Панарама чатырох ваенных гадоў у экспазіцыі новага будынка Музея Вялікай Айчыннай вайны

25 октября 2014

Аб памяці, аб гісторыі гаварылі мы на гэтым тыдні, адзначаючы 70-годдзе Музея Вялікай Айчыннай вайны. У экспазіцыі новага будынка - панарама чатырох ваенных гадоў - ад пачатку Вялікай Айчыннай да апошняга дня. А яшчэ тое, што папярэднічала ваеннай кампаніі, і тое, як адраджалася Беларусь пасля. Першых наведвальнікаў тады музей прыняў усяго праз тры месяцы пасля вызвалення Беларусі - яшчэ ў разбураным Мінску.



Алена Борматава - аб гісторыі, памяці і міры сёння.


Рашэнне аб стварэнні музея прынялі ў 1942 годзе. Яшчэ на выставе, прысвечанай Беларусі, у Маскве. Яе экспанаты і сталі першымі фондавымі адзінкамі музея. Затым былі экспедыцыі па франтах, камандзіроўкі на дыслакацыі партызанскіх атрадаў.


Партрэт Сталіна на нямецкім палатне. Яго пісалі да першай музейнай экспазіцыі ў 1944 годзе, якую адкрылі ў адным з нешматлікіх уцалелых будынкаў Мінска - у Доме прафсаюзаў. Да гэтага часу было сабрана 10 тысяч прадметаў. Сярод іх супрацьтанкавая гармата з коламі ад калёс. Яна ўдзельніца парада ў 1944 годзе.


Першымі наведвальнікамі музея былі салдаты і партызаны, якія вызвалялі Беларусь. Праз 70 гадоў ужо ў новы будынак першымі таксама запрасілі вызваліцеляў - ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны. Краіна, якая страціла кожнага трэцяга, адзіная на постсавецкай прасторы вырашаецца на будаўніцтва сучаснага музея вайны.


Аб гэтым на сустрэчы з расійскімі журналістамі гаварыў і Прэзідэнт Беларусі. Памяць не павінна згаснуць на нашым пакаленні.



У новай экспазіцыі з арыгіналаў 2843 прадметы. Плюс каля 5 тысяч коп'яў, муляжоў і макетаў. Рэальную зброю перамогі ўпершыню за ўвесь час размясцілі ўнутры музейных зал на імправізаванай дарозе Перамогі. Да гэтага ваенная тэхніка выстаўлялася выключна на вуліцы.


Дзве калекцыі Музея гісторыі Вялікай Айчыннай - у спісах гісторыка-культурнай каштоўнасці Рэспублікі Беларусь. І гэта далёка не шэдэўры жывапісу або сакральныя помнікі. Гэта рукапісныя партызанскія часопісы і самаробная зброя, створаная ў лясах акупаванай Беларусі, ва ўмовах, далёкіх ад ідэальных для стварэння аўтаматаў і кулямётаў.


За тры месяцы музей ужо наведалі больш як 130 тысяч чалавек. Тут 10 экспазіцыйных зал на больш чым чатырох тысячах квадратных метраў. Многія прадметы пад сігналізацыяй. Зброя патрабуе сваёй спецыфікі.


Упершыню яшчэ на стадыі распрацоўкі канцэпцыі новага музея было вырашана паказаць і перыяд аднаўлення Беларусі. Бо пасля вайны Мінск быў разбураны на 80%.


Спецыяльна для залы аб аднаўленні краіны сталі збіраць і экспанаты. Калі раней датаванне фондаў сканчалася 1945 годам, то зараз папаўненне калекцый уключае і прадметы пасляваеннага часу.