Ад высокіх тэхналогій пяройдзем да тэхналогій падману. Гэта сертыфікат аб праходжанні дзяржтэхагляду. Нічога не бянтэжыць у гэтым дакуменце. Як і нашага карэспандэнта Юрыя Шаўчука, калі ён купляў сабе новы аўтамабіль. А штамп у гэтым сертыфікаце апынуўся падробленым!
Аб гэтым Юрый даведаўся, калі спрабаваў перанесці адзнаку аб тэхаглядзе са старога сертыфіката, які яму дастаўся разам з аўтамабілем ад ранейшага гаспадара, у новы. З гэтага і пачалося журналісцкае расследаванне "Галоўнага эфіру". Высвятляючы, адкуль бяруцца і як шмат у нашай краіне ліпавых дакументаў аб праходжанні тэхагляду, мы даведаліся навіну, якая зараз у топе: у Беларусі абмяркоўваюць магчымасць перавядзення камер фотафіксацыі ў бесперапынны рэжым працы. Такую прапанову парламентарыі ўнеслі ў праект указу аб допуску транспартнага сродку да ўдзелу ў дарожным руху.
Калі дакумент будзе прыняты, так званыя спідкамы, акрамя перавышэння хуткаснага рэжыму, цалкам магчыма, стануць выяўляць і аўтамабілі без тэхагляду. Аб усіх тонкасцях будучага ўказу, а таксама аб тым, як не нарвацца на ліпавы сертыфікат ТА, Юрый Шаўчук.
Каб разабрацца ў дзіўнай сітуацыі з падробленымі дакументамі, якія апынуліся ў нас на руках, мы адпраўляемся на станцыю дзяржтэхагляду. Тут сертыфікат праверылі па базе дадзеных і пацвердзілі: гэта сапраўды "ліпа", прычым нават няякасная. Хоць, як гавораць спецыялісты, прафесіянал адрозніць падроблены штамп з першага погляду.
Сяргей Чысцякоў, намеснік начальніка філіяла УП "Белтэхагляд" у Мінску і Мінскай вобласці:
- На што ў першую чаргу звяртаюць увагу спецыялісты падчас праверкі падобных сертыфікатаў?
- Падроблены водціск знаходзіцца на гэтым сертыфікаце. Гэта відаць простым вокам. Звярніце ўвагу на памер шрыфта, поле, запаўненне, сетку. І сам памер штампа.
Для навочнасці паказваем, як выглядае арыгінал. Штамп больш выразны, а замест сумнеўных рысак, ярка выяўленыя кропкі. Дарэчы, менавіта друк у дадзеным выпадку і апынуўся падробленым. Да сертыфіката пытанняў няма. Як высветлілася, падобную "ліпу" можна было купіць яшчэ 5 гадоў таму. Часцей за ўсё падробка сустракаецца ў Віцебскай вобласці. Прычына - блізкасць да Расіі. Менавіта з гэтай краіны да нас і прывозяць водціскі хэндмэйд. Сустракаюцца як няякасныя падробкі, так і даволі нядрэнныя.
А зараз увага! Калі вы ўсё-такі сталі шчаслівым уладальнікам сертыфіката з падробленым штампам, нават не варта думаць аб яго пераносе. Справа ў тым, што падчас праходжання дзяржтэхагляду кожны аўтамабіль трапляе ў так званую базу дадзеных. І без праверкі гэтых звестак дакументы вам ніхто не аформіць.
Іншыя крытэрыі праверкі - гэта наяўнасць дыягнастычнай карты і наклейкі на лабавым шкле. На гэтыя моманты можна звярнуць увагу падчас пакупкі аўтамабіля, калі прадавец упэўнівае вас у наяўнасці пройдзенага ТА. Але нават гэтага недастаткова, каб перанесці адзнаку ў свой сертыфікат. Тым больш што, паводле нашай інфармацыі, падробленыя наклейкі ледзь ці не пачкамі прыязджаюць у Беларусь з Польшчы.
