Лагер смерці "Азарычы". Гісторыя трагічных дзён

19 сакавіка 44 года   лагер смерці "Азарычы" апынуўся на пярэднім баку абароны.  50 тысяч чалавек сталі заслонай паміж надыходзячымі часцямі  Чырвонай Арміі і нямецкімі пазіцыямі.  Войскі вермахта  ператварылі лясныя балоты ў Гомельскай вобласці  ў палігон для бактэрыялагічнай зброі.  Аб злачынстве супраць мірнага насельніцтва - Алена Борматава. 

Фатаграфіі, зробленыя 19 сакавіка 44 года,  адразу пасля вызвалення лагера смерці "Азарычы". Іх аўтары – ваенныя  фотакарэспандэнты Альперын і Кекала. Гэта практычна ўсё фотасведчанне  аб жудасным злачынстве вермахта. 

Ужо заўтра гэтыя фатаграфіі можна будзе ўбачыць у Музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны. Там адкрыецца выстава "Азарычы. Трагедыя мірнага насельніцтва Беларусі". 50 тысяч чалавек былі заражаныя тыфам. Старых, жанчын і дзяцей выкарысталі як бактэрыялагічную зброю. 

Людзей утрымоўвалі пад адкрытым небам, без якіх-небудзь памяшканняў. Не кармілі, не аказвалі ніякай медыцынскай дапамогі. Людзі паміралі тысячамі. 

Аркадзь Шкуран,  былы вязень  лагера смерці "Азарычы":  "Пасля вызвалення канцлагера  была створана спецыяльная каманда пахавальная. Ёсць загады 65-й савецкай арміі, якія хавалі. Пахавалі ў агульных магілах, братэрскіх. На той момант там ніхто ніякіх ні крыжоў, ні помнікаў не ставіў. Так шматлікія пахаванні засталіся страчанымі".

Лагер, створаны вермахтам з мэтай спыніць наступ савецкіх войскаў. Людзі выкарыстоўваліся як жывы шчыт. На міжнародным трыбунале ў Нюрнбергу злачынства ў Азарычах названа самым буйным злачынствам вермахта за ўвесь перыяд Другой сусветнай вайны. Але міжнароднай агалоскі гэтае злачынства не атрымала. 

У 2008 годзе  ў нямецкім Людвігсбургу ў ведамстве па расследаванні нацысцкіх злачынстваў заняліся расследаваннем справы аб зверствах, учыненых  у сакавіку 44 года ў беларускіх Азарычах. Каталізатарам да працэсу паслужыў артыкул у мясцовай газеце. 

Былі апытаныя дзясяткі сведак  вязняў лагера смерці. Але ў сувязі з тым, што датычных да злачынства асоб  ужо няма ў жывых, справа спынена.