Антыпрышчэпачны рух узначаліў першую дзясятку самых глабальных пагроз чалавецтву

18 августа 2019

У апублікаваным штогадовым спісе Сусветнай арганізацыі аховы здароўя самых глабальных пагроз чалавецтву першую дзясятку ўзначаліў папулярны сёння антыпрышчэпачны рух. Яго ў арганізацыі называюць галоўным выклікам 2019 года. Упэўніваюць, сёння гэта страшней за забруджанае паветра, кліматычныя змены і ВІЧ. Вось ужо дзе сапраўды парадокс: пакуль адным не хапае лекаў, другія свядома ад іх адмаўляюцца. Працяг такога трэнду ставіць пад пагрозу шматгадовыя поспехі сусветнай навукі па барацьбе з эпідэміямі самых розных хвароб. А менавіта вакцына дазваляе прадухіліць 2-3 мільёны заўчасных смерцяў штогод. У нашым наступным рэпартажы журналісты АТН выслухалі абодва бакі, звярнуліся да міжнароднага вопыту і зрабілі ўсё каб зразумець: ці такі страшны чорт, як яго малююць.

А Анастасія Бенедзісюк яшчэ праверыла і на сабе. Засяроджаны погляд. Рукі ўпэўнена набіраюць камбінацыю літар. Вячаслаў Іваноў збянтэжаны прыездам журналістаў, хай у іх шматдзетнай сям'і тэлебачаннем і не здзівіш. Імунізацыя. Прабелы ў ёй падлетак шукае ў сетцы. Старэйшы брат, павіснучы на турніку, сходу вызначае значэнне тэмы гэтага сюжэту. Уявім, што ўсе мы - адна сям'я, і жывём не кожны ў сваёй кватэры, а ў адным агульным доме. Захварэў адзін (тэмпература, кашаль) - бі трывогу, праз дзень хвароба ахопіць і астатніх! Гэта можа быць грып, а можа, і дыфтэрыя. Не пусціць на парог і тое, і іншае дапамог бы адзін укол, своечасова зробленая прышчэпка. 100-працэнтнай гарантыі, вядома, ніхто не дасць, бо як імунітэт сям'і залежыць ад кожнага яе члена, так калектыўны - ад проста прахожага.

Чым больш людзей атрымаюць вакцыну, тым менш верагоднасць распаўсюджання інфекцыі, а з ёй і з'яўлення эпідэміі. Адмова ад прышчэпкі мае наступствы - гісторыя даказала. Далёка хадзіць не будзем: напрыканцы 80-ых у Савецкім Саюзе пачалі масава адмаўляцца ад прышчэпкі супраць дыфтэрыі, у 90-ых атрымалі ўспышку. Вынік: 40 тысяч захварэлі, кожнае чацвёртае - дзіця. Загінулі сотні.

Сёння нараўне з дыфтэрыяй і слупняком у нацыянальным календары прафілактычных прышчэпак адзёр і краснуха, сухоты, грып - усяго 11 вакцынацый супраць. І першую чалавек атрымлівае ўжо на 12-ай гадзіне жыцця, ад віруснага гепатыту B; праз некалькі дзён - ад сухот. Іх робяць пасля агляду ўрача, толькі здаровым дзецям і са згоды маці. Першую прышчэпку дачцэ Ксенія Талалуева зрабіла ў радзільні, потым была алергія. Ад вакцынацыі прыйшлося адмовіцца. Зрэшты, арыентавацца на разумны сэнс, калі размова аб здароўі дзіцяці, жанчына не перастала. Кансультаваліся з педыятрам, імунолагам, прайшлі дбайнае абследаванне ў 5-ай дзіцячай гарадской паліклініцы і працягнулі. Сям'я шмат падарожнічае, дзіцячы арганізм павінен быць абаронены. На кожнай пяціхвілінцы ў гэтай інфекцыйнай бальніцы намеснік галоўнага ўрача даводзіць калегам апошнюю эпідэміялагічную сітуацыю ў краінах блізкага і далёкага замежжа. Лета - перыяд водпускаў, многія вяртаюцца з адпачынку, захапіўшы з сабой не толькі багаж уражанняў. Прэцэдэнты ёсць.

Сітуацыя з адзёрам прымушае задумацца. За паўгода ў свеце зафіксавана ў тры разы больш заражаных вірусам, чым за той жа перыяд у 2018 годзе. Больш за ўсё пацярпелі Конга, Мадагаскар і Украіна. Інфармацыя Сусветнай арганізацыі аховы здароўя. У арганізацыі ўпэўненыя: праблема ў адсутнасці вакцыны ў патрэбнай колькасці. У той жа Украіне сітуацыя не мяняецца з 2017 года. За гэты час на адзёр там захварэлі больш як 100 тысяч чалавек, 39 - памерлі. Усё часцей новыя выпадкі рэгіструюцца ў сталіцы. На тыдні ў Кіеве знайшлі рашэнне - Вярхоўны суд з 1 верасня ўвёў забарону на наведванне дзіцячых садкоў і школ невакцынаванымі дзецьмі. Зрэшты, такое новаўвядзенне задавальняе не ўсіх бацькоў. Ды і ў цэлым у свеце разгарнулася вялікая антыпрышчэпачная праграма.

