Колькасць абітурыентаў, якія прыехалі да нас вучыцца, вырасла за дзесяцігоддзе ў два з паловай разы. А калі ёсць попыт, значыць і прапановы павінны быць якасныя і ў нагу з часам. Хто едзе ў Беларусь па веды, што мы можам прапанаваць? Пагаворым як раз пра гэта, не вырваўшы нічога з кантэксту, у нашай рубрыцы "Пасланне 2019. Кантэкст".
Расказвае Святлана Лук’янюк.
Для будучых абітурыентаў, з аднаго боку, выбар вялікі, калі паглядзець на пералік устаноў Беларусі, а з другога - галоўнае не памыліцца. Бо дарэмна марнаваць 4 або 6 гадоў на вучобу нікому не хочацца. Так што, ацаніўшы свае веды і хоць крыху зірнуўшы на сябе ў будучыні, можна мэтанакіравана ісці ва ўніверсітэты або каледжы. Апроч навучання для сваіх, мы запрашаем і іншаземцаў да нас у Беларусь па веды. І многія прыязджаюць. Напрыклад, з восені 2018 і па гэты дзень у нас вучацца амаль 24 тысячы іншаземцаў. Геаграфія - 108 краін свету. У топе спісу Туркменістан, Кітай, Расія, Таджыкістан, Іран і Ліван. І колькасць ахвотнікаў атрымаць дыплом беларускага ўзору расце. У параўнанні, напрыклад, з 2017 - плюс 3,635 тыс. А за 9 гадоў - больш як у 2,5 разы. Лічбы тут гавораць самі за сябе. Прычым большасць замежных студэнтаў выбірае менавіта беларускую вышэйшую школу.
У цане тэхнічныя спецыяльнасці, медыцынскія і эканамічныя. І ўсяго толькі 1 % сярэднюю спецыяльную. Пра экспарт адукацыйных паслуг гаварыў і Прэзідэнт падчас Паслання народу і парламента. Вырываць словы з кантэксту не будзем, спынімся на галоўным. Бо экспарт - гэта не толькі грошы, а імідж краіны. Праграмы ВНУ і сярэдніх спецыяльных навучальных устаноў павінны ісці ў нагу з часам. Сёння патрэбныя спецыялісты-ўніверсалы, тыя, якія і з камп'ютарам на ты, і з запасам замежных моў. І галоўнае, гатовыя павышаць сваю кваліфікацыю. І тут многае таксама будзе залежаць ад асобы педагога і ад яго прафесіяналізму. Пра тых, хто выбірае Беларусь для ведаў, мая калега Анастасія Бенедзісюк.
Мірскі і Нясвіжскі замкі, Нацыянальная бібліятэка, чыгуначны вакзал. Юнус і Чагатай з ходу называюць з дзясятак будынкаў, якія за гэтыя гады паспелі палюбіць не толькі як турысты. Прафесійна формы і лініі беларускай архітэктуры маладыя людзі вывучаюць ужо сем гадоў у БНТУ. Аблічча краіны адыграла не апошнюю ролю пры выбары імі месца вучобы. Па чарцяжах, як па нотах расклаўшы застылую музыку, яны працягваюць з захапленнем распавядаць ужо пра свой універсітэт.
За гады вучобы яны паспелі напрацаваць вялікае партфоліа. Актыўна бяруць заказы, паралельна рыхтуюцца да дыплома на рускай мове. І гэта для іх таксама важна. Многія сёння ў Турцыі рускую выбіраюць як першую замежную.
Мову і тэхнічную лекцыю іншаземцы вывучаюць на працягу 9 месяцаў. Пасля гэтага аддзялення перад імі адчыняюцца дзверы не толькі ў БНТУ, але і любы беларускі або расійскі ўніверсітэт.
Сёння ў топе спецыяльнасцяў у замежных турыстаў - гэта будаўніцтва і архітэктура, эканоміка, права, журналістыка і інфармацыйныя тэхналогіі. А вось спіс крытэрыяў, па якіх яны выбіраюць Беларусь, пачынаецца з бяспекі, дружалюбнасці краіны, адносна невысокай цаны за навучанне і пры гэтым высокай якасці паслуг, якія аказваюцца.
