Новыя нацыянальныя праекты (іх актыўнае абмеркаванне ідзе зараз) закрануць усе сферы жыцця: адукацыю, ахову здароўя і, вядома, працаўладкаванне людзей з абмежаванымі магчымасцямі, а сёння гэта 6 працэнтаў насельніцтва нашай краіны. Як зменіцца жыццё, даведвалася Юлія Грызунт.
Яўген Шаўко ўжо практычна 20 гадоў у інваліднай калясцы. У яго кватэры ўсе выключальнікі размешчаныя максімальна нізка, пад ракавіну або рабочы стол лёгка заехаць на калясцы, а на кухні шафы, якія Яўген спраектаваў сабе сам. Змяняючы свае звычкі, лепшымі ідэямі Яўген дзеліцца яшчэ з паўтара тысячамі людзей, якіх ён сабраў разам. Кожнаму з іх, як і яму, складана перамяшчацца самастойна.
Яўген Шаўко, старшыня Рэспубліканскай асацыяцыі інвалідаў-калясачнікаў:
"Адзін з нашых праектаў - гэта стварэнне партала па безбар'ерным асяроддзі. На гэтым сайце размешчана карта даступнасці. Гэта значыць мы стварылі такі рэсурс, на якім людзі з інваліднасцю могуць убачыць нейкія аб'екты з іх характарыстыкамі з пункта погляду даступнасці. Такім чынам яны могуць аблегчыць сабе жыццё, бачыць як дабрацца туды, ці могуць схадзіць у кафэ, тэатр і гэтак далей".
Яўген прызнаецца, што яшчэ некалькі гадоў таму знайсці працу на калясцы было практычна немагчыма. Сёння ж наймальнікі самі звяртаюцца ў яго асацыяцыю, як толькі ў іх кампаніях з'яўляюцца свабодныя вакансіі для фрылансераў.
Адна з галоўных мэт сёлета - працаўладкаваць максімальную колькасць людзей з абмежаванымі магчымасцямі. Ужо сёння спецыяльныя рабочыя месцы гатовыя даць у некаторых банках, гасцініцах і, вядома ж, у IT-сферы. Зараз супрацоўнікі ПРААН працуюць над маштабным праектам, каб навучыць кожнага беларуса мець зносіны са сваімі новымі калегамі без якіх-небудзь перашкод.
У тым ліку і для гэтага Беларусь прыняла Канвенцыю аб правах інвалідаў. Змяніць заканадаўства і тым самым ліквідаваць дыскрымінацыю. Для гэтага, у першую чаргу, трэба змяняць свядомасць саміх людзей. Напрыклад, згодна з планамі, у кожным тэатры, кіно, супермаркеце, у бальніцах і паліклініках павінны з'явіцца спецыяльныя работнікі, якія гатовыя аператыўна дапамагчы кожнаму чалавеку з абмежаванымі магчымасцямі. Акрамя таго, сёння ўжо можна пачуць такое паняцце, як "універсальны дызайн". Гэта значыць, што ўсе грамадскія месцы павінны быць абсталяваныя аднолькава камфортна для кожнага чалавека.
Аляксандр Румак, намеснік міністра працы і сацабароны Беларусі:
"У заканадаўства будуць уключаныя новыя тэрміны, якія раскрываюць менавіта садзейнічанне інвалідам у забеспячэнні іх правоў. Перш за ўсё забеспячэнне роўнасці і абарона ад дыскрымінацыі. Не сакрэт, што бывае інваліды сутыкаюцца з ігнараваннем іх правоў. Таму для таго, каб чалавеку з інваліднасцю даказаць, што яго правы ўшчамляюцца, неабходныя адпаведныя прававыя механізмы, каб чалавек мог даказаць, што з ім абышліся няправільна".
Канвенцыя ААН аб правах інвалідаў падпісаная ўжо больш чым у 180-ці краінах. Напрыклад, за мяжой у кожнай бальніцы ёсць спецыяльны менеджар, які праводзіць сацыяльную рэабілітацыю пасля траўмы прама падчас курса лячэння.
Санака Самарасінха, прадстаўнік ПРААН У Беларусі:
"Вельмі цікава і паказальна для мяне наступнае. Калі я задаю пытанне людзям з розных сфер: "Як вы думаеце, колькіх людзей з інваліднасцю пражывае ў вашай жа краіне?", яны гавораць мне розную колькасць – пачынаючы ад 2-х тысяч, часам 20 тысяч. Але наўрад ці яны здагадваюцца, што гэтая колькасць дасягае паўмільёна".
Прычым 30 тысяч з іх - дзеці. Унесці свае прапановы, як зрабіць жыццё паўмільёна чалавек больш шчаслівым, сёння можа кожны беларус. У Мінпрацы распрацоўваюць праект нацыянальнага плана, які дапаможа рэалізаваць канвенцыю на практыцы. Да 14 лютага на сайце Міністэрства працы і на галоўным прававым партале краіны можна пакінуць сваю ідэю, якую разгледзяць спецыялісты. І тады, магчыма, не некаторыя магазіны, паліклінікі і кафэ стануць даступныя для Яўгена, а ўсе, як і для тысяч беларусаў, якія кожны дзень на калясцы спрабуюць пераадолець бар'еры, якія нам чамусьці не бачныя.
