У Беларусі Дзень Незалежнасці адзначаецца з адмысловымі пачуццямі і трапятаннем. Падставай таму служаць і цалкам жахлівыя і трагічныя падзеі, якія адбыліся за лічаныя дні да поўнага вызвалення краіны ад акупантаў. 19 чэрвеня 1944-га карнікі прыйшлі ў вёску Дальва і жыўцом спалілі ўсіх яе жыхароў. Адзіны выжыўшы ў той дзень - 13-гадовы хлопчык Коля Гірыловіч. Менавіта ён пасля вайны арганізаваў тут будаўніцтва мемарыяльнага комплексу. Аб гадавіне трагедыі адной з апошніх "вогненных вёсак" Наталля Кузьміцкая.
Сорак чатыры бярозы ў памяць аб сарака чатырох мірных ахвярах вайны, самаму маленькаму з якіх не было і двух гадоў. Гэтую бярозавую алею заклалі праз год пасля адкрыцця мемарыяла загінуўшым жыхарам Дальвы.
19 чэрвеня 1944-га досвіткам немцы абкружылі вёску шчыльным кальцом, сагналі вяскоўцаў у адзін з дамоў, пасля чаго закідалі вокны гранатамі, аблілі бензінам і падпалілі.
У той дзень у жывых застаўся адзін 13-гадовы хлопчык Коля Гірыловіч, які ў гэты час пасвіў коней удалечыні ад вёскі. За адзін дзень падлетак пазбавіўся ўсяго: сям'і, даху над галавой, дзяцінства. Тады ж і пакляўся ўвекавечыць памяць загінуўшых у агні родных і аднавяскоўцаў.
Спаленая вёска ўжо ніколі не адновіцца, але памяць аб ёй і тых, чые імёны выбітыя на мемарыяльнай дошцы, будзе жывая, яе беражліва захоўваюць нашчадкі. У 2006-м Мікалая Пятровіча не стала, справу яго жыцця прадоўжыла жонка Рыма Ігараўна, іх дзеці і ўнукі.
Дальва - сястра Хатыні, адна з шматлікіх іншых беларускіх вёсак, якія так і не паўсталі з попелу. Штогод яе наведваюць тысячы людзей, але асабліва шматлюдна тут у гэтыя чэрвеньскія дні - мітынг-рэквіем у Дальве стаў святой традыцыяй, якая патрэбна не мёртвым, а жывым, каб жахі вайны больш ніколі не паўтарыліся.
