А зараз да навінак рэгіянальнага тэлеэфіру, якія не ацаніла Міністэрства інфармацыі. На гэтым тыдні яно аб'явіла спіс парушальнікаў заканадаўства аб СМІ, аўтарскім і сумежных правах. У жніўні ведамства праверыла кабельныя ТБ. Парушэнні былі выяўленыя ў шасці аператараў у Віцебскай і Гродзенскай абласцях.
Кабельшчыкі транслявалі замежныя праграмы, якія не атрымалі дазволу на распаўсюджванне на тэрыторыі Беларусі. Сваё расследаванне ўжо некалькі тыдняў вяла і здымачная група "Галоўнага эфіру". Як выконваць права і не пайсці налева. Дзмітрый Цітоў паспрабаваў разабрацца ў нялёгкай тэме.
Вячэрні прайм-тайм далёка не на першай кнопцы ў Мінску і абласных цэнтрах часам нагадвае парад кінапрэм'ер. Галівудскі склад, адразу некалькі лагатыпаў на канале, усёмагутны бягучы радок і абрэзаныя галовы любімых кінагерояў - і гэта не спецэфекты. Праваўладальнікі з Амерыкі часцяком нават і не ў курсе, што свежы прадукт выходзіць без іх ведаў.
Гэта офіс маленькай Магілёўскай тэлекампаніі. У іх 25% кантэнту ўласнай вытворчасці. У канала на экране таксама другі значок - забаўнага расійскага ТБ. Быўшы не юрыстам, цяжка разабрацца ў чужых паперах. Галоўны рэдактар адразу паказвае дакументы, дзе прапісаныя ўсе правы на трансляцыю малюначка іншай тэлекампаніі.
Белтэлерадыёкампанія, атрымліваючы выключныя правы на фільмы, не раз сутыкалася з сітуацыяй, калі іншыя каналы спрабавалі выдаць гэты ж кантэнт. Пасля папераджальнага званка калегам кінапрэм'еру, як правіла, адразу ж здымаюць з эфіру. У дырэкцыі ліцэнзійных праграм і кінапаказу Белтэлерадыёкампаніі пастаянна манітораць тэлевізійную сетку іншых каналаў. Разам з калегамі мы таксама сачылі за кантэнтам апошнія два тыдні.
Увечары ў Віцебску паказваюць бюджэтны амерыканскі серыял, потым разводзяць усё музычнымі кліпамі, і круціцца бягучы радок амаль на трэць экрана.
Прайм-тайм у Мінску - транслююць брытанскі фільм "Адплата" 2014 года. Як правіла, пачатковы кошт такой карціны супастаўны з коштам ужыванай іншамаркі. У раёне 5 тысяч долараў. "Сонная лагчына" з Джоні Дэпам у дзясяткі разоў таннейшая. Усё-такі фільм 1999 года. Але і тут яшчэ трэба патаргавацца, каб збіць цэннік.
На такіх тэлеканалах можна ўбачыць адразу некалькі галівудскіх фільмаў за дзень. І праграма перадач у малавядомых кампаній можа змяняцца ледзь ці не кожны дзень. Праўда, гледача аб гэтым ніхто не папярэджвае.
Як растлумачылі нам юрысты, правы на паказ дзеляцца на выключныя і не выключныя. У першым выпадку трансляваць кантэнт можа толькі адзін канал, які заключыў дамову на яго трансляцыю.
Іншыя віцебскія тэлеканалы так і не падзяліліся сакрэтам, як у іх атрымліваецца дамовіцца з праваўладальнікамі на гучныя кінапрэм'еры.
А дырэктар мінскай тэлекампаніі, чый лагатып красуецца побач з віцебскім, усё-такі пацвердзіў: дамоўленасці аб правах на трансляцыю ёсць, праўда, не ўзгадаў з якім менавіта каналам.
На гэтым тыдні Міністэрства інфармацыі дало рэальныя факты парушэння заканадаўства аб СМІ, аўтарскім і сумежных правах. За лета ведамства праверыла кабельныя ТБ па ўсёй краіне. Парушэнні былі выяўленыя ў шасці аператараў, якія працуюць у Віцебскай і Гродзенскай абласцях. Кабельшчыкі транслявалі замежныя праграмы, якія не атрымалі дазвол на распаўсюджванне на тэрыторыі Беларусі.
Яшчэ адзін прыклад - Алімпіяда ў Рыа. Мы адзіныя ў краіне мелі выключныя правы на паказ гэтай падзеі. Белтэлерадыёкампаніяй была створаная спецыяльная камісія, якая загадзя разаслала афіцыйныя лісты ў агульнахарчы з просьбай скласці дамовы на трансляцыю. Усяго апавясцілі каля 300 устаноў па Беларусі.
Заключыць дамову тэлеканалам агульнахарчу абыходзіцца ўсяго ў 250 рублёў. Для ўстаноў да 50 пасадачных месцаў. І 450 рублёў, дзе больш за сто пасадачных. 70 бараў і рэстаранаў, правераных камісіяй, пагадзіліся заключыць дамовы: хтосьці адказаў, што не транслюе наш канал, некаторыя і зусім ніяк не адрэагавалі. Удакладняем у калегаў адрасу і ідзем глядзець, што ж паказваюць у гэтых установах.
У першай установе транслявалі фільм, у другой круцілі кліпы. І вось, нарэшце, тэлеканал "Беларусь 5".
У адрозненне ад дарагіх правоў на трансляцыі найбуйнейшых спартыўных падзей на паказ галівудскага фільма пяцігадовай даўнасці можна дамовіцца па прымальным кошце. Сума пачынаецца ад пяцісот долараў. Гэта з улікам, што на яго набытыя не выключныя правы, а значыць, прадукт можа купіць хто-небудзь яшчэ на беларускім рынку.
А вось у выпадку парушэння выключнага права можна адсудзіць вялікую кампенсацыю. Ад 10 да 50 тысяч базавых велічынь.
Як з-за незаконнага прайгравання ўсяго толькі фрагмента песні ў праграме можна трапіць на сотні тысяч долараў, выдатна ведаюць у Еўропе і ЗША. У любым выпадку піраты недаплачваюць падаткі ў бюджэт дзяржавы, запэўніваюць эксперты. Калі папярэджанні і патрабаванні аб спыненні нелегальнай трансляцыі ігнаруюцца, то сітуацыя можа дайсці і да судовых разглядаў і закрыцця канала. А кампенсацыі за нелегальнае выкарыстанне кантэнту ў нас не меншыя, чым у заходніх краінах.
