалавеку. У некаторых краінах наяўнасць на рынку БАДаў дапушчаецца без сертыфіката якасці.
У Беларусі прадукцыю суправаджаюць сертыфікатамі якасці і плануюць выйсці на амерыканскі рынак. У Інстытуце фізіка-арганічнай хіміі, акрамя БАДаў, вырабляюць і спартыўнае харчаванне. Кантроль тут на кожным этапе. Працуе спецыяльная аналітычная лабараторыя. Нашы дадаткі закупляе расійскі геранталагічны цэнтр.
Гэты кірунак перспектыўны і для беларускай навукі, і для эканомікі. На БАДах і спартыўным харчаванні можна зарабіць: прадаваць субстанцыі або гатовы прадукт. Не мае значэння. Важна, што з якасцю ўсё ў парадку.
Актуальнасць і значнасць распрацовак інстытута сёння цяжка пераацаніць. Бо гэта ў першую чаргу здароўе чалавека, а значыць - наша будучыня. Немалаважна і тое, што на гэтым рынку фармпрадукцыі Беларусь здольная забяспечыць сябе сама.
