Навука і высокія тэхналогіі ў праваахоўнай сферы

17 декабря 2017

У абывацельскім уяўленні навуковыя адкрыцці гэта абавязкова космас або, нарэшце, робаты, якія выконваюць за людзей усю працу. Але распрацоўкі і тэхналогіі сёння акружаюць нас паўсюль. Без іх не быў бы высокі рэйтынг як беларускіх аўтобусаў або кар'ернай тэхнікі, так і натуральных прадуктаў харчавання, смак якіх ведаюць ужо на шматлікіх кантынентах. Іншымі словамі, навука ўсюды - ад космасу і неба над Беларуссю да зямлі, якая дае нам хлеб.

Нават у такой сферы, як праваахоўная, таксама знайшлося месца ўласным навуковым распрацоўкам і ўкараненням. І ў гэтым упэўнілася наш аглядальнік Алеся Высоцкая. У Дзяржаўным камітэце судовых экспертыз, які хутка адзначыць свой першы - пяцігадовы - юбілей, навука і высокія тэхналогіі літаральна на кожным кроку.

Нас сустракае генерал-маёр юстыцыі Андрэй Швед. У праваахоўнай сістэме ён больш як 2 дзясяткі гадоў. Лічыць, што ў працы эксперта дробязяў не бывае. Перакананы: судовая экспертыза - навука, якая стаіць на варце закону. Яна не мае межаў у сваім развіцці. І за пяць гадоў у Беларусі створаная такая сістэма, якой па плячы найскладанейшыя справы.

Андрэй Іванавіч прывёў нас у лабараторыю, якая выклікае здзіўленне ў замежных дэлегацый. Абсталяванне з разлікам нават не на сёння, на заўтра. Тут у кожнай машыне найноўшыя тэхналогіі. Экспертыза - навука дакладная, выключае суб'ектыўнасць, бо на коне лёс чалавека, які спачатку толькі падазроны, а не злачынец. Часцяком менавіта экспертнае заключэнне з'яўляецца адзіным доказам ісціны. Адрозненне Беларусі ад суседзяў - у нас ужываюцца ўласныя нацыянальныя распрацоўкі. Напрыклад, ДНК жывёл.

Устанавіць генатып злачынца, даказаць віну з дапамогай лінгвістычнай экспертызы, даведацца прычыну крымінальнага пажару за лічаныя гадзіны. Яшчэ пяць гадоў таму шматлікае было немагчымым. З дапамогай ДНК, напрыклад, раскрываюцца і гучныя справы мінулых гадоў.

Сёння па тых жа наркотыках беларускія эксперты працуюць на апярэджанне. Яны яшчэ і аналітыкі: вывучаецца сітуацыя ў свеце. Сёлета спіс забароненых рэчываў папоўніўся больш чым на паўсотні. Пакуль новы наркотык легальна гуляе па краінах, у Беларусі ён ужо забаронены. Наш досвед лічыцца ўнікальным і цікавым свету, і ўжо гучаць беларускія ініцыятывы з пляцовак ААН, АБСЕ, АДКБ.

44 кандыдаты і пяць дактароў навук. Дзяржкамітэт судовых экспертыз - гэта каманда прафесіяналаў.

Імідж фарміруюць і сучасныя серыялы. Той жа "След", аказваецца, не ўсё ў ім выдумка. І, дарэчы, у беларускіх экспертаў ёсць магчымасць прама з месца злачынства адпраўляць на базу адпячаткі фактычна адным клікам, праз планшэт. У нашых суседзяў такога сапраўды няма.

Як раскрыць злачынства па кроплі крыві, як створаная ў Беларусі найбуйнейшая ў СНД база ДНК робіць тое, што раней здавалася фантастыкай? Якія навацыі ўкаранілі эксперты па выкрыцці злачынцаў у сферы IT? І што можна лічыць буйным памерам, калі ўсяго толькі грам новых відаў наркотыкаў можа забіць сотню людзей за секунду? Усе адказы ў "Актуальным інтэрв'ю" ў гэтую сераду ўвечары на "Беларусь 1" .