Лідарам па навучанні замежных студэнтаў у Беларусі з'яўляецца БДУ. Тут займаецца кожны дзясяты іншаземец. Такі ж паказчык (1 да 10) і па статыстыцы ўнутры ўстаноў вышэйшай адукацыі. Кітай, Расія і Узбекістан - з гэтых краін больш за ўсё ахвотнікаў вучыцца ў нашай краіне.
Андрэй Кароль, рэктар БДУ: "Наогул суадносіны 1 да 10 - гэта даволі ўстойлівая лічба. Каб студэнт ехаў у БДУ, трэба нешта рабіць. Імідж - справа не павярхоўная. Дыплом БДУ каціруецца. Шэраг краін на заканадаўчым узроўні прызнае".
Паступіць у беларускія ВНУ маладыя людзі могуць пасля падрыхтоўчых курсаў, аддзяленняў і калі пройдуць сумоўі. Гэта на платнай аснове. Летась на экспарце адукацыйных паслуг Беларусь зарабіла 70 мільёнаў долараў. За кошт рэспубліканскага бюджэту да гэтага года вучыліся толькі студэнты, якія паступілі ў рамках дагавораў, што ёсць паміж краінамі. А зараз змогуць яшчэ і тыя, хто атрымаў грант. Адпаведны ўказ у 2018 падпісаў Прэзідэнт. Працэдура адбору лепшых з лепшых будзе праходзіць у некалькі этапаў. Мяркуецца штогадовая выдача да сотні грантаў.
Аб тым, што сістэму адукацыі трэба не ламаць, а пастаянна ўдасканальваць, неаднаразова гаварыў і Прэзідэнт. Бо гэта для сябе і сваіх дзяцей. Звяртаючыся з Пасланнем да народа і парламента сёлета, Аляксандр Лукашэнка арыентаваў урад на падрыхтоўку спецыялістаў з улікам рэальных патрэбнасцяў дзяржавы, не забываючы пры гэтым прасоўваць адукацыйныя паслугі за мяжой.
На пытанне, адкуль замежныя студэнты даведаліся аб магчымасцях атрымання адукацыі, напрыклад, у БДУ, амаль палова апытаных адказалі, што ад сяброў і знаёмых, якія раней вучыліся тут.
Своеасаблівы клуб замежных выпускнікоў беларускіх ВНУ ў Сетцы. Хасан Хамуда - гандлёвы аташэ пасольства Палесціны ў Беларусі, ён жа выпускнік БНТУ - прыдумаў і распрацаваў сайт, ёсць і асобны мабільны дадатак. Пачне працаваць платформа ў маі. Аналагаў ёй няма. Ён прапануе аб'яднаць тых, хто ўжо атрымаў адукацыю ў Беларусі, каб праз іх адкрываць нашы ўніверсітэты для іх суайчыннікаў. Сарафаннае радыё ніхто не адмяняў.
На гэтай жа платформе можна будзе азнаёміцца з вакансіямі, напрыклад, у офісы беларускіх прадпрыемстваў за мяжой.
Такім чынам, працуем не толькі на веданне і прыцягненне студэнтаў, але і рыхтуем для сябе ж высокакваліфікаваных спецыялістаў.
Расказвае Святлана Лук’янюк.
Замежных абітурыентаў залічваюць у беларускія ВНУ і сярэднія спецыяльныя навучальныя ўстановы да 15 кастрычніка. Бо не ва ўсіх краінах новы навучальны год стартуе з верасня. Многія яшчэ да паступлення вучацца ў нас на падрыхтоўчых аддзяленнях і курсах. Сама ж аплата за беларускі дыплом для іншаземцаў вышэйшая, чым для нашых студэнтаў. Мінімум за год $2,2 тысячы. У цэлым за мінулы год Беларусь зарабіла на сваіх ведах $76 мільёнаў. І калі будзе попыт, лічбы гэтыя будуць расці. Прапануючы адукацыйны выбар для замежнага студэнта, галоўнае не забыць і пра свайго, каб ён таксама заставаўся вучыцца ў Беларусі, дома. Экспарт адукацыйных паслуг - адзін з прыкметных пасылаў Паслання-2019. І мы пра гэта распавялі, нічога не вырваўшы з кантэксту.
