Беларускі фонд міру і Міністэрства адукацыі прапанавалі арганізаваць у навучальных установах стэнды памяці

Беларускі фонд міру сумесна з Міністэрствам адукацыі прапанавалі арганізаваць у навучальных установах тэматычныя стэнды памяці "У страі заўсёды, у памяці навечна". Ідэю хутка падхапілі, і, як гаварылі ў савецкія часы, яна закрочыла па краіне. 

На стэндах - фатаграфіі ўдзельнікаў вайны. І не проста герояў з энцыклапедый, а родных і блізкіх людзей для тых, хто працуе ў гэтых калектывах або вучыцца. Школьнікі сталі распавядаць аб сваіх продках. І сёння ў акцыі ўжо больш як тры  сотні школ і гімназій, а таксама і дзясяткі прадпрыемстваў па ўсёй Беларусі. Алеся Высоцкая аб памяці, якая жыве ў людзях.

За секунды сабрацца, узяць неабходнае, выйсці з дома бацьку Яўгеніі Рудавай па абавязку службы прыходзілася не раз. 

Сумачка гэтая пабывала ў Ташкенце ў эвакуацыі. Зараз яна і трывожны чамаданчык - частка гісторыі школьнага музея. Тут экспанаты гавораць. І карты, якія бачылі палі бітваў, і фатаграфіі, знойдзеныя ў экспедыцыях. Музей поўны асабістымі гісторыямі настаўнікаў і школьнікаў, чые родныя прайшлі вайну.

Яўгенія Рудава вырасла ў сям'і творчай, літаратурнай, сярод людзей, чые імёны ў энцыклапедыях. Бацька шмат пісаў аб вайне з пэўнасцю гістарычнай. Ездзіў па месцах бітваў. Ды і сваіх назіранняў хапала на сотні старонак аповесцяў і раманаў. Яго няма ўжо 20 гадоў. А адчуванне цёплай бацькаўскай рукі здаецца дачцэ такім рэальным, як і паход з бацькам на парад. 

Ён ніколі нічога не запісваў, трымаў і тэлефоны ў памяці. Яўгенія гаворыць - у дзяцінстве гэта заўсёды здзіўляла. Гэта сёння яна разумее: Веніяміна Рудава так натрэніравала вайна, хоць ёй і не атрымалася зламаць яго пачуццё гумару. Ён і родным-та распавядаў мала. Толькі ўжо ў мірны час - кнігам. 

Фатаграфія Веніяміна Рудава, яго гісторыя - зараз і частка акцыі "У страі заўсёды, у памяці навечна". Ідэю Фонду міру падхапілі ўжо дзясяткі працоўных калектываў. А прыклад дырэктара школы натхніў на ўласныя пошукі школьнікаў. Так брат і сястра Маслоўскія знайшлі невядомыя факты аб сваім прадзедзе. 

Поспехам адных хутка зараджаюцца і іншыя. Трэцякласнік Віталь, гледзячы на аднакласніка Мацвея, правёў і сваё даследаванне. Зараз з гонарам распавядае хлапчукам. 

У 121 школе сярод фатаграфій знайшлося месца і легендарнай асобе. 

Савецкая разведчыца, рызыкуючы ўласным жыццём, знішчыла генеральнага камісара Беларусі, гаўляйтара Вільгельма Кубэ. У тыя гады і партызаны, і немцы ведалі Алену Мазанік пад іншым імем - Галіна. На заданне яна адправілася з ўзрыўчаткай, якую схавала пад вопраткай, для гаўляйтара і атрутай для сябе на выпадак правалу аперацыі. Гэта жанчына родная для Ірыны Мазанік, намесніка дырэктара школы. 

Разбіраючы дома старыя рэчы, Ірына Мазанік знайшла вось гэты дзіўны ліст. Ён апынуўся абярэгам, які быў у кожнага ў сям'і. Менавіта з такім ішлі на вайну і вярталіся цэлымі. Магчыма, менавіта такі быў і ў жанчыны-легенды. 

У Першамайскім раёне ўжо адкрыта 15 такіх стэндаў, пяць - да 9 Мая.

Першамайскі раён сталіцы асаблівы. Гэта ўсходнія вароты Мінска. У гады вайны гэта быў прыгарад, дзе дыслакаваліся буйныя дывізіі. На тэрыторыі - 12 братэрскіх магіл, 57 воінскіх пахаванняў. І больш як 50 тысяч загінуўшых абаронцаў, па меркаванні даследчыкаў, яшчэ застаюцца невядомымі. Магчыма, менавіта таму ў раёне асаблівае стаўленне да ўдзельнікаў вайны. Актывісты Фонду міру ўвекавечылі каля сотні прозвішчаў, яны папоўнілі мемарыяльныя пліты.