Ужо больш як 10 гадоў, як вядомы расійскі мільярдэр Герман Сцерлінгаў памяняў свецкае жыццё на Рублёўцы, на простае, сялянскае. Заснаваў у Падмаскоўі "Слабаду", дзе жыве ў ладу з прыродай і самім сабой. У Слабадзе Сцерлінгавы вырабляюць экалагічна чыстыя прадукты. Дарэчы, з пяці дзяцей траіх у сям'і не прышчаплялі. Герман - заўзяты праціўнік лекаў і антыбіётыкаў. Любую хваробу ў "Слабадзе" навучыліся лячыць адварамі травы, лазняй, гарбатай. І, дарэчы, народнай медыцыне адзін з сыноў Сцерлінгава вучыўся ў беларускага траўніка.

Праблему так званых адмоўнікаў, тых, хто супраць прышчэпак, сёлета Сусветная арганізацыя аховы здароўя занесла ў топ галоўных пагроз чалавецтву. І гэта ўпершыню ў гісторыі. Усё пачалося з лонданскага ўрача, які ў 1998 годзе памылкова (гэта ўжо даказана) звязаў адну з вакцын з аўтызмам. Але ўзровень даверу да прышчэпак у свеце ўсё яшчэ нізкі. Між тым Сусветная арганізацыя аховы здароўя канстатуе: палепшыўшы глабальны ахоп імунізацыі, можна было б прадухіліць некалькі мільёнаў выпадкаў смерці штогод. Тая ж Украіна з абавязковай вакцынацыяй ідзе па слядах Францыі (там, дарэчы, без пацверджання не возьмуць не толькі ў дзіцсад, але і на працу). У ЗША ніхто не атрымае бясплатнае лячэнне, калі ён не быў прышчэплены ад таго захворвання, якім захварэў. І тут жа падрабязная інфармацыя, ад чаго абараняе кожная з вакцын. Так выглядае карта прышчэпак любога дзіцяці Бельгіі. Беларуска Таццяна Бумуар ужо 15 гадоў жыве ў Бруселі. Там у яе нарадзіліся двое дзяцей, з імі яна часта прыязджае на малую радзіму. Тут падчас летніх канікул Аліса і Артур ходзяць у дзіцячы сад. У іх сям'і пытанне імунізацыі не абмяркоўвалася - бельгійскае заканадаўства максімальна канкрэтнае.

У Беларусі прышчэпку таксама робяць бясплатна. Не падыходзіць прапанаваны паліклінікай варыянт - прапануюць аналаг. Расійская, французская, бельгійская або нават кітайская…

Зрэшты, зараз недахопы вакцыны, паводле даных Міністэрства аховы здароўя, няма. Хто будзе пісаць пасты пра чалавека… аб проста чалавеку, які зрабіў прышчэпку. Менавіта растыражаваная інфармацыя аб негатыўных выпадках падштурхоўвае, у тым ліку і беларусаў, адмовіцца ад вакцыны. Зрэшты, каб даведацца, як яно ёсць, не будзем апускацца ў сусветную павуціну.

Тым не менш, каб выпрацаваўся калектыўны імунітэт, прышчэплена досыць беларусаў.

І вось навочны прыклад каманднай працы ўрачоў і бацькоў. Барысаў. Педыятрычнае аддзяленне паліклінікі. Працэнт адмоўнікаў мінімальны. З кожнай мамай, як з законным прадстаўніком дзіцяці, тут асабіста гутарыць перш участковы ўрач, потым загадчык аддзялення. Не змаглі пераканаць - ствараюць камісію. Паглыбіўшыся ў тэму, трэць бацькоў рашэнне змяняюць. Што датычыцца эпідэміялагічнай сітуацыі па краіне ў цэлым - спакойная. Але наперадзе верасень, час грыпу. Ёсць над чым падумаць. Зразумелая справа, бываюць супрацьпаказанні. І, перш чым рабіць любую прышчэпку, трэба прайсці абследаванне, пракансультавацца з урачом. Караць за адмову ад вакцынацыі ў Беларусі пакуль не плануюць. Справа асабліва індывідуальная. Але тут хочацца вярнуцца да пачатку гэтага сюжэту і ўсё-такі ўявіць, што ўсе мы жывём у адным доме. Тады і той самы калектыўны, у нашым выпадку - сямейны, імунітэт бачыцца куды больш выразна: па сутнасці, абараняючы сябе - мы абараняем дачку, брата або мужа. Усіх тых, хто не жадае або ў каго такога выбару (па тых самых медыцынскіх супрацьпаказаннях) папросту няма.