Тэхналогія, па якой працаваў народны ўмелец, з-пад пяра якога выйшаў гэты экзэмпляр, інакш як саматужнай не назавеш. У Дзяржаўным камітэце судовых экспертыз мы правялі дэталёвае даследаванне падробленага штампа. Як высветлілася, зроблены ён быў шляхам водціска рэльефным клішэ.
Яшчэ адзін спосаб - гэта банальная раздрукоўка на прынтары. Тым больш што тэхналогіі ў гэтым плане далёка ступілі наперад. Але гэта не значыць, што падробку ніхто не выявіць. Распазнаць фікцыю без цяжкасці зможа і дасведчаны супрацоўнік ДАІ. Таму, якой бы якаснай не была рэпліка, гэта ўсяго толькі "ліпа", якая рана або позна стане рэчдоказам крымінальнай справы за падробку дакументаў.
Марына Дранькова, афіцыйны прадстаўнік УСК па Мінску: "Пакаранне за падробку дакументаў - да 3 гадоў пазбаўлення волі".
Але вернемся да працэдуры праходжання тэхагляду. Дакладней, нават да тых кіроўцаў, якія па тых або іншых прычынах яе ігнаруюць. З часам такіх аўтаўладальнікаў можа стаць менш. Прынамсі, на гэта накіраваны праект указу, які распрацавалі беларускія парламентарыі. Адна з яго ідэй - выяўляць з дапамогай спідкамаў аўтамабілі без тэхагляду.
Зараз фотафіксатары працуюць у так званым падзейным рэжыме. Гэта значыць - спрацоўваюць на перавышэнні хуткаснага рэжыму. Але, паводле слоў спецыялістаў, пасля неабходных наладжванняў камеры стануць працаваць у бесперапынным рэжыме. Гэта значыць - здымаць усё запар, у тым ліку і аўтамабілі, якія не прайшлі тэхагляд.
Зараз праводзіцца праца па падаванні дзяржтэхаглядам неабходнай базы дадзеных прадпрыемству "Бяспечныя дарогі". Плануецца, што менавіта гэтая арганізацыя будзе кантраляваць дадзены працэс. Таму апавяшчэнні са штрафам за адсутнасць тэхагляду парушальнікі будуць атрымліваць, як і за перавышэнне хуткасці, па пошце. А штраф за так званы ліст шчасця, які будзе прыходзіць выключна гаспадару аўто, стане фіксаваным - дзве базавыя велічыні. Сёння гэта 49 рублёў. Прычым пратакол аб адміністрацыйным правапарушэнні складацца не будзе. Апроч гэтага, праект прадугледжвае падзел выплаты дзяржпошліны на некалькі частак. Хутчэй за ўсё, так званы транспартны падатак будзе адвязаны ад тэхагляду. Паводле слоў дэпутата Палаты прадстаўнікоў Андрэя Рыбака, які прымаў непасрэдны ўдзел у распрацоўцы праекта ўказу, пасля мадэрнізацыі сістэма фотафіксацыі спатрэбіцца і ў іншых сферах.
Яшчэ раз звяртаем вашу ўвагу, што пакуль гэта толькі праект указу. Ніхто з заўтрашняга дня на камеру не стане лавіць парушальнікаў за не пройдзены тэхагляд. Калі будзе прыняты ўказ, і ці застанецца ён у тым выглядзе, у якім мы яго паднеслі, пакуль пытанне адкрытае. Але так або інакш, відавочна адно: навіны накіраваныя на ўдасканаленне сістэмы. Каб і падробленымі сертыфікатамі людзі не балаваліся, і тэхагляд своечасова праходзілі. Бо ў першую чаргу гэтая працэдура - гарант нашай бяспекі. І трагедыя, якая адбылася ў снежні на праспекце Пераможцаў, гэта пацвердзіла яшчэ раз. Нагадаю, з-за адмовы тармазоў грузавік не змог спыніцца і збіў пешаходаў. Аварыя забрала жыццё 11-гадовай дзяўчынкі. Як высветлілася пазней, кіроўца не ведаў аб праблемах з тармазамі, бо ЗІЛ даўно не праходзіў тэхагляд.
