Зброевыя залпы, нястрымная кавалерыя і бяспрыкладная мужнасць. Сёння пад Вілейкай энтузіясты-рэканструктары аднавілі падзеі 1915 года. Тады ў разгары была Першая сусветная вайна, і маштабныя баявыя дзеянні як раз праходзілі на тэрыторыі сучасных Вілейскага, Мядзельскага і Смаргонскага раёнаў. Дарэчы, сёння ў многіх краінах свету адзначаюць так званы дзень памяці - 99 гадоў таму 11 лістапада было падпісана Камп’енскае перамір'е, якое паклала канец аднаму з самых кровапралітных канфліктаў у гісторыі чалавецтва. Антаніна Станкевіч акунулася ў атмасферу пачатку 20 стагоддзя.
Менавіта так у 1915 годзе пачыналіся наступальныя атакі. На перадавой кавалерыя, а пасля на поле бою падцягвалася пяхота. Жорсткія баі па такім прынцыпе на працягу амаль чатырох гадоў вяліся на тэрыторыі Беларусі.
Аднаўляюць падзеі па крупінках сёння рэканструктары з Мінска, Брэста, Масквы і Пецярбурга. Салдацкая форма пашыта па лекалах пачатку 20 стагоддзя, зброя зроблена пад заказ і імітуе старажытныя вінтоўкі і шашкі з дакладнасцю да дробных дэталяў.
Удзел у рэканструкцыі тых падзей прымаюць каля 70 чалавек. Аб пачатку чарговай бітвы аб'яўляе гарматны выстрал. Гэта макет нямецкага акопнага бамбардзіра. Усё як у 1915, толькі страляе гэтая зброя петардамі. Гук атрымліваецца аглушальным, вось толькі бамбардзір, на шчасце, не можа прычыніць шкоды ні гледачам, ні самім удзельнікам падзей.
Вёска-музей Заброддзе ўжо некалькі гадоў запар становіцца цэнтрам рэканструкцыі падзей Першай сусветнай. Менавіта тут амаль сто гадоў таму праходзілі маштабныя баявыя дзеянні. Мастак Барыс Цітовіч знайшоў першае воінскае пахаванне ў гэтых месцах яшчэ ў 1974 годзе і літаральна захапіўся гэтай тэмай. З тых часоў у непрыкметнай вёсцы з'явіўся першы музей вайны, капліца, чыгуначная экспазіцыя. І кожны год 11 лістапада, у дзень заканчэння Першай сусветнай, тут збіраюцца людзі, каб такім чынам ушанаваць памяць тых, хто аддаў жыцці за сваю радзіму.
