Праект "Мы зрабілі гэта разам" пра Полацк

5 октября 2015

Дасягненне, якім па праве можа ганарыцца ўся краіна, - гэта не проста аб'ект, гэта цэлы горад. Полацк - першая культурная сталіца Беларусі. Калыска беларускай духоўнасці і пісьменства. Штогод горад на Дзвіне прываблівае сваёй прыгажосцю тысячы турыстаў. Менавіта ў найстаражытнейшым беларускім горадзе захоўваецца духоўная святыня - адноўлены крыж прападобнай Еўфрасінні, узвышаецца Сафійскі сабор. Тут працуюць больш за 10 музеяў, у багатых экспазіцыях якіх знаходзяцца рэдкія прадметы. Менавіта яны захоўваюць нашу агульную гісторыю. Такім чынам, "Мы зрабілі гэта разам" - глядзіце прама зараз.

11 музеяў, эксклюзіўныя выставы і шматтысячны фонд экспанатаў. Гэта тое, чым Полацк ганарыцца сёння. А некалькі дзесяцігоддзяў таму і ўявіць было цяжка, што невялікі правінцыяльны горад стане сапраўднай беларускай Мекай. Старажытны Полацк прываблівае турыстаў з усяго свету. Штогод толькі музеі горада наведваюць больш за 200 тысяч чалавек.

Вуліца Ніжне-Пакроўская - найстарэйшая ў горадзе. Тут атрымалі прапіску адразу пяць музеяў. Дзіцячы, музей адной вуліцы, музей беларускага кнігадрукавання. Той, хто хоць раз пабываў у Полацку, смела заяўляе: такіх экспазіцый у Беларусі няма.

Таццяна Явіч, намеснік дырэктара Нацыянальнага Полацкага гісторыка-культурнага музея-запаведніка: "Музейныя фонды нашага запаведніка налічваюць больш за 90 тысяч прадметаў. Вядома, не ўсе яны зараз прадстаўлены ў экспазіцыі. Як правіла, гэта 20-25 %. Вельмі шмат у нас рарытэтаў. Але частка з іх, як, напрыклад, наш залаты вядомы скарб, выстаўлялася ўсяго некалькі разоў".

Нядаўна фонды папоўніліся яшчэ адным бясцэнным экспанатам. Спаса-Еўфрасіннеўскі манастыр. Менавіта тут захоўваецца духоўная святыня Беларусі - адноўлены крыж прападобнай Еўфрасінні. Гэтым летам на тэрыторыі манастыра прайшлі археалагічныя раскопкі, вынік якіх уразіў навукоўцаў. Падчас экспедыцыі археолагі выявілі вельмі рэдкі артэфакт - пячатка самой Еўфрасінні Полацкай. Рэліквія праляжала ў зямлі больш за 8 стагоддзяў, але захавалася практычна ў ідэальным стане.

Ігумення Еўдакія, настаяцельніца Спаса-Еўфрасіннеўскага манастыра: "Мы ўсе прывыклі да нейкіх знакаў, да нейкіх цудаў. І калі мы знайшлі гэту пячатку, то ў нас ва ўсіх была такая радасць, што прападобная благаслаўляе і на гэтыя раскопкі, і на гэтыя работы. І яна пацвярджае, што яна побач".

Апошнія гады ў Спаса-Праабражэнскай царкве спецыялісты працуюць над раскрыццём фрэсак 12 стагоддзя. Больш позні жывапіс са сцен храма даступны шырокай публіцы. Найбагацейшая экспазіцыя з'явілася дзякуючы гранту Фонду Прэзідэнта Беларусі па падтрымцы культуры і мастацтва.

Фрагменты мура 11 стагоддзя, старажытны падмурак і старажытныя фрэскі. Каб сваімі вачамі ўбачыць візітную картку не толькі Полацка, але і ўсёй краіны - Сафійскі сабор, - шматлікія пераадольваюць сотні кіламетраў.

Канцэртная зала Сафійскага сабора вядома непаўторнай акустыкай. У 1996 годзе тут прагучалі першыя акорды Міжнароднага фестывалю арганнай музыкі "Званы Сафii". З тых часоў кожную восень ён збірае на адной канцэртнай пляцоўцы вядомых музыкантаў з розных краін свету.

Дзякуючы моцным культурным сувязям пра багатую спадчыну Полацкай зямлі ведаюць ва ўсім свеце. Менавіта тут, у невялікім горадзе на Дзвіне, зараджалася гісторыя сучаснай дзяржавы. Гісторыя, якую мы захавалі разам.