Мы папрасілі аналітыкаў, эканамістаў, экспертаў рынку працы даць свой прагноз, якім будзе свет пасля пандэміі. Вольга Анішчанка сабрала меркаванні.
Калі каранцін закончыцца, многія кампаніі маюць намер захаваць аддалёнку, гавораць апытанні работадаўцаў. Напэўна, многія былі б радыя не вяртацца ў офісы. Але аказалася, што тых, хто марыць ізноў хадзіць на працу, значна больш. Бо аддалёнка разбурае звыклыя графікі, а тыдзень часам ператвараецца ў адзіны рабочы дзень з перапынкам хіба што на сон. І як тут не перагарэць. Але, падобна, да новай рэальнасці прыйдзецца адаптавацца тысячам і нават сотням тысяч работнікаў па ўсім свеце.
Найбуйнейшае кадравае агенцтва сталіцы. Ужо сёння на дыстанцыі тут кожны пяты. Але шчыра скажуць, рэкрутынг часта патрабуе асабістых кантактаў. Гэта гарант добра зробленай працы. І гэта асабістае ў розных сферах з рынку не сыдзе. Але там, дзе магчыма, замена бясспрэчна будзе.
Ці здольная стаць дыстанцыйная праца нормай на рынку працы?
Ірына Шаткоўская, дырэктар кадравага агенцтва: "У нейкіх сферах так. Мы ўжо зараз бачым зваротную сувязь ад работадаўцаў, кіраўнікоў кампаній, што яны ўбачылі, што гэта схема працуе. Эканомяцца выдаткі на арэнду офіса, часткова на зарплаты супрацоўнікаў, таму што нейкія, вядома, прыйдзецца скараціць. І пакінуць тых, якія могуць працаваць у рэжыме аддалёнкі".
А на якіх работнікаў, нягледзячы на пандэмію, попыт застаецца па-ранейшаму высокім?
Ірына Шаткоўская, дырэктар кадравага агенцтва: "Высокі попыт заўсёды застаецца на топ-менеджараў, таму што гэта галава кампаніі. Ён вызначае стратэгію развіцця кампаніі, у тым ліку ў крызіс. Яшчэ ўсё, што звязана з інтэрнэт-прасоўваннем. Гэта інтэрнэт-маркетолагі. Таксама зараз адны з самых запатрабаваных вакансій, таму што нават тыя кампаніі, у якіх раней не было каналаў прасоўвання праз інтэрнэт, яны разумеюць, што гэта зараз рэсурс".
Сёння не спрачаюцца, пандэмія - гэта магчымасці для IT-кампаній. І крызіс зробіць гэты бізнес больш моцным. Бо прадпрымальнік імкнецца скарачаць выдаткі, больш эфектыўна расходваць рэсурсы. І куш возьме той стартап, які прапануе гатовыя рашэнні. Сёння шматлікія сусветныя IT-гіганты ўжо робяць усё, што неабходна для дыстанцыйнай працы. Цяперашняя эканамічная рэальнасць як нельга лепш падыходзіць для лічбавізацыі індустрый і бытавога жыцця. Апошнія звесткі гавораць: з'яўленне каранавіруса паскорыла лічбавізацыю эканомікі ў 10 разоў.
Ці супадзенне, але да аддалёнкі своечасова падрыхтавалі і беларускія законы.
Уладзімір Карагін, старшыня Вышэйшага кардынацыйнага савета Рэспубліканскай канфедэрацыі прадпрымальніцтва: "З 22 лютага ўступіла ў сілу норма Працоўнага кодэкса, якая ўзаконіла аддалены доступ, фрыланс і г.д. Вось гэта сёння звычайны інструмент нашага бізнесу. І ён будзе, вядома, нарошчвацца. Лічбавізацыя эканомікі павінна зрабіць некалькі крокаў наперад і, вядома, закрануць сферу дзяржаўнага кіравання".
