Вопыт ацяплення ў дамах у Эстоніі вывучылі нашы карэспандэнты

За апошнія гады, паводле падлікаў эканамістаў, цана на цяпло, у залежнасці ад спосабаў абагравання, павялічылася ў гэтай краіне на 25-40%, у той час, як рэальныя прыбыткі жыхароў Балтыйскай дзяржавы апошнія пяць гадоў практычна не растуць. Зрэшты, калі з павышэннем цэн на цяпло і электрычнасць змагацца складана, то цалкам дасягальная мэта - знізіць цепластраты.

І вось як гэта робяць - у рэпартажы Андрэя Лапцёнка.

Эстонія - адна з нямногіх краін рэгіёну, якая цалкам забяспечвае сябе энергіяй, дзякуючы актыўнаму ўзвядзенню тут яшчэ ў савецкія гады цэлага комплексу магутных цеплаэлектрастанцый пад Талінам і Нарвай. Гэтыя ЦЭЦ даюць прыкладна 80% усёй энергіі і каля 90% усяго цяпла, якое паступае ў эстонскія дамы.

Калі ацяпляльная гаспадарка былой дзяржуласнасці стала прыватнай, для жыхароў Эстоніі наступілі новыя часы: цана на ацяпленне толькі расла. Цяпло, якое сыходзіць, напрамую б'е па кашальку тых, хто атрымлівае ацяпленне. Не дзіўна, што пры першай магчымасці, часцей за ўсё ў крэдыт, кватэрныя таварыствы Эстоніі імкнуцца абнавіць інфраструктуру дамоў.

Дзевяціпавярховы дом з сілікатнай цэглы, пабудаваны ў 1970 годзе - найбуйнейшы рэнавіраваны шматкватэрны дом у Таліне. Падчас прац уцяплілі фасад, дах, замянілі вокны. Але, мабыць, галоўнае дасягненне - сістэма ацяплення, фактычна пераўтвораная ў цяпло паветра вуліцы. Увесь працэс можна адсочваць у рэальным часе праз Інтэрнэт, і адтуль жа аператыўна кіраваць цяплом дома.

У праект абнаўлення ўкладзена 2 млн еўра. 35% выдаткаў кампенсавала дзяржава. Гэта частка дзяржпраграмы і праекта ЕС. Нявыкарыстаныя Эстоніяй квоты на СО2 выкупіў Люксембург, паставіўшы, праўда, адну ўмову.

Электраэнергія Люксембурга і Эстоніі ў спісе самай недарагой ў ЕС. Кошт электрычнасці за 100 кілават-гадзіну там адпаведна 14 і 16 еўра. Больш танна у Фінляндыі - не дацягвае да 13 еўра. Беларусь на гэтым фоне вылучаецца. За такі ж аб'ём энергіі ў сярэднім 4 еўра, зрэшты, энергаэфектыўнасць, пры любых тарыфах - умова глабальнага развіцця.

Пакуль жа стаць хоць нейкім суцяшэннем для эстонцаў, якія плацяць высокую квартплату, можа тое, што новыя тэхналогіі з'яўляюцца так жа хутка, як і растуць цэны на камунальныя паслугі. Акрамя замены тэхсістэм, новай практыкай зберажэння электраэнергіі для Таліна сталі нават сонечныя батарэі на дахах шматкватэрных дамоў.