Нацыянальнай дзяржаўнай тэлерадыёкампаніі споўнілася 25 гадоў

Колькі вось такіх унікальных людзей было ў нашым эфіры за апошнія 25 гадоў - нават не сотні, тысячы! Кагосьці мы запрашалі ў нашы студыі, пра кагосьці здымалі рэпартажы і дакументальныя фільмы.

25 гадоў. Менавіта столькі споўнілася Нацыянальнай дзяржаўнай тэлерадыёкампаніі. Чвэрць стагоддзя таму 5 жніўня беларускі лідар падпісаў указ, які не толькі надаў новы статус Дзяржтэлерадыё краіны, але і запусціў адлік найноўшай гісторыі дзяржаўнага тэлерадыёвяшчання. Сёння гэта сем тэлеканалаў, пяць радыёстанцый плюс тэлерадыёкампаніі ва ўсіх рэгіёнах Беларусі! 

І калі ў 90-я нашы журналісты разам з усёй краінай прывыкалі да незалежнасці (а спачатку ўсё было няпроста), то ўжо ў нулявыя назіралі, як мацнее суверэнітэт краіны, паляпшаецца імідж Беларусі ў свеце, як пашыраецца геаграфія экспарту, а знешняя палітыка набывае тую самую шматвектарнасць. 

Вядома, у некалькіх хвілінах эфіру немагчыма ўспомніць усё, чаго дасягнула НДТРК за гэтыя гады. Але лёгка перадаць атмасферу, якая панавала на здымачных пляцоўках і ў радыёстудыях.

Наш рэпарцёр, палітаглядальнік Алеся Высоцкая пачынала журналісцкую кар'еру з эфіраў на радыё, як і некаторыя мае калегі. А сёння не ўяўляе жыцця без тэлебачання. Яе спецыяльны рэпартаж - у "Галоўным эфіры". 

Дзясяткі рэйтынгавых праграм, магчымасць весці прамыя эфіры з перасоўных студый адначасова з некалькіх пунктаў! І проста на месцы падзей! Атрымліваць трансляцыю ў высокім распазнаванні і выдаваць навінавы нон-стоп хоць цэлыя суткі!

Усё гэта - сучаснае Беларускае тэлебачанне і радыё. Адзін з найбуйнейшых ва Усходняй Еўропе дзяржаўных медыяхолдынгаў.

Арыгінальны кантэнт - калі ласка. Рэпарцёрам Агенцтва тэленавін здабыць яго пад сілу і ў палонцы, і ў архіўных папках з грыфам "сакрэтна". АТН сёння не толькі гарачыя навіны, але і аўтарскія праграмы, спецыяльныя рэпартажы, фільмы, гістарычныя праекты.

І здаецца, для людзей творчых няма меж! Камеры з выдатнай оптыкай здымаць могуць і з паветра. Але так было не заўсёды. Апараты, якія толькі троху нагадваюць камеры, і вялізныя бабіны. 

Пачатак дзевяностых прынёс рэформы і, напрыклад, найноўшыя на тыя часы БТКМы. У 94-м разам з утварэннем НДТРК - Нацыянальнай дзяржаўнай тэлерадыёкампаніі - фактычна пачалася новая эра тэле- і радыёвяшчання. 

Тую самую радыёстудыю, адкуль у 94-м адзін за адным ішлі эфіры, у Доме радыё захавалі як музейную каштоўнасць. Яна, хоць і састарэлая, але гучыць! Стваралася сумленна, на стагоддзі. А радыйшчыкі ведаюць цану гуку. 

Менавіта ў гэтую студыю не раз прыходзіў на эфір народны дэпутат, а потым і Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка. 

Аўтэнтычнасцю студыя папулярная. Такіх не захавалася нідзе. І чаго толькі тут ужо не здымалі кіношнікі. А ў вядучых, якія рэальна адгэтуль выходзілі ў эфір, у свой час была нават мова жэстаў. 

Скрынка з пахам дзесяцігоддзяў і старой плёнкі. А менавіта так калісьці выглядалі і мае першыя праграмы на радыё. Студыя знаходзілася на Захарава. А каб праграма выйшла ў эфір на Беларускім радыё, плёнкі трэба было прынесці. Ад вытворчасці да эфіру - паўтара кіламетра.

Свой першы "рэпарцёр" - гэта апарат для запісу інтэрв'ю - паказвае Максім Угляніца, намеснік галоўнага дырэктара Першага канала Беларускага радыё і наш калега ў "Галоўным эфіры". 

Шэсць кіло на плячо - і ў бой за інтэрв'ю. 

Пра такія хуткасці ў 90-я і не марылі. Як і пра мантажы не з бабін, дзе плёнку ляпілі ў прамым сэнсе скотчам. 

Эфіры і сёння прамыя, але высокатэхналагічныя. Нават з анлайн-бэкстэйджам са студыі ў сацсеткі. 

Беларускае радыё сёння - гэта пяць радыёстанцый, уключаючы "Беларусь", якая вяшчае на дзевяці мовах. А яшчэ сучасная студыя гукапісу.

І гэта цэлы свет, дзе 25 гадоў - жыццёвая гісторыя кожнага супрацоўніка.

Музыка ў душы рэжысёра Наталлі Сідзельнікавай назаўжды. Мама працавала на радыё, дачку адправіла ў музвучылішча. Першыя музычныя кліпы 90-х - рукі Наталлі Сідзельнікавай. Часам і без адзінай капейкі.  

Каманда, гаворыць, крэатывіла, як магла. Першыя грандыёзныя здымкі канцэртаў. Спецэфекты - выключна рэжысёрскія штучкі і майстэрства аператараў. 

Вольга Сацюк на дзіцячым "Еўрабачанні" - таксама асобная гісторыя з касцюмамі і пастаноўкай кліпа, які высока ацанілі ў Капенгагене! 

І той жа "Славянскі базар" - першыя эфіры, поспех! А за кадрам - маштабная праца рэжысёра і бяссонныя ночы. 

У гэтым калідоры, смяецца Алена Спірыдовіч - голас "Славянскага базару",  яна і стала тэлевядучай. Гэта было, вядома, задоўга да першага выхаду на сцэну амфітэатра. 

Заслужаная артыстка Беларусі вырасла ў тэатральных грымёрках таты, але працаваць прыйшла ўслед за тэлерэжысёрам-мамай. Першы рабочае месца - вось тут. 

Тэледынастый за 25 гадоў у тэлерадыёкампаніі вырасла нямала.

Тэлевядучы за дзень некалькі разоў можа змяніць свой выгляд. Як і студыя, дзе за суткі нараджаюцца не адзін і не два тэлепраекты. Усе самыя цікавыя дэкарацыі захоўваюцца ў фондах. А вось тое - сапраўдны рарытэт. Гэта тыя самыя слоты з праграмы "Пяццю пяць".

Эксперыменты - на мяжы фантастыкі. Гэта якраз  пра іх. Маладых і крэатыўных, якія сёння працуюць на розных тэлеканалах Беларусі і свету. І якія ламалі стэрэатыпы!  З генератарам ідэй, чалавекам з тэлевізійнай сям'і Іванам Пінігіным. 

Праект жыў сем гадоў! Пяць дзён на тыдзень у жывой студыі бясплатна працавалі маладыя рэпарцёры. 

Джазавая імправізацыя фактычна. Моладзевая грамадская дыскусія, зазначце, на адной камеры! 

Сучасная студыя змяняе выгляд ціскам мышкі. А на адзін эфір працуе каманда аператараў. А тэлевядучы - гэта эрудыт, журналіст і трохі акцёр. Каб глядач адчуваў, што перад ім не проста чытальнік, але суразмоўца. 

Шлях да эфіру ў вядучых няпросты. За дзень - кіламетры. І красоўкі - не проста даніна модзе. 

25 гадоў таму, успамінае дыктар Вера Ропат, усё было больш спакойна. Яе 38 гадоў перад эфірамі пачыналіся з размінкі.

Сцэнарый "Панарамы", усміхаецца Вера Іванаўна, часам прыходзілася завучваць. Суфлёраў не было. Што ўжо гаварыць пра касцюмы і памады. Усё было ў дэфіцыце. 

Дыктар у тыя гады наўрад ці мог дазволіць сабе імправізацыю. Але бывалі змушаныя. Менавіта за такое выключэнне Вера Ропат са сваім напарнікам у "Панараме" атрымалі па вымове. Прыйшлося сумяшчаць эфір з лоўляй мухі ў кадры. 

Так сталася, што апошняе інтэрв'ю Вера Іванаўна дала менавіта "Галоўнаму эфіру". На гэтым тыдні яна пайшла з жыцця. Пакінуўшы дыктарскую спадчыну і памяць. 

Гэтыя словы падхапіць могуць многія. Для адных у кампаніі  тэлебачанне - гэта і ёсць сапраўднае жыццё. Для іншых няма нічога даражэйшага за радыёэфір, прычым у любыя часы: і 25 гадоў таму з мінімальнымі тэхналогіямі, і сёння, калі амаль няма нічога немагчымага.