А ў цэлым эксперты запэўніваюць, што цяперашняя пандэмія - гэта самы магутны спад у эканоміцы пасля 30-х гадоў мінулага стагоддзя. Без працы ўжо ў другім квартале могуць застацца каля 200 мільёнаў чалавек. А ўзровень беспрацоўя і беднасці падысці да гістарычнага маштабу. Пад ударам перш за ўсё малы і сярэдні бізнес, сельская гаспадарка, самазанятасць. Наколькі ўпадзе сусветная эканоміка? Аб глыбіні падзення гатовыя меркаваць па першых звестках з Кітая. Два месяцы на старце года. Прамысловая вытворчасць - мінус амаль 14 %, рознічныя продажы ўпалі на 20. Але яшчэ праз два месяцы кітайскія кампаніі вяртаюцца да працы, выйшаўшы амаль на дакрызісны ўзровень (98,6 %). Ёсць нават такія стаўкі: эканоміка перажывае не рэцэсію, а часовы прыпынак, асцярожнічаюць аптымісты. І разлічваюць, што рост пачнецца ўжо ў трэцім квартале. А вопыт мінулых пандэмій усяляе надзею: рост сусветнай эканомікі пасля цалкам можа перагнаць дакрызісныя тэмпы.
Георгій Грыц, рэктар Інстытута павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кіраўнікоў і спецыялістаў прамысловасці "Кадры індустрыі": "Ёсць яшчэ адзін трэнд, які мы прымячаем. Ёсць такое паняцце - сусветная фабрыка. Гэта КНР. Сёння мы ўсе ведаем, што збой у Кітаі пацягнуў глабальныя змяненні. Сфера паслуг сёння становіцца віртуальнай. Таму будучыня за рэальнай эканомікай - гэта першы факт. Другі факт - рэгіяналізацыя. Глабалізацыя не гавару, што заўтра памрэ, але трэнд пройдзены. Таму для Беларусі ёсць шанец быць удзельнікам рэгіянальнай новай рэальнай эканомікі. Вядома, хацелася б, каб гэта было ў рамках Саюзнай дзяржавы або ЕАЭС. Але ў цэлым я б не закрываў пытанне ўваходжання ў ланцужкі дабаўленай вартасці з Еўрасаюзам".
Свет пасля пандэміі не будзе ранейшым
Каранавірус становіцца зброяй і ў барацьбе глабальных эліт. Пра гэта гаворыць і Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка, адказваючы на пытанні тэлерадыёкампаніі "Мір" на старце красавіка. Маўляў, глабальныя гульцы ў сваіх мэтах могуць выкарыстаць сусветны крызіс, выкліканы ўспышкай каранавіруса. І вось праз нейкі час мы бачым, як актыўна палітызуецца гэтая тэма.А. Лукашэнка не выключае спроб перадзяліць свет без вайны
Глабалізацыя пад ударам. Яшчэ адзін экспертны прагноз на перспектыву. Бо раней як? Асаблівай патрэбы праводзіць палітыку, напрыклад, харчовай бяспекі раней не было. Фактычна адкрытыя межы, калі што здаралася, вырашалі пытанні паставак. Але менавіта зараз межы набываюць мінулае значэнне, многія краіны ўпэўненыя: патрэбен больш надзейны баланс паміж глабалізацыяй, з аднаго боку, і самадастатковасцю, з другога. Пра неабходную апору на свае сілы ў будучыні гаворыць і беларускі бізнес.А вось глабальны харчовы крызіс, падобна, напярэдадні атрымаў адтэрміноўку. Пандэмія можа стаць узрушэннем для сельгасрынкаў, сусветныя пастаўкі харчавання будуць падарваныя - такі сцэнарый прадказвалі свету. Але апошнія звесткі ад харчовай арганізацыі ААН паказалі: рост цэн прыкметна закрануў, мабыць, толькі садавіну. Але гэта не пра голад, хутчэй, пра якасць харчавання. У астатнім без рэзкіх цэнавых скачкоў.
А яшчэ ў прагнозах рост выдаткаў на медыцыну, сыход у анлайн банкаў. І нават зусім смелыя прароцтвы, як адмова ад наяўных грошай. З намі надоўга могуць застацца новыя сацыяльныя звычкі - часцей мыць рукі, менш абдымацца пры сустрэчах, ахвяраваць поціскамі рукі. Затое падарожжамі людзі наўрад ці гатовыя ахвяраваць. Так, да адкрыцця меж турбізнес відавочна сціснецца, знізіўшы градус канкурэнцыі. Але аналітыкі пераконваюць: прыкметна цэны не вырастуць, але і вялікіх скідак чакаць не